Hasan Bey Zerdabi

Hasanbey Melikzade Zerdabi (Azerice: Zərdabi Həsənbəy (Məlikov) Səlimbəy oğlu), eğitimci, Darwinci bilim insanı, gezeteci, Azerbaycan ulusal basınının kurucusu.[1]

Hasanbey Zerdabi
Hasanbey Zerdabi Melikov
Doğum28 Haziran 1837
Zerdab
Ölüm28 Kasım 1907 (70 yaşında)
Bakü
Defin yeriFahri Hiyabanı Mezarlığı
VatandaşlıkRus İmparatorluğu
EvlilikHanife Melikova

Yaşamı

değiştir

Eğitim sever bir ailede doğdu, ilk eğitimini Şamahı kent okulunda, sonra ise Tiflis kaza gimnazyumunda aldı. 1861-1865 yıllarında Moskova Üniversitesi'nin Fizik-Matematik Fakültesinin Tabiat Bölümü'nde eğitim gördü ve üniversiteyi ilmî dereceyle bitirerek Azerbaycana döndü.

1868 yılına kadar Tiflis toprak idaresinde görev aldı, bir süre Şamahı mahkeme dairesinde vekillik etti. 1869'da Zerdâbi, Bakü gimnazyumunda tabiat tarihi öğretmeni olarak atandı ve Zerdâbi burada, Rusya halk eğitimi tarihinde ilk defa olarak Darwinizmi ders programına dahil etti. Yoksul öğrencileri okutmak için "Cemiyet-i Hayriye'yi kurdu.[2]

1873'te Necef Bey Vezirov ve Esger Ağa Gorani ile birlikte Azerbaycanca ilk tiyatro oyunu olan Mirza Fatali Ahundov'yn "Hacı Gara" komedisi sahnelendi.

22 Temmuz 1875'te "Ekinci" adlı ilk Azerbaycan gazetesini çıkardı. Yeniliği, eğitim ve kültürü yayan "Ekinci" gazetesi Azerbaycan tarihinde önemli bir yere sahiptir. Ancak Rusya-Osmanlı savaşı başladıktan sonra resmi Çarlık makamlarınin "Ekinçi" gazetesini savaşta Türkleri desteklemekle suçlayarak 1877'de kapatması üstüne işsiz kaldı ve 1880'de doğduğu Zerdab köyüne dönerek burada yaşamaya başladı.

 
Hasanbey Zerdâbi'nin cenaze töreninden bir görünüm

1896'da Bakü'ye döndü, bir süre "Kaspi" gazetesinin redaktörü oldu, 1898'de hayırsever Hacı Zeynelabidin Tağıyev'in maddi desteği ile Bakü'de ilk okulunu açtı. 1905'ten "Hayat" gazetesinde gazeteci-yazar gibi çalıştı.

28 Kasım 1907'de Bakü'de öldü.

Zerdab şehrinde heykeli dikilmiştir.

Dış bağlantılar

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş Redaksiyası (1980). Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası - IV Cild (E,Ə,J,Z,İ). 
  2. ^ Zamanov, Elchin (2014). Sovyetler Birliği döneminde Azerbaycan`da eğitim hareketleri (masterThesis tez). Necmettin Erbakan Üniversitesi. [ölü/kırık bağlantı]