Emanuel Karasu
Emanuel Karasu (veya Emmanuel Carasso, c.1862, Selanik – 1934, Trieste), Osmanlı İmparatorluğu vatandaşı olan Yahudi avukat ve politikacı.
Jön Türkler'in tanınmış üyelerindendir. Tanınmış bir Yahudi kökenli tüccar ailenin mensubu idi. Hukuk eğitimi aldı ve Selanik'te avukatlık yapmaya başladı. Karasu, Selanik'teki Makedonya Risorta Masonik Locası'nın bir üyesi (bazılarına göre kurucusu) ve sonraki başkanı ve Osmanlı Devletinde masonik faaliyetlerin öncüsüdür.[1] Masonik localar ve bazı gizli cemiyetler, Selanik'te devrimci radikal görüşlere sahip ve aralarında Talat Paşa'nın da bulunduğu Jön Türkler'in duygudaşları arasında bir buluşma yeriydi. Karasu, Selanik'te avukatlık yaparken İttihat ve Terakki Cemiyetine üye oldu. Cemiyetin Müslüman olmayan ilk üyelerindendir.
Cemiyet, 1908 yılında II. Meşrutiyet ve sonrasında Osmanlı Devleti'nin idaresinde söz sahibi olunca Karasu da Selanik'ten Meclis-i Mebûsan'a girdi.[2] Karasu, Sultan II. Abdülhamid'e Nisan 1909'da saltanattan "hal"ini (tahttan indirilmesini) bildiren dört kişiden biriydi. 1912'de Selanik'ten, Balkan Harbi'nde Selanik Yunanistan'a kaybedilince 1914 yılında İstanbul'dan mebus seçildi.[3]
Türkiye'deki değişik Musevi kuruluşlarının işbirliği yapması için çalıştı, Türk Musevi'lerinin önce Türk sonra Musevi olduklarında ısrarcı oldu ve Osmanlı Filistin'inde Siyonist iskânına karşı oldu[kaynak belirtilmeli]. İtalya - Türkiye Savaşının antlaşma ile bitirilmesi için görüşmeler yapan ve Selanik'in enternasyonal bir şehir olmasına çalışan komitenin üyesiydi.[4] Mondros Mütarekesi sonrasında İtalya'da Trieste'ye yerleşti ve 1934 yılında aynı yerde öldü. Arnavutköy'de Yahudi mezarlığında gömülüdür.
1912 yılında, Balkan Savaşları sırasında Selanik'ten Fransa'ya göç eden ve Danone grubunun kurucusu İzak Karasu'nun (Isaac Carasso) amcasıdır ve Daniel Carasso'nun büyük amcasıdır.[5]
Popüler kültürdeki yeri
değiştirTRT 1'de 2017'de yayın hayatına başlayan Payitaht: Abdülhamid dizisinde Ali Nuri Türkoğlu tarafından canlandırılmaktadır.
Kaynakça
değiştir- ^ "The History Of Freemasonry In Turkey (İngilizce)". 20 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2006.
- ^ Ahsene Gül Tokay, "Macedonian Reforms and Muslim Opposition during the Hamidian Era: 1878–1908", Islam and Christian–Muslim Relations 14:1 (2003)
- ^ Dilleri, Eğitimleri ve Devletle İlişkileri Açısından Osmanlı Yahudileri Prof.Dr.İlber Ortaylı
- ^ Andrea Sefiha, in "Remember Salonika" (special issue), The International Association of Jewish Lawyers and Jurists, Spring 1999, p. 6
- ^ "Erdal Şafak, 'Selanik Yoğurtçusu', Sabah Gazetesi, 19 Haziran 2005". 15 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2008.