Fahreddin er-Râzî
Fahreddin er-Râzî (6 Şubat 1149 - 29 Mart 1210),[1] Eş'ari İslâm âlimi, fizikçi ve müfessir.[2]
| Fahreddin er-Râzî فخر الدين الرازي | |
|---|---|
 | |
| Tam adı | Muhammed bin Ömer bin Hüseyin bin Hüseyin bin Ali et-Teymî el-Bekr |
| Doğumu | 6 Şubat 1149 Rey, İran |
| Ölümü | 29 Mart 1210 (61 Yaşında) Herat, Afganistan |
| Çağı | İslam'ın Altın Çağı |
| İlgi alanları | Kelam, İslam Felsefesi, Klasik Mantık, Tefsir,Usûl-u Fıkıh, Fizik, Metafizik |
Etkilendikleri | |
Künyesiyle beraber adı 'Muhammed bin Ömer bin Hüseyin bin Hüseyin bin Ali et-Teymî el-Bekrî'dir. Babası da büyük bir Horasan âlimiydi ve ilk eğitimini ondan aldı. Dinî ve fen bilimlerini zamanının ve şehrinin ünlü âlimlerinden aldı. Eğitimden sonra seyahat etmeye başladı. Harezm'de Mutezililerle, Herat'ta ise Kerramiyye mensuplarıyla tartışmalarda bulundu. Ayrıca Maturidi âlimi [[Sabûnî]] ile de birçok defa tartışmada bulunup yendi. Bu tartışmaları Münazarat isimli eserinde ele aldı.[3] Horasan'da Kutbeddin Muhammed tarafından ilgi gördü.
Râzî, dinî ilimlerde olduğu kadar pozitif bilimlerde de oldukça başarılı bir bilim insanıydı. Özellikle fizik konularıyla ilgilenmiş, cisimlerin hareketi ve ses üzerine çalışmıştır.[4]
Eserleri
değiştirRâzî'nin şüphesiz en önemli eseri Mefatih'ul Gayb isimli Kur'an tefsiridir. Tefsir-i Kebir (Ulu Tefsir) diye de bilinen kitabın ismi Türkçeye Gaybın Anahtarları şeklinde çevrilebilir. Bu eser sistematik olma yönüyle tefsir alanının öncü çalışmalarından kabul edilir. Nesefî, bu tefsirin kısaltılmış şeklini içeren Vâdıh isimli bir kitap yazmıştır.
Bir diğer önemli eseri olan El-Metâlib-ül-Âliyye, Râzî'nin Kelâma dair en hacimli eseridir ve 9 kitaptan oluşur. Tanrı'nın varlığından ilâhî sıfatlara, âlemin yaratılışından varlık teorilerine, psikoloji, nübüvvet, özgürlük gibi metafizik konularda detaylı bilgi içerir.[5]
|
|
Kaynakça
değiştir- ^ "TDV İslâm Ansiklopedisi ilgili madde". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015.
- ^ "FAHREDDİN er-RÂZÎ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 21 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015.
- ^ "el-METÂLİBÜ'l-ÂLİYE". TDV İslâm Ansiklopedisi. 31 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024.