Kırım'ın İşgali (1771)

Kırım'ın İşgali, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

Harekât öncesi

değiştir

30-35.000 düzenli Rus askeri ile yaklaşık 10.000 Kazak atlısından oluşan General Dolgorukov komutasındaki Rus 2. Ordusu 20 Nisan 1771 tarihinde Poltava'dan hareket ederek Kırım'a yöneldi. Eşzamanlı olarak da Azak Filosu da denizden takviye amacıyla muharebeye hazır hale geldi.

Buna mukabil, Osmanlı İmparatorluğu ise beklenen Rus taarruzuna karşı Kırım'ın savunmasını takviye edecek birliklerin intikalinde başarılı olamadı. Zira; Varna'dan Anadolu'ya nakledilerek Özi civarına çıkarılması planlanan yaklaşık 50.000 askerin yaklaşık beşte dördü doğu cephesinde Gürcü Açıkbaş Hanı I. Solomon ile Kartli-Kaheti Kralı II. İrakli'nin yarattıkları tehdit karşısında bu cepheye sevkedildi.[1] Yine, bir yıl önceki Çeşme zaferi sonrasında Ege Denizi ve Çanakkale Boğazı çıkışına hâkim olan Rus Donanmasının ablukasının İstanbul'da yarattığı kıtlık nedeniyle olası bir ayaklanmaya karşı yaklaşık 30.000 askerin de başkentte, bir o kadarının da Çanakkale Boğazı civarında tutulması da Kırım'a sevkedilebilecek asker sayısını bir hayli kısıtlıyordu. Nitekim, Osmanlı donanması'nın Haziran'da nakledebildiği birlikler Kırım'ın savunma gereksinimlerinin çok uzağındaydı.

Harekât

değiştir
 
Orkapı Kalesi

Rus ordusu 12 Haziran 1771'te Orkapı Kalesi önüne ulaştı. Karadeniz tarafı iyi berkitilmiş olan ve 50.000 Kırım atlısı ve 7.000 Osmanlı askeri tarafından savunulan surların Azak Denizi'ne bakan tarafının zayıflığını bilen General Kohovski komutasındaki birlikler 13-14 Haziran gecesi tahkimatın bu tarafına şaşırtma hücumuna kalktı. Tümgeneral Musin-Puşkin komutasındaki birlikler surların Karadeniz tarafını 1,5 saat süren çarpışmalar sonucunda ele geçirirken, Tümgeneral Prozorovski komutasındaki birlikler de surun diğer ucunu aşmayı başardı. Arkadan kuşatılma tehlikesini gören Osmanlı-Kırım ordusu geri çekildi ve 15 Haziran günü Orkapı Kalesi'ndeki garnizonunun teslim olmasıyla kale Rusların eline geçti.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "The war of Russia with Turkey and the Polish Confederates from 1769 to 1774", A. N. Petrov, E. Weimar Printing House, St. Petersburg (1866-1874), c.3, s.52-60