Bulgaristan coğrafyası

Bulgaristan coğrafyası, Bulgaristan'nın coğrafi özelliklerini tanımlar. Bulgaristan, Tuna Nehrinin güneyinde tamamı Balkan Yarımadasında bulunan ve Karadeniz'e kıyısı olan bir Güneydoğu Avrupa devletidir. Kuzey'de Romanya ile 605 km'lik sınırı vardır. Bu sınırın büyük bölümünü Tuna Nehri oluşturur. Batı'da Sırbistan (344 km) ve Kuzey Makedonya (162 km) ile sınır komşusudur. Güney'de Yunanistan (472 km) ikinci en uzun sınır komşudur. Güneydoğu'da Türkiye (223 km) ile ve Doğu'da Karadeniz ile çevrilidir. Tarihsel olarak Mezya, Trakya ve Makedonya bölgelerini kapsar. Günümüzde Doğu-Batı doğrultusunda uzanan Balkan Dağları, ülkeyi Kuzey Bulgaristan ve Güney Bulgaristan olmak üzere 2'ye böler.

Bulgaristan coğrafyası
Kıta	Avrupa
Bölge	Balkanlar
Koordinatlar	43°00′N 25°00′E
Yüzölçüm	dünyada 105. sırada 110,779 km² Kara : 97,9 % Su : 2,1 %
Kıyılar	354 km
Sınırlar	1806 km
En yüksek nokta	Musala, 2.925 m
En alçak nokta	Karadeniz, 0 m
En uzun nehir	Tuna
En büyük göl	Burgaz Gölü

Yeryüzü Şekilleri

Bulgaristan'ı oluşturan 3 bölge Mezya, Trakya ve Makedonya

• Kuzey Bulgaristan (Mezya)
  • Tuna Ovası, Balkan Dağları ve Tuna Nehri arasında uzanır.
  • Deliorman (Şumnu Platosu), alçak bir plato olan bölge yoğun orman varlığıyla bilinir.
  • Dobruca, Romanya sınırını oluşturur.
• Güney Bulgaristan
  • Kuzey Trakya (Doğu Rumeli)
    • Yukarı Trakya Ovası, ülkenin ortasını kapsayan geniş ova.
    • Gül Vadisi, güneyindeki Orta Dağ ile Kuzey Trakya Ovasından ayrılır. Kuzeyi Balkan dağlarıdır. Tunca Nehri bölgeden beslenir.
    • Rodop Dağları, Arda Nehri bu dağlardan beslenir.
    • Rila Dağı, ülkenin en yüksek noktası olan Musala zirvesi buradadır.
  • Pirin Makedonyası, Makedonya bölgesinin Bulgaristan sınırları içinde kalan bölümü. Pirin Dağı başlıca yüzey şeklidir.

Ayrıca Kuzey-Güney ayrımı dışında olmak üzere ülkenin deniz kıyısı bölgelerine Karadeniz Bölgesi adı verilir.

Akarsular-Göller

Yeşil-Mavi tonları, Tuna Nehri ile birleşip Karadeniz'e dökülen akarsuları, Pembe-Kırmızı tonları doğrudan Karadeniz'e dökülen akarsuları ve son olarak Sarı tonları Ege Denizi'ne dökülen akarsuları göstermektedir.

Ülkenin başlıca nehirleri;

• Tuna Nehri
  • Ogosta Nehri
  • İskar Nehri
  • Yantra Nehri
• Kamçiya Nehri
• Meriç nehri
  • Arda Nehri
  • Tunca Nehri
• Struma Nehri
• Mesta Nehri

Nehirlerin dışın Doğu'da Karadeniz kıyısında Varna ve Burgaz yakınlarında çok sayıda tuz gölü ve ülkenin güneybatısında Yedi Göller adı verilen 7'den çok daha fazla sayıda küçük gölün olduğu göller bölgesi vardır.

İklim

Bulgaristan'nın iklim kuşakları

Ülkenin geneli nemli ve yağışlıdır. Yalnız Rodop bölgesinde iklim Akdeniz İklimine benzer ve kurak yazlar görülür. Kuzey Trakya Ovası Ilıman İklim kuşağında iken, Tuna Ovası ve ülkenin batısı Karasal İklim etkisi altındadır. Ülkenin bulunduğu kuşak nedeniyle yüksek rakımlı noktalarda Dağ iklimi görülür.

Arazi Kullanımı

2018 yılı verilerine göre ülke topraklarının %46,9'sı tarım ve hayvancılık için kullanılırken, %36,7'sı ormanlar ile kaplıdır.

Yeraltı Kaynakları

Bulgaristan'nın çeşitli noktalarında çok sayıda kömür yatağı vardır. Meriç Havzasında bulunan Linyit ile Deliormanndaki Taşkömürü rezervleri buna örnektir. Ayrıca ülkede altın, bakır, demir, çinko vekurşun rezervleri vardır. Bakır üretiminde AB içinde ikinci, altında ise üçüncü durumundadır.

Fauna ve Flora

Avrupa'nın biocoğrafik bölgeleri

Bulgaristan'nın biocoğrafyası ağırlıkla orman ekosistemlerine sahip olmak ile birlikte genel sınıflandırmada Holarktik biyocoğrafik bölgesinin Palearktik yarısında kalır. Bunun içinde de Akdeniz ve Avrupa Ekolojik Bölgesi arasında geçiş konumunda yer alır. Bulgaristan'ın ekobölgelerinin tamamı ılıman geniş yapraklı ve karma ormanlar sınıfına girer ve alt tipleri şunlardır;

Ana Ekolojik Bölgeler

• Balkan karışık ormanları, Yukarı Trakya Ovası ve Tuna Ovası olmak üzere ülkenin geniş bir kısmı.
• Rodop Dağları karışık ormanları, başta Rodop Dağları olmak üzere Bulgaristan'ın Batı Orta Kesimindeki tüm yüksek rakımlı bölgeleri.

Diğer Ekolojik Bölgeler

• Euxine-Kolşik yaprak döken ormanlar, Ülkenin güneydoğusuda Karadeniz'e kıyısı olan Türkiye sınırları.
• Doğu Avrupa orman bozkırı, Ülkenin kuzeybatısında kısıtlı bir bölge.

Noktasal Ekolojik Bölgeler

• Karadeniz-Hazar stepleri, Romanya Sınırı
• Ege ve Batı Türkiye’nin sklerofil ve karışık ormanları, Struma Nehrinin oluşturduğu Bulgar Makedonyası içinde kalan vadi.

Bulgaristan coğrafyasının en büyük memelisi Avrupa Bizonudur. 2013 yılından Almanya'dan getirilerek Rodop Dağlarına salınmıştırlar.

Dış Bağlantılar

• "The World Factbook, Bulgaristan". 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.