Hamid Karzai
Hamid Karzai (d. 24 Aralık 1957, Kandehar) Peştun asıllı Afgan siyasetçi. Afganistan eski devlet başkanıdır. Taliban sonrası ilk devlet başkanıdır. 2001-2004 yılları arasında halk tarafından desteklenen Karzai, 2004 seçimleri sonrası dönemde yönetimde yolsuzluğun artması, ülke çapında Taliban ve El-Kaide militanların tekrar güç kazanmasıyla birlikte hem Karzai'nin hükûmetine karşı hem de ülkenin geleceğine karşı bir şüphe ve güvensizlik ortamı oluştu. 2009 yılı Kasım ayında bir kez daha devlet başkanı seçilmiştir.
| Hamid Karzai Peştuca: حامد کرزی | |
|---|---|
| |
| Afganistan Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 22 Aralık 2001 - 29 Eylül 2014 Geçici: 22 Aralık 2001 – 7 Aralık 2004 | |
| Yerine geldiği | Burhaneddin Rabbani |
| Yerine gelen | Eşref Gani Ahmedzai |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 24 Aralık 1957 Kandahar, Afganistan |
| Partisi | Bağımsız |
| Evlilik(ler) | Zinet Kureyşi (1999-günümüz) |
| Çocuk(lar) | Mirwais Malalai Howsi |
| Dini | Sünni İslam |
Gençliği
değiştirBabası Abdul Ahad Karzai, 1960'larda Meclis Başkan Yardımcısı olarak görev yapmıştır. Büyükbabası Hayr Muhammed Han, 1919'daki Afganistan'daki bağımsızlık savaşı sırasında ve aynı zamanda Senatoda Başkan Yardımcısı olarak görev yapmıştı. Amcası Habibullah Karzai, BM'de Afganistan temsilcisi olarak görev yaptı ve ABD Başkanı John F. Kennedy ile özel bir toplantı yapmak için ABD'ye 1960'ların başında giden Kral Zahir Şah'a eşlik ettiği söylenmektedir.
Kandahar'da Mahmud Hotaki İlköğretim Okuluna gitti. Kabil'de Seyit Cemaleddin Afgan Okulunda öğrenim gördü. 1976 yılında Habibia Lisesi'nden mezun oldu. 1979'dan 1983'e kadar, Hindistan'da, Shimla'daki Himachal Pradesh Üniversitesi'nde siyaset bilimi yüksek lisans dersi aldı. Birçok dili iyi bir şekilde konuşabilmektedir. Bunların arasında Peştuca anadili dahil olmak üzere Dari (Farsça), Urduca, Hintçe, Arapça, İngilizce ve Fransızcadır.
İlk zamanları
değiştirHindistan'da yüksek lisans derecesi aldıktan sonra, 1980'lerde Afganistan'da Sovyet savaşı sırasında anti-komünist mücahitler için çalışmaya gönüllü olarak komşu Pakistan'a taşındı. Mücahitler, ABD, Pakistan, Suudi Arabistan ve İran tarafından desteklendi ve Karzai ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) için çalışan bir müteahhit oldu. Sovyet müdahalesi sırasında Pakistan içinde kalırken, kardeşleri Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti. amanla Karzai ailesinin üyeleri Şikago'nun doğu kıyısında açtıkları çok sayıdaki Afgan mutfağını yansıtan restoran zinciriyle zengin olmuştur.[1]
Sovyet kuvvetlerinin geri çekilmesi ardından, Tarinkot'da Mücahidlerin zaferine yardımcı olmak için 1988 yılının Ekim ayı başlarında Afganistan'a döndü.
Necibullah'ın Sovyet destekli hükûmeti 1992 yılında çöktüğünde, Peşaver Anlaşması kapsamında Afgan siyasi partilerinin mutabık kalmasıyla Afganistan İslam Devleti kuruldu ve genel seçimleri takiben geçici bir hükûmet atandı. Başkan Necibullah 1992 yılında istifa ettikten sonra Kabil'de ilk mücahit liderlerine eşlik etti. Burhaneddin Rabbani hükûmetinde Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Ancak Karzai, Hikmetyar güçleri ve Rabbani hükûmeti arasında arabuluculuk yaptığını iddia eden Gulbuddin Hikmetyar için casusluk suçlamasıyla Muhammed Fehim tarafından tutuklandı. Hikmetyar tarafından sağlanan bir araçla Kabil'den kaçtı.
Taliban'ın 1990'ların ortalarında ortaya çıkıp iktidarı ele geçirdiklerinde, başlangıçta meşru bir devlet olarak tanıdı. Çünkü ülkesinde şiddet ve yolsuzluğun durdurulacağını düşündü. Afgan mülteciler arasında Ketta kentinde yaşadı. 1999 yılının Temmuz ayında, Quetta kentinde, bir camiden evine giden Karzai'nin babası Abdül Ahad Karzai, sabah erken saatlerde vurularak öldürüldü. Raporlar, Taliban'ın suikastı yaptığını gösterdi. Bu olayın ardından Ahmed Şah Mesud'ın önderliğinde Kuzey İttifakı ile yakın çalışmaya karar verdi.
2000 ve 2001 yılında Taliban Karşıtı Koalisyon'a hareketine destek toplamaya yardımcı olmak amacıyla Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti. ABD Silahlı Kuvvetleri Eylül 2001'de Taliban ile bir çatışmaya hazırlık yaptığı sırada, Karzai, el-Kaide'nin ülkesinden temizlenmesi için NATO ülkelerine çağrı yapmaya başladı.
Ekim 2001'de kendisine bağlı bir grup savaşçı, Afganistan'ın güneyinde, ABD Hava Kuvvetleri pilotları tarafından bir yangın füze saldırısından kurtarıldılar. Grup yaralandı ve ABD'de tedavi edildi. Karzai'nin bazen konuşmaları sırasında yüz sinirlerinde yaralanma izleri olduğu fark edilebilmektedir. 4 Kasım 2001 tarihinde, Amerikan Özel Operasyon Güçleri Karzai'nin korunması için Afganistan'a uçtular.
Geçiş yönetimi Başkanı ve Yönetim Kurulu Başkanlığı
değiştirAralık 2001'de, siyasi liderler yeni liderlik yapıları üzerinde anlaşmak için Almanya'da toplandı. 5 Aralık'ta, Bonn Anlaşması uyarınca, Geçici bir Yönetim ve 29 kişilik yönetim kurulu seçildi. Karzai Başkan seçildi ve 22 Aralık günü lider olarak yemin etti. 13 Haziran 2002'de, Loya Jirga, Afgan Geçici İdaresi Başkanı olarak yeni bir pozisyonda Karzai'yi geçici Devlet Başkanı olarak atadı. Kuzey İttifakı eski üyeleri en önemlisi, aynı zamanda Savunma Bakanı olarak görev Başkan Yardımcısı Muhammed Fahim son derece etkili kaldı.
Ekim 2004 başkanlık seçimlerinde aday oldu ve 22 rakibini yenerek, Afganistan'ın ilk demokratik olarak seçilmiş lideri oldu. Seçimler olaysız geçti. İddia edilen oy usulsüzlüğü, Birleşmiş Milletler tarafından soruşturulmasının ardından, Kasım ayı başlarında ulusal seçim komisyonu oyların %55.4 ile Karzai'yi galip ilan etti. Toplam 8,1 milyon oyun 4,3 milyonunu almıştır. Seçim, isyancı aktivitelerin artmasına rağmen güvenli bir şekilde gerçekleşti.
Özel hayatı
değiştir1999 yılında, Hamid Karzai, Pakistan'da yaşayan Afgan mültecilere doktor olarak bir kadın doğum uzmanı Zeenat Kureyş ile evli olup 25 Ocak 2007 tarihinde doğmuş Mirwais isminde oğlu bulunmaktadır. Varlık beyanı göre, Karzai, 525 $ aylık maaş almakta ve banka hesaplarında az 20.000 $ bulunmaktadır. Karzai herhangi bir arazi ya da mülk sahibi de değildir.
Kaynakça
değiştir- ^ strasam.org. "İstiklali 'tek adam' olan Afganistan'ın istikbali (2) | Stratejik Araştırma ve Analiz Merkezi | strasam.org". strasam.org. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.