Harpalyke (uydu)
Harpalyke (aynı zamanda Jüpiter XXII olarak da bilinir), Jüpiter'in ters yön yörüngeye sahip düzensiz uydusudur. 2000 yılında Hawaii Üniversitesi'nden Scott S. Sheppard liderliğindeki bir grup astronom tarafından keşfedilmiş ve geçici olarak S/2000 J 5 adı verilmiştir.[1][5] Ağustos 2003'te, bazı anlatılarda Zeus (Jüpiter) ile de sevgili olan, Clymenus'un ensest kızı Harpalyke'nin adını almıştır.[6]
 Harpalyke'nin Aralık 2001'de Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobu kullanılarak elde edilen üç görüntüsünün animasyonu | |
| Keşif [1] | |
|---|---|
| Keşfeden | Scott S. Sheppard David C. Jewitt Yanga R. Fernandez Eugene A. Magnier |
| Keşif yeri | Mauna Kea Gözlemevi |
| Keşif tarihi | 23 Kasım 2000 |
| Adlandırmalar | |
| MPC belirtmesi | Jupiter XXII |
Adın kaynağı | Ἁρπαλύκη Harpălykē |
Alternatif adlar | S/2000 J 5 |
| Sıfatlar | Harpalykean |
| Yörünge özellikleri [2] | |
| Gözlem yayı | 17,39 y (6.350 gün) |
| 0,1422492 AU (21.280.180 km) | |
| Dış merkezlik | 0,1602677 |
| –634,19 g | |
| 321,08380° | |
| 0° 34d 3.555s / gün | |
| Eğiklik | 148,29788° (tutuluma) |
| 92,54746° | |
| 193,28018° | |
| Doğal uydusu | Jüpiter |
| Grup | Ananke grubu |
| Fiziksel özellikler[3] | |
| 22,2[4] | |
| 15,9[2] | |
Ortalama çap | 4 km |
| Albedo | 0,04 (varsayılan) |
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
Harpalyke, Jüpiter tarafından yakalanarak parçalanan güneş merkezli bir asteroit'in kalıntıları olduğu düşünülen Ananke grubu'nun üyesidir.[7][8] Yaklaşık 4 km'lik bir çapa sahiptir[9] ve C-tipi asteroitlere benzer şekilde gri (renk ölçeği R-V=0,43) görünür.[10] Uydu, Jüpiterin etrafında ortalama 21.064.000 km'lik bir yörüngede 634,19 günde dolanır. Yörünge eğikliği, ekliptiğe göre 147° olup dış merkezliği 0,2441'dir.
Kaynakça
değiştir- ^ a b MPEC 2001-A28: S/2000 J 2, S/2000 J 3, S/2000 J 4, S/2000 J 5, S/2000 J 6 12 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 5 Ocak 2001 (keşif ve gök günlüğü)
- ^ a b "M.P.C. 127087" (PDF). Minor Planet Circular. Minor Planet Center. 17 Kasım 2020. 21 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Şubat 2024.
- ^ "Planetary Satellite Physical Parameters". Jet Propulsion Laboratory. 19 Şubat 2015. 4 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020.
- ^ Sheppard, Scott. "Scott S. Sheppard - Jupiter Moons". Department of Terrestrial Magnetism. Carnegie Institution for Science. 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020.
- ^ IAUC 7555: Satellites of Jupiter 16 Eylül 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 5 Ocak 2001 (keşif)
- ^ IAUC 7998: Satellites of Jupiter 12 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 22 Ekim 2002 (uydunun adlandırılması)
- ^ Sheppard, S. S.; and Jewitt, D. C.; An Abundant Population of Small Irregular Satellites Around Jupiter 5 Ağustos 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Nature, Vol. 423 (Mayıs 2003), pp. 261-263
- ^ Nesvorný, D.; Alvarellos, J. L. A.; Dones, L.; and Levison, H. F.; Orbital and Collisional Evolution of the Irregular Satellites 15 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Astronomical Journal, Vol. 126 (2003), pp. 398–429
- ^ Sheppard, S. S.; Jewitt, D. C.; and Porco, C. C.; Jupiter's Outer Satellites and Trojans 14 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., in Jupiter: The Planet, Satellites and Magnetosphere, edited by Fran Bagenal, Timothy E. Dowling, and William B. McKinnon, Cambridge Planetary Science, Vol. 1, Cambridge, UK: Cambridge University Press, 0-521-81808-7, 2004, pp. 263-280
- ^ Grav, T.; Holman, M. J.; Gladman, B. J.; and Aksnes, K.; Photometric Survey of the Irregular Satellites 7 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Icarus, Vol. 166 (2003), pp. 33-45
- Gök günlüğü IAU-MPC NSES
- Ortalama yörünge parametreleri NASA JPL