Etilen
Etilen (eten), alken sınıfından renksiz bir gaz. Doymamış hidrokarbon olup, karbonlar arasında, çift bağ vardır. Formülü C2H4, kaynama noktası -103,7 °C, erime noktası -169,2 °C ve yoğunluğu 1.178 kg/m3 olan yanıcı bir gazdır. Etilen, suda orta derecede çözünür. Fakat alkol, eter, aseton ve benzende çok çözünür. Etilenin reaksiyon verme kabiliyeti oldukça yüksektir. Halojenlerle, sülfürik asit ve diğer çift bağ ile reaksiyon verebilen maddelerle hemen reaksiyon verdiği gibi polimer polietileni meydana getirir. % 3 ile % 34 oranında etilen ihtiva eden hava karışımı patlayıcıdır. Toksik etkisi azdır, fakat çok yüksek dozu şuursuzluk (bilinç kaybı) meydana getirir.
| |||
| |||
| Adlandırmalar | |||
|---|---|---|---|
Eten | |||
Tercih edilen IUPAC adı Eten[1] | |||
Diğer adlar R-1150 | |||
| Tanımlayıcılar | |||
3D model (JSmol)
|
|||
| 1730731 | |||
| ChEBI | |||
| ChEMBL | |||
| ChemSpider | |||
| ECHA InfoCard | 100.000.742 | ||
| EC Numarası |
| ||
| 214 | |||
| KEGG | |||
PubChem CID
|
|||
| RTECS numarası |
| ||
| UNII | |||
| UN numarası | 1962 1038 | ||
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|||
| |||
| |||
| Özellikler | |||
| Kimyasal formül | C2H4 | ||
| Molekül kütlesi | 28,05 g mol−1 | ||
| Görünüm | renksiz gaz | ||
| Yoğunluk | 1.178 kg/m3 at 15 °C, gas[2] | ||
| Erime noktası | -169,2 °C (-272,6 °F; 104,0 K) | ||
| Kaynama noktası | -103,7 °C (-154,7 °F; 169,5 K) | ||
| Çözünürlük (su içinde) | 0,131 mg/mL (25 °C); 2,9 mg/L[3] | ||
| Çözünürlük (etanol içinde) | 4.22 mg/L[3] | ||
| Çözünürlük (dietil etee içinde) | iyi[3] | ||
| Asitlik (pKa) | 44 | ||
| Konjuge asit | Etenyum | ||
| -15.30·10−6 cm3/mol | |||
| Akmazlık | 10.28 μPa·s[4] | ||
| Yapı | |||
| D2h | |||
| Dipol momenti | 0 D | ||
| Termokimya | |||
Standart molar entropi (S⦵298)
|
219.32 J·K−1·mol−1 | ||
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)
|
+52.47 kJ/mol | ||
| Tehlikeler | |||
| GHS etiketleme sistemi: | |||
| Piktogramlar |  
| ||
| İşaret sözcüğü | Danger | ||
| Tehlike ifadeleri | H220, H336 | ||
| Önlem ifadeleri | P210, P261, P271, P304+P340, P312, P377, P381, P403, P403+P233, P405, P501 | ||
| NFPA 704 (yangın karosu) |
|||
| Parlama noktası | -136 °C (-213 °F; 137 K) | ||
| 5.428 °C (9.802 °F; 5.701 K) | |||
| Güvenlik bilgi formu (SDS) | ICSC 0475 | ||
| Benzeyen bileşikler | |||
Benzeyen bileşikler
|
Etan Asetilen Propen | ||
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |||
| Bilgi kutusu kaynakları | |||
Etilen üretiminin takriben %30,4'ü etil alkol, %25'i etilen oksit, %10'u stiren, %10'u etil klorür ve %15'i polietilen elde edilmesinde kullanılır. Etilenin başka maksatlar için kullanılan kısmı çok azdır. Etilen üretiminin büyük bir kısmı petrol ürünü gazların kraking fırınlarındaki pirolizi ile elde edilir.
Bitkisel hormon olarak etilen
değiştirOlgunlaşmakta olan meyvelerin dokularında, kök ödüllerinde, yaşlanan yapraklarda ve çiçeklerde bulunan bitkisel hormondur. Gaz hâlinde bulunan tek hormondur.[6]
- Meyve olgunlaşmasını sağlar.
- Nişastanın şekere dönüşmesini sağlar.
- Yaprak dökümünü etkiler.
- Tohum çimlenmesi ve tomurcuklanmada etkilidir.
- Sadece salgılandığı bölgede etkili değildir gaz hâlinde olduğu için çevre bitkiler üzerinde de etkisi vardır.
Kaynakça
değiştir- ^ "Ethylene". 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023.
- ^ Alman İş Güvenliği ve Sağlığı Enstitüsü'nün GESTIS Madde Veritabanındaki Ethylene kaydı, accessed on 25 Ekim 2007.
- ^ a b c Neiland, O. Ya. (1990) Органическая химия: Учебник для хим. спец. вузов. Moscow. Vysshaya Shkola. p. 128.
- ^ Kestin J, Khalifa HE, Wakeham WA (1977). "The viscosity of five gaseous hydrocarbons". The Journal of Chemical Physics. 66 (3): 1132-1134. Bibcode:1977JChPh..66.1132K. doi:10.1063/1.434048.
- ^ ETHYLENE | CAMEO Chemicals | NOAA 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Cameochemicals.noaa.gov. Retrieved on 2016-04-24.
- ^ Wang KL, Li H, Ecker JR (2002). "Ethylene biosynthesis and signaling networks". The Plant Cell. 14 (Suppl): S131-151. doi:10.1105/tpc.001768. PMC 151252 $2. PMID 12045274.