Hamid Memmedzadeh
Hamid Memmedzadeh Azerbaycanlı yazar, edebiyat eleştirmeni.
| Hamid Memmedzadeh | |
|---|---|
| Kendi dilinde adı | Həmid Məmmədzadə |
| Doğum | 1924 Tebriz |
| Ölüm | 2000 Tahran |
Azerbaycan Milli Hükümeti döneminde öğretmenlik yaptı. Azerbaycan Demokratik Gençlik Örgütü'nün üyesiydi. Yazı ve öyküleriyle medyada yer aldı. 1946 yılında milli-demokratik harekete katılımından dolayı Azerbaycan Milli Hükûmeti tarafından kendisine "21 Azer" Madalyası verildi.
Azerbaycan Milli Hükûmeti'nin düşmesinden sonra Bakü'ye taşındı. Azerbaycan Yazarlar Birliği üyesi, Azerbaycan Edebiyat Müzesi'nde bilimsel fonlar dairesi başkanı, Yakın ve Orta Doğu Halkları Enstitüsü İran Filolojisi Dairesi'nde kıdemli araştırmacı olarak görev yaptı.
Yaşamı
değiştirHamid Rıza'nın oğlu Memmedzade, 1924 yılında Tebriz'in Ehrab mahallesinde doğdu.[1] İlk eğitimini Tebriz'deki "Nejat" ve "Parvariş" okullarında aldı. 1942 yılında okulunu bitirdikten sonra Tebriz'de bulunan Darül-mu'alim'de öğrenim gördü.[2] Burada mezun olduktan sonra Erdebil'in "Safavi", "Puranduht" ve "Senan" okullarında iki yıl öğretmenlik yaptı.[3] İlk yazıları 1946 yılında Azerbaycan Demokratik Gençlik teşkilatının yayın organı olan "Cavanlar" ve "Azad Millet" gazetelerinde,[3] ilk öyküleri ise "Pioner" ve "Azerbaycan" dergilerinde yayımlandı.[4][5] Daha sonra eğitimine devam etmek için Tebriz Üniversitesi'nin tarih ve edebiyat bölümüne girdi. 1946 yılında milli-demokratik harekete katılımından dolayı Azerbaycan Milli Hükümeti tarafından kendisine "21 Azer" Madalyası verildi.[6]
1946'da Azerbaycan Milli Hükûmeti'nin yıkılmasından sonra Hamid Memmedzade Bakü'ye taşındı.[7] Burada Azerbaycan Yüksek Parti Okulu'nda ve aynı zamanda Azerbaycan Devlet Üniversitesi Gazetecilik Fakültesi'nde eğitimine devam etti.[5] Sonra Azerbaycan İlimler Akademisi Nizami Dil ve Edebiyat Enstitüsü'nün yüksek lisans kursuna girdi.[8] 1951-1954 yıllarında "Devrimci, gazeteci, yazar Pişevari (yaşamı, çevresi)" isimli bilimsel bir çalışma yazarak filoloji bilimleri adayı unvanını aldı.[5] Daha sonra 1968 yılında enstitüde kıdemli araştırmacı olarak çalışırken "Ahundov ve Doğu" isimli doktora tezini savundu.[1][5] Daha sonra Azerbaycan Edebiyat Müzesi'nde ilmi fonlar daire başkanı, Yakın ve Orta Doğu Halkları Enstitüsü İran filolojisi bölümünde kıdemli araştırmacı olarak çalıştı. 1947'den beri Güney Azerbaycan Yazarlar Birliği'nin,[9] 1958'den beri de Azerbaycan Yazarlar Birliği'nin üyesidir.[8][10]
Hamid Memmedzade, Bakü'deki faaliyetleri sırasında Mirza Fetali Ahundov, Ali Şir Nevai, Hafız Şirazi, Muhammed Hüseyin Şehriyar, Mirza Ağa Tebrizi, Mirza Şafi Vazeh ve diğerlerinin edebi eserleriyle ilgili belge ve bulguları topladı ve yayınladı. "Mirza Fatali Ahundov ve Doğu", "Meşruta devrimi ve dönemine ilişkin İran edebiyatı", "Bahar Şirvani", Seyyid Cafer Pişevari", "Tebriz Hatıraları", "Fedai" hikayesi, "Kuzey hikayeleri", "Çalıntı" anıt", "Tebriz gülümsemesi", "Özgürlük özlemi", "1941-45 Güney Azerbaycan edebiyatı", "Devrim sonrası Güney şiirinde vatan ve yurtseverlik motifleri", "Molla Nasred'in dergisi Tebriz'de", " Güney Azerbaycan şairi Sehend hakkında", "Sadık Bey Sadiqi Afşar", "Abbas Panahi (Makulu)", "Güney Folkloru", "Azeroğlu", "Şeyh Muhammed Hiyabani", "Zeynalabdin Marağayi", "Hamid Nitqi" eserleri bulunmaktadır. Settar Han ve Haydar Amioğlu hakkında bir roman yazdı.[5]
Nesimi'nin Farsça divanı,[11] Muhammed Hüseyin Şehriyar'ın Türkçe manzum eserleri, Nizami Gencevi'nin "Hosrov ve Şirin" şiiri, Celil Memmedguluzade'nin hikâyeleri, Zeynelabdin Marağalı'nın "İbrahim Bey'in Seyahatnamesi" adlı romanı tercüme ve tanzimiyle yayımlandı.[12][13] 1957'de "Hikâyeler", 1961'de "Futbolcu", 1966'da "İlk mehebbet", 1978'de "Tebriz Hatıraları" ve 1984'te "Oğurlanmış abide" kitapları Bakü'de yayımlandı.[14]
1979'daki İran İslam Devrimi'nden sonra önce Tebriz'e, ardından Tahran'a taşındı.[15][16] Burada öyküleri ve eleştirel yazıları Türkçe basında düzenli olarak yayınlandı. Uzun süre Azerbaycan dilinde yayınlanan "Varlık" dergisi ile işbirliği yaptı[17][18] ve edebi, sosyo-politik "Yol" dergisinin kurucularından oldu.[19] 2000 yılında Tahran'da öldü.[7]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ a b Ali Kafkasyalı (2002). İran Türk Edebiyatı Antolojisi. V. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları. s. 529. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023.
- ^ Cənubi Azərbaycan Ədəbiyyati Antologiyası (Azerice). III. Bakü: Elm nəşriyyatı. 1988. s. 461. 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2023.
- ^ a b Pərvanə Məmmədli (2015). Cәnubi Azәrbaycan: әdәbi şәxsiyyәtlәr, portretlәr (PDF) (Azerice). Bakü: Sabah. s. 87. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
- ^ Tərtib edən və məsul redaktor: Səməd Bayramzadə (2015). "21 Azər – 70" fotoalbom (şərhlərlə) (PDF) (Azerice). Bakü: “Araz” nəşriyyatı. s. 96. ISBN 978-9952-8285-3-5. Archived from the original on 9 Mart 2022. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ a b c d e Pərvanə Məmmədli (2015). Cәnubi Azәrbaycan: әdәbi şәxsiyyәtlәr, portretlәr (PDF) (Azerice). Bakü: Sabah. s. 88. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
- ^ Fərid Hüseyn (7 Mayıs 2021). ""Atam elə-belə adam olmayıb, Pişəvərinin sol əli idi" - Həmid Herisçi" (Azerice). qafqazinfo.az. 19 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ a b Mahmizər Mehdibəyova (9 Haziran 2015). "Görkəmli ədib və alim Həmid Məmmədzadənin irsinə bir nəzər" (Azerice). 525-ci qəzet. 19 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ a b Savalan Fərəcov (27 Kasım 2019). "Milli ruhlu alim-yazıçı" (Azerice). medeniyyet.az. 19 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ Xaqan Balayev (June 2011), "Cənublu şair və yazıçıların Azərbaycan ədəbi mühitinə inteqrasiyası" (PDF), Xəzər Xəbər jurnalı, Bakü, s. 56, 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi
- ^ Pərvanə Məmmədli (2015). Cәnubi Azәrbaycan: әdәbi şәxsiyyәtlәr, portretlәr (PDF) (Azerice). Bakü: Sabah. s. 92. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
- ^ Nərgiz Ehlamqızı (26 Eylül 2019). "Nəsiminin 6 divanını Bakıya gətirən alimdən şok faktlar – İran kitabxanasında…" (Azerice). teleqraf.com. 19 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ Vaqif Sultanlı, İrəc İsmayıl (2017). Güney Azərbaycan nəsri. Antologiya (PDF) (Azerice). Bakü. s. 35. ISBN 978-9952-507-16-4. 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Ocak 2021.
- ^ Pərvanə Məmmədli (2015). Cәnubi Azәrbaycan: әdәbi şәxsiyyәtlәr, portretlәr (PDF) (Azerice). Bakü: Sabah. s. 90. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
- ^ Arzu Hüseynova (2021). XX əsr Şimali Azərbaycan nəsri və mühacir Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatında bölünmüş vətən və milli bütövlük ideyası (PDF) (Azerice). Bakü. s. 200. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Nisan 2023.
- ^ Pərvanə Məmmədli (2009). Cənubi Azərbaycan mətbuatı tarixi: XIX-XX-XXI yüzilliklər (Azerice). Bakü: Elm nəşriyyatı. s. 155. 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2023.
- ^ Mayis Əlizadə (18 Eylül 2021). "Hadi Şəhriyar: "Atam deyirdi ki, Rüstəm Əliyev 6 dildə professordur"" (Azerice). turan.az. 19 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ Pərvanə Məmmədli (2015). Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri (PDF). Bakı: Sabah. s. 13. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Nisan 2023.
- ^ Pərvanə Məmmədli (2009). Cənubi Azərbaycan mətbuatı tarixi: XIX-XX-XXI yüzilliklər (Azerice). Bakü: Elm nəşriyyatı. s. 145. 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2023.
- ^ Pərvanə Məmmədli (2009). Cənubi Azərbaycan mətbuatı tarixi: XIX-XX-XXI yüzilliklər (Azerice). Bakü: Elm nəşriyyatı. s. 144. 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2023.