Celanese Corporation, eskiden Hoechst Celanese olarak bilinirdi, merkezi Irving, Teksas'ta bulunan bir Amerikan teknoloji ve özel malzemeler şirketidir.[3] Celanese Fortune 500 şirketidir. Şirket, yılda yaklaşık 1,95 milyon ton üreterek dünya çapındaki asetik asitin önde gelen üreticisidir ve küresel üretimin yaklaşık %25'ini temsil etmektedir.[4] Celanese ayrıca dünyanın en büyük vinil asetat monomeri (VAM) üreticisidir.[5] Celanese, 11 ülkede, çoğunlukla Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da 25 üretim tesisi ve altı araştırma merkezi işletmektedir. Şirket, dünyanın en büyük üç asetik asit tesisinin sahibi ve işletmecisidir: biri Pasadena, Teksas'taki Clear Lake bölgesinde,[6] biri Singapur'daki Jurong Adası'nda ve üçüncüsü Çin'in Nankin kentindedir.[4][7]

Celanese Şirketi
TipHalka açık
ISINUS1508701034
EndüstriKimyasallar ve gelişmiş malzemeler
ÖncülCelanese AG
Kuruluş1918 (106 yıl önce) (1918) New York’da kurulmuştur.
KurucuCamille Dreyfus
Genel merkezi,
ABD
Hizmet alanlarıKüresel
Önemli kişiler
  • Lori J. Ryerkerk (CEO)
  • Scott Richardson (COO)
Gelirartış US$10,9 milyar (2023)
Net gelirartış US$1.96 milyar (2023)
Öz kaynakartış US$7.09 milyar (2023)
Çalışan sayısı12.410 (2023)
Web sitesicelanese.com
Dipnotlar / referanslar
{{{dipnotlar}}}

Tarihçe

değiştir

1918'de American Cellulose & Chemical Manufacturing Company (Amcelle olarak bilinir) İsviçreli kimyager Camille Dreyfus tarafından New York'da kuruldu.[8]

American Cellulose and Chemical Manufacturing Co. Ltd'nin Cumberland, Maryland'deki tesisi, I. Dünya Savaşı sırasında uçak imalatı için daha ucuz kumaş üretmek amacıyla kuruldu. Tesisin yeri, Zeplin saldırılarına karşı koruma sağlamak için iç kesimlerde seçildi. Ayrıca, Potomac Nehri'ndeki hazır bir su kaynağına yakındı ve kömür kaynaklarına ve demir yolu hatlarına kolay erişim sağlıyordu. Bir dizi gecikmeden sonra, üretim 1924 Noel Günü'nde ipeğe alternatif olarak tasarlanan bir dizi selüloz asetat ticari kumaş ve iplikle başladı.[9] Tesis 1983'te kapatıldı,[10] ve daha sonra yıkılarak yeni bir eyalet hapishanesi için yer açıldı.[11]

Şirket, asetat iplik veya suni ipek kumaşlarının temizlik ve bakımının kolaylığını teşvik etmek amacıyla 1925 yılında “selüloz” ve “kolaylık” kelimelerinin birleşimi olan “Celanese” kelimesini tanıtmıştı. 1927 yılında resmen bu ismi alarak Celanese Corporation of America adını aldılar.

II. Dünya Savaşı'ndan sonra

değiştir

Celanese, 1947'de Meksika'nın Jalisco eyaletindeki Ocotlán yakınlarındaki tesisinde asetat elyaf üretmeye başladı. Tesis 2019'da kapatıldı[12]

1958 yılına gelindiğinde Celanese'nin 13 yerli fabrikası, üç araştırma ve geliştirme merkezi, yaklaşık 30 ürün grubu ve yaklaşık 13.000 çalışanı vardı.[13]

Celanese, 1959 yılında 20. yüzyıl Amerikalı mimar Edward Durell Stone'dan şirketin yeni malzemelerini ve tarzlarını sergileyecek olan Connecticut, New Canaan'da örnek ev "Celanese Evi"ni inşa etmesini istedi.[14]

Celanese, 1982'de İngiliz kimya firması Imperial Chemical Industries'in operasyonlarını satın aldı. Buna, 2004'ten beri Invista'nın parçası olan Salisbury, Kuzey Karolina'daki Fiber Industries Incorporated tesisi de dahildi.[15]

1983'te Celanese, itfaiyecilerin teçhizatında ve astronot uzay kıyafetlerinde kullanılan yüksek performanslı koruyucu giysiler üretmek için kullanılan polibenzimidazol (PBI) malzemesini üretmek için Rock Hill, Güney Karolina'de 20 milyon dolarlık bir tesis inşa etti.[16]

Celanese, 1986 yılında ilaç sektöründeki faaliyetlerini Celgene adıyla ayırdı.

1987 yılında Celanese Corporation, Hoechst tarafından satın alındı ve Amerikan yan kuruluşu American Hoechst ile birleşerek Hoechst Celanese Corporation'ı oluşturdu.[17]

1998'de 2,7 milyar dolarlık bir anlaşmayla Hoechst Celanese, Trevira bölümünü Houston merkezli KoSa, Koch Industries, IMASAB S.A. ve Grupo Xtra'nın (ikisi de Meksika'dan) ortak girişimi olan bir konsorsiyuma sattı.[18][19][20] Yine 1998'de Hoechst, endüstriyel kimyasal operasyonlarının çoğunu Celanese AG adlı yeni bir şirkette birleştirdi.

Hoechst, 1999 yılında Celanese AG'yi halka açık bir Alman şirketi olarak ayırdı ve sırasıyla Frankfurt ve New York borsalarında "CZZ" ve "CZ" isimleriyle çapraz listelendi.

Ürünler

değiştir
 
Narrows, Virginia yakınlarındaki Celanese selüloz asetat fabrikası

Asetil ara maddeleri

değiştir

Asetil ara maddeleri, asetik asit, asetik anhidrit ve vinil asetat gibi temel kimyasallardan oluşan bir ürün yelpazesine sahip Celanese'nin en büyük segmentidir. Asetil ara maddeleri ve endüstriyel uzmanlıkların müşterileri, polimerizasyon için kimya, boya ve kaplamalar, inşaat ve yapıştırıcı endüstrilerindedir.

Gelişmiş mühendislik malzemeleri

değiştir

Gelişmiş mühendislik malzemeleri, otomotiv, elektronik, telekomünikasyon ve tıbbi endüstrilerdeki müşterilere plastik polimerler sunmaktadır. Başlıca ürünler arasında yakıt sistemi bileşenleri (Celanese'nin mühendislik polimer işletmesi olan Ticona tarafından sağlanan), konveyör bantları, elektronik, güvenlik sistemleri, emisyon filtrasyonu ve sıvı işleme için mühendislik plastikleri yer almaktadır. Polimer üretimi, 2016 yılında İtalya'da SO.F.TER Group, Forlì'nin satın alınmasıyla iyileştirilmiştir.[21][22]

Tüketici spesiyaliteleri

değiştir

Gıda bileşenleri işletmesi Nutrinova, yüksek yoğunluklu tatlandırıcı Sunett'i (asesülfam K), koruyucu Nutrinova'yı, potasyum sorbat'ı ve sorbik asit'i ve diğer gıda bileşenlerini üretir. Başlıca son kullanım pazarları arasında içecekler, şekerlemeler, fırınlanmış ürünler ve süt ürünleri yer alır. 2021 yılında Celanese, FoodTalks'un Küresel En İyi 20 Gıda Koruyucu Şirketi listesinde 7. sırada yer aldı.[23]

Celanese, dünyanın en büyük selüloz asetat üreticilerinden biridir. Asetat ürünleri öncelikle sigara filtrelerinde ve ayrıca moda giyim ve astar üretiminde kullanılır. Celanese ayrıca, ev ve endüstriyel kompostlama koşullarında biyolojik olarak parçalanabilir ve kompostlanabilir olduğu sertifikalı odun hamuru bazlı Clarifoil selüloz asetat filmi de üretmektedir.

Endüstriyel uzmanlıklar

değiştir

Endüstriyel uzmanlıklar, asetil ara maddelerinden elde edilen hammaddei kullanarak, polivinil asetat emülsiyonları gibi polimer ve emülsiyonlar ve etilen vinil asetat gibi özel kimyasallar üretir. Başlıca son kullanım pazarları arasında polivinil alkol üreticileri, kağıt, harç ve alçı, tekstil, boya, kaplama ve yapıştırıcı üreticileri yer alır.

Gelişmiş yakıt teknolojisi

değiştir

TCX Teknolojisi, Celanese tarafından geliştirilen ve pazarlanan ve Kasım 2010'da başlatılan hidrokarbon bazlı bir etanol üretim sürecidir. Celanese araştırmacıları, ülkelerin petrol ve gaz ithalat ihtiyacını azaltmalarına yardımcı olacak yakıt yaratmak için TCX Teknolojisini geliştirdiler.

Celanese, Çin'de bir veya iki tesis ve Teksas'ta bir tesis inşa etmek için 700 milyon dolar yatırım yapmayı planlıyor ve bu tesisler TCX bazlı etanol üretecektir.[24][25]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Celanese Corporation 2023 Annual Report (Form 10-K)". SEC.gov. Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu. 23 Şubat 2024. 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2024. 
  2. ^ Stych, Anne (10 Nisan 2019). "Irving-based chemical company names new CEO". Dallas Business Journal. 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2019. 
  3. ^ "Contacts 1 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Celanese. Retrieved on December 12, 2012. "Celanese Corporation Headquarters 222 W. Las Colinas Blvd., Suite 900N Irving, Texas 75039 USA"
  4. ^ a b "Celanese Acetic Acid Plant, Nanjing". Chemical Technology (İngilizce). 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020. 
  5. ^ ""Celanese to cut jobs due to poor economic climate" ICIS News Jan. 15, 2009 5 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." Retrieved Jun. 29, 2010.
  6. ^ ""DuPont declares VAM force majeure" ICIS News Sep. 5, 2007 27 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." Retrieved Jun. 29, 2010.
  7. ^ "Celanese to Build Acetic Acid Plant in China". www.businesswireindia.com. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020. 
  8. ^ "History of CELANESE CORPORATION". referenceforbusiness.com. 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2024. 
  9. ^ "Hoechtst Celanese Corporation History". fundinguniverse.com. 4 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2024. 
  10. ^ Meyer, Eugene (3 Ekim 1983). "City in Distress". The Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 28 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  11. ^ Wheeler, Timothy (8 Aralık 1998). "Prison presence in Western Md. Allegany: Corrections jobs are replacing industry jobs that left the county over past 20 years, but a proliferation of prisons is not welcomed by everyone". The Baltimore Sun (İngilizce). 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  12. ^ Carlson, Kara (2 Temmuz 2019). "Closing Mexico chemicals plant will cost Celanese Corp. up to $110 million". The Dallas Morning News (İngilizce). 16 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  13. ^ "Celanese Corporation of America". Chemical & Engineering News. 36 (4b). 27 Ocak 1958. s. 24. doi:10.1021/cen-v036n004b.p024. ISSN 0009-2347. 
  14. ^ Reagan, Candace (26 Temmuz 2018). "Joint Ventures and New Frontiers (1960-1969) – Celanese Blog". Celanese Blog (İngilizce). 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020. 
  15. ^ Raymond, Amanda (12 Haziran 2016). "Durafiber Technologies employees look back at 50 years". Salisbury Post. 1 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2018. 
  16. ^ Greenhouse, Steven (24 Haziran 1984). "Celanese Sticks with the Basics". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 16 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  17. ^ "Celanese AG History" (PDF). New York Menkul Kıymetler Borsası. 19 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2017. 
  18. ^ Davis, Kathleen (23 Nisan 1998). "Hoechst sells division for $2.7 billion". Spartanburg Herald-Journal. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2019. 
  19. ^ Williams, Grace (22 Nisan 1998). "Hoechst sells Trevira to Koch/Mexican team". ICIS. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2019. 
  20. ^ "Company News; Celanese Canada in Talks to Sell Its Polyester Business". The New York Times. 25 Mart 1999. 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2019 – Bloomberg News vasıtasıyla. 
  21. ^ "Celanese rileva SO.F.TER Group (Italian)". 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2024. 
  22. ^ Celanese completes acquisition of SO.F.TER Grouop
  23. ^ Wang, Yiyi (29 Eylül 2021). "2021年全球食品防腐剂企业20强" [Global Top 20 Food Preservative Companies]. FoodTalks (Çince). 12 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2022. 
  24. ^ ""Celanese faces U.S. road block on ethanol" Reuters Jun. 15, 2011 3 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." Retrieved Sep. 5, 2020.
  25. ^ ""Company sees its coal-to-ethanol technology as a game changer – for itself and the industry" ICIS Chemical Business Jan. 10, 2011 11 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." Retrieved Apr. 6, 2012.