Höyük

Höyük, (Hüyük, Öyük veya Üyük de denir) eski yerleşim yerlerinin zamanla toprakla örtülüp tepe biçimine gelmiş haline verilen isim. Höyükler genelde üst üste gelmiş çok evreli yerleşim yeri birikimleridir ve günümüze göre en yakını en üstte olmak üzere eskiye doğru uzanan bir katmanlaşma gösterirler. 1-40 metre yükseklikte ve 1000-1500 metre genişlikte olabilirler. Uygarlıkların araştırılmasında önemli referanslardır.

Lisanlı Höyüğü - Kömürkaya (Şarkışla, Sivas)

Etimoloji

Kelime tarihte ilk olarak öyük (yığma tepe) anlamında Dîvânü Lugati't-Türk'te geçmektedir. Eski Türkçedeki örüş- (yükselmek) veya öri/örki (yüksek) kökünden türediği düşünülmektedir.

Türkiye'de höyükler

Anadolu'da bir höyüğün önünde traktörler tarla sürerken

Türkiye, özellikle de Anadolu'da çok sayıda höyük vardır. Ancak bunların büyük kısmı korumasız durumdadır. Çoğunlukla etraflarında çit ve/veya uyarı levhası dahi bulunmaz. Önemli bir kısmı tarım arazilerinin içerisindedir. Büyük bir bölümü define arayıcıları tarafından kısmen veya ciddi hasar verecek şekilde tahrip edilmişlerdir.

Orta Anadolu höyüklerinde neolitik, kalkolitik ve tunç çağı yerleşmelerinin üzerinde, Frig, Hitit, Selçuklu ve Osmanlı yerleşimleri görülebilir. Hatta modern yerleşimlerin bir kısmı da höyükler üzerinde kuruludur. Anadolu'da bilinen en büyük höyük Aksaray ili sınırları içinde Yeşilova beldesinde yer alan Acemhöyük'tür. Anadolu'da yaklaşık 20.000 höyük bulunduğu tahmin edilmektedir. Bunların en bilinenleri:

Göbeklitepe, Şanlıurfa

Ayrıca bakınız

• Megalit
• Tümülüs
• Kurgan

Dış bağlantılar

• Çağdaş bir höyük 10 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Zincirlikuyu halk plajı geçiş yolu girişinde yer alan çağdaş höyük (Mersin, Erdemli, Kumkuyu).