Ederlezi

Balkanlardaki Çingene azınlığa ait halk şarkısı

Ederlezi, Balkanlardaki Çingene azınlığa ait, popüler bir halk şarkısıdır.

Şarkı ve Dans Topluluğu "Śląsk" ve Goran Bregović'in "Wedding & Funeral Orkestrası" ile Jübile konseri.

Adını Balkanlarda ve dünyanın dört bir yanında yaşayan Çingenelerce kutlanan bahar festivalinden alır. Geleneksel olarak 6 Mayıs'ta kutlanan Ederlezi, baharın gelişini ifade eder. Bulgaristan ve Sırbistan'da Aziz George Festivali olarak bilinen Ederlezi'nin, Balkanlarda görülen diğer yazılışları (Herdeljez, Erdelezi) Türkiye'de kutlanan hıdrellezden türetilmiştir.

Eski Yugoslav rock müzik grubu Bijelo Dugme, bu şarkının Sırp-Hırvatça versiyonunu aynı melodi ama epey farklı sözler kullanarak albümlerine almıştır. 1988 tarihli Ćiribiribela albümünde "Đurđevdan je a ja nisam s onom koju volim" başlığı altında piyasaya sürülmüştür. Ayrıca Kroke tarafından yapılan başka bir şarkı versiyonu da vardır. Ederlezi'yi asıl ününe kavuşturan, Emir Kusturica'nın filmi Çingeneler Zamanı'nda Goran Bregović tarafından uyarlanan "Ederlezi (Scena Djurdjevdana Na Rijeci)" başlıklı versiyonunun kullanılmasıdır. Kazakistan müziğiyle alakası olmamasına rağmen Borat filminde de kullanılmıştır.

Bregović, Polonyalı şarkıcı Kayah ile, Lehçe sözleri olan, "Nie ma, nie ma ciebie" başlıklı bir uyarlama daha yapmıştır.

Sezen Aksu, 1997 tarihli Düğün ve Cenaze albümünde de "Hıdrellez" başlığıyla bu şarkıya yer vermiştir. Türkçe sözlerin yazarı Sezen Aksu ve Pakize Barışta'dır.

Yunanca sözleri olan bir diğer uyarlama, Του Αη Γιώργη (Aziz George'un) de Bregović tarafından, Yunan şarkıcı Alkistis Protopsalti ile birlikte kaydedilmiştir. Yunanca sözler, Lina Nikolakopoulou tarafından yazılmıştır.

Bulgar müzik grubu Ku-ku band ve solisti Slavi Trifonov, şarkının Bulgarca (başlığı "Гергьовден" Aziz George Günü), Sırp-Bulgarca (başlığı "Свети Георги" Aziz George) ve Roman-Sırp-Bulgarca (başlığı "Erdelezi") sözleri olan versiyonuna çeşitli albümlerinde yer vermişlerdir.

Romanca sözler Türkçe çevirisi Bijelo Dugme aranjmanı Türkçe çevirisi

Sa me amala oro khelena
Oro khelena, dive kerena
Sa o Roma daje
Sa o Roma babo babo
Sa o Roma o daje
Sa o Roma babo babo
Ederlezi, Ederlezi
Sa o Roma daje

Sa o Roma babo, e bakren chinen
A me, chorro, dural beshava
Romano dive, amaro dive
Amaro dive, Ederlezi

E devado babo, amenge bakro
Sa o Roma babo, e bakren chinen
Sa o Roma babo babo
Sa o Roma o daje
Sa o Roma babo babo
Ederlezi, Ederlezi
Sa o Roma daje

Tüm arkadaşlarım hora oynuyor
Hora oynayıp bugünü kutluyorlar
Tüm Roma, anneciğim
Tüm Roma, baba, baba
Tüm Roma, ah anneciğim
Tüm Roma, baba, baba
Ederlezi, Ederlezi
Tüm Roma, anneciğim

Tüm Roma, kuzu avlıyor baba
Ben hariç, zavallı ben, ayrı oturuyorum
Çingene günü, günümüz
Bizim günümüz, Ederlezi

Bize, baba, bir kuzu verirler
Tüm Roma, baba, kuzu avlıyor
Tüm Roma, baba, baba
Tüm Roma, ah anneciğim
Tüm Roma, baba, baba
Ederlezi, Ederlezi
Tüm Roma, anneciğim

Proljeće na moje rame slijeće
Đurđevak zeleni
Đurđevak zeleni
Svima osim meni

Drugovi odoše a ja osta
Nema zvijezde danice
Nema zvijezde danice
Moje saputnice

Ej kome sada moja draga
Na đurđevak miriše
Na đurđevak miriše
Meni nikad više

Evo zore evo zore
Bogu da se pomolim
Evo zore evo zore
Ej đurđevdan je
A ja nisam s onom koju volim

Njeno ime neka se spominje
Svakog drugog dana
Svakog drugog dana
Osim đurđevdana

Bahar omzuma iniyor
Mügeler açıyor
Mügeler açıyor
Ben hariç herkes için

Yollar gitti, ben kaldım
Sabah Yıldızı da yok
Sabah Yıldızı da yok
Yol arkadaşım!

Şimdi sevgilim kime
Müge gibi kokuyor?
Müge gibi kokuyor?
Artık asla bana kokmayacak

İşte Güneş doğuyor, gün ağarıyor
Tanrı'ya şükürler olsun
Güneş doğuyor, gün ağarıyor
Ay, Hıdrellez oldu
Bense sevdiğimle değilim

Onun adı anılsın
Hıdrellez hariç
Diğer tüm günlerde
Diğer tüm günlerde

Yunanca aranjmanı Türkçe çevirisi Bulgarca aranjmanı Türkçe çevirisi

Απ' τους ώμους να, η Άνοιξη περνά,
γύρω φτερουγίζει,
ξεχνάει εμένα.
Μέρα της χαράς ποια ζωή φοράς;
Δρόμο δρόμο παίρνεις
χωρίς εμένα.

Του ουρανού πουλιά πάρτε με αγκαλιά
το βουνό γεμίζει κεριά αναμμένα
Nα κι η Πούλια ξημερώνει το Θεό παρακαλώ
μα το φως που δυναμώνει
δε μου φέρνει
δε μου φέρνει
'κείνον που αγαπώ.

Το όνομα του ανθός, ευωδιάς βυθός,
πείτε στα κορίτσια να μην το λένε
μέρα σαν κι αυτή στ' Άη Γιωργιού τ' αφτί,
που όλα τα τραγούδια για αγάπη κλαίνε.

Omuzlarından bak, bahar geçiyor,
Her tarafı titretip,
Beni unutuyor
Neşe günü, hangi hayatı taşıyorsun?
Yola çıkmışsın,
Bensiz.

Gökyüzünün kuşları, beni kucağınıza alın
Dağ yanan mumlarla dolu
İşte, sabah yıldızı orada, kayıyor, Tanrıya yalvarıyorum
Ama güçlenen ışık
Bana getirmiyor
Bana getirmiyor
Sevdiğim adamı.

Adı çiçek, engin kokusu
Kızlara söyle, ağızlarına almasınlar
Böyle bir günde, Aziz George'un kulağında
Tüm şarkılar aşk için ağlıyor.

Пролетта на рамото ми кацна,
жива и зелена, (x2)
скоро е Гергьовден.
Слънце пак мечтите съживява,
млади и горещи, (x2)
скоро е Гергьовден.

Припев:
Е-е-е-е-е-е-е Свети Георги ще помолим
с нас по пътя да върви,
Свети Георги, тебе молим е-е-е-е
дай ни сила с наш'та орис пак да се преборим!

Други пътища ще ни повикат,
заедно ще тръгнем, (х2)
дойде ли Гергьовден.
И над нас звезди ще се посипят,
мъката ще скрият, (х2)
дойде ли Гергьовден.

Припев: (х3)

Bahar kondu omzuma,
Canlı ve yeşil, (x2)
Aziz George Günü'ne az kaldı.
Güneş yine düşleri diriltiyor,
Genç ve sıcak, (x2)
Aziz George Günü'ne az kaldı.

Nakarat:
E-e-e-e-e Aziz George, senden isteyeceğiz
Yolda bizimle konuşmanı,
Aziz George sana yalvarıyoruz e-e-e-e-e-e
Kaderle yine savaşmak için bize güç ver!

Bizi başka yollar çağıracak,
Beraber gideceğiz, (x2)
Aziz George günü geldiğinde.
Üstümüzde de yıldızlar yayılacak,
Hüznü saklayacaklar, (x2)
Aziz George günü geldiğinde.

Nakarat: (x3)

Türkçe aranjmanı

Bahar oldu aman, al kese astım gül dalına
Adadım yarin adına, iki göz oda

Dağ yeşil, dallar yeşil; uyandılar bayrama
Her gönül şen, bir benim bahtım kara

Kokuyor buram buram fulyalar, vakit tamam
Bir bana uğramadı bu bahar bayram

Ağlama hıdrellez, ağlama be bana!
Acı ektim, yerine aşk yeşerecek, yeşerecek
Başka bahara

Ne yolu var, ne izi; tanıdık değil yüzü
Dileğim Allah'tan, aşk, sözün özü

Sevdiğim yok, eşim yok
Ağardı bir gün daha
Ey benim şans yıldızım, gülümse bana!