Donghak Köylü Devrimi
Donghak Köylü Devrimi (Korece: 동학 농민 운동, 東學 農民 運動 Donghak Nongmin Undong), 1894-1895 yılları arasında Kore'de köylüler ve Donghak dininin takipçileri tarafından başlatılan silahlı bir ayaklanmaydı.[1]
1894'te, Gobu hakimi Jo Byeonggap, çeşitli sahte kanunlar çıkararak köylülerin vergilerinden ve para cezalarından zengin olmak için rezervuar inşa etmeye ve gayri meşru topraklara yerleşmeye zorladı. Mart ayında öfkeli köylüler, Jeon Bongjun ve Kim Gaenam'ın önderliğinde Gobu Ayaklanması'na katıldılar. Bununla birlikte, Gobu İsyanı Yi Yongtae tarafından bastırılmış ve Jeon Bongjun Taein'e kaçmıştır. Nisan ayında Jeon Baek Dağı'nda bir ordu topladı ve Gobu'yu tekrar ele geçirdi. İsyancılar daha sonra Hwangto Geçidi ve Hwangryong Nehri'ndeki hükûmet güçlerini yenmeye başladılar. Jeon sonra Jeonju Kalesi'ni ele geçirdi ve Hong Gyehun'un Joseon güçlerini kuşattı. Ancak Mayıs ayında isyancılar hükûmet güçleri ile bir mütareke imzaladılar ve isyancıların kontrolündeki bölgelerde işleri yapan Jibgangso adlı kuruluş kurdular. Yarı kararsız olan barış yaz boyunca devam etti.
İsyancılardan korkan hükûmet Qing Hanedanı'ndan yardım istedi. Bunun üzerine Qing Hanedanı 2,700 askerini Kore'ye gönderdi. Ancak Japonya, Qing Hükûmeti'nin Japonya'ya Tientsin Sözleşmesi'ne uygun bir şekilde haber vermediğinden dolayı Çin'e savaş ilan etti.[2] Savaş, Kore'de Çin etkisinin ve Çin'deki Kendini Güçlendirme Hareketi'nin sona ermesine yol açtı.
Kore Yarımadası'nda büyüyen Japon etkisi isyancılarda endişe yarattı. Eylül ve Ekim ayları arasında Güney ve Kuzey liderleri Samrye'de geleceğe dair planlar üzerinde müzakerelerde bulundu. 12 Ekim'de Kuzey ve Güney Jeob'lardan oluşan bir koalisyon ordusu kuruldu ve 25.000 ila 200.000 arasında değişen bir ordu Gongju'ya saldırmaya devam etti. Birkaç savaştan sonra, isyancı ordusu Ugeumchi Muharebesi'nde kararlı bir şekilde yenildi ve isyancılar Taein Muharebesi'nde tekrar mağlup edildi. Düşmanlık, 1895 ilkbaharında derinden devam etti. İsyancı liderler, Honam bölgesinde yakalandı ve çoğu Mart ayında toplu halde asılarak idam edildiler.
Kaynakça
değiştir- ^ Tonghak Uprising 3 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Encyclopædia Britannica Online Academic Edition. 17 Şubat 2017 tarihinde erişilmiştir.
- ^ McClain 2002, s. 297.
- McClain, James L. (2002). Japan, a Modern History. New York: W.W. Norton & Company. ss. 1-724. ISBN 9780-3930-4156-9.
Dış bağlantılar
değiştir- Donghak Peasant Revolution pages 17 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Donghak Peasant Revolution Informative System