Kamışlı
Kamışlı (Arapça: القامشلي Al-Qamishli, Kürtçe: Qamişlo, Süryanice: ܩܡܫܠܝ, ܩܡܫܠܐ Bēṯ Zālīn) Suriye'nin kuzey doğusunda, Türkiye sınırında bulunan ve Haseke'nin merkezi olan şehir. Haseke'nin en büyük şehridir ve Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nin kontrolünde bulunmaktadır. 2004 verilerine göre nüfusu 232,258'dir.
| Kamışlı قامشلي Qamişlo | |
|---|---|
Şehir | |
 | |
  Kamışlı Kamışlı'nın Suriye'deki konumu | |
| Ülke |  Suriye |
| İl | Haseke |
| Yönetim |  Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi |
| Bölge | Cezire Bölgesi |
| Rakım | 455 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 184.231 |
| Alan kodu | Ülke kodu: 963 ; Şehir kodu: 52 |
Irak sınırı ve Nusaybin'e komşu olan kent son yıllarda bulunan petrol sayesinde hızla gelişmektedir.[1] Kamışlı ekonomisi tarihsel olarak petrol sanayisi üzerine kurulmuş olsa da, Kamışlı şehri yürüttüğü tarım alanında önemli gelir kalemlerini oluşturur.
Kamışlı şehri her yıl aralık ayında büyük bir Yılbaşı geçit töreni ve her yılın mart ayında büyük bir kalabalık tarafından Nevruz festivalini kutlaması ile ünlüdür.
Etimoloji
değiştirŞehir, başlangıçta (ܒܝܬ ܙܐܠܝ̈ܢ) "kamış evi" anlamına gelen Bet-zālin denilen Süryani yaşadığı küçük bir köy oldu. "Kamışlı" adı bu adın Türkçeleşmiş halidir.
Tarihi
değiştirNüfusunun büyük bir kısmını Kürtlerin ve Süryanilerin oluşturduğu kent 1926 yılında Toros Demiryolu çalışmaları sırasında Nusaybin'den ayrılarak kuruldu.
Kamışlı, 90'lı ve 2000'li yıllar arasında küçük bir köy görünümünü andırıyordu. 2011 yılında Suriye iç Savaşı'nın başlamasıyla, Kamışlı petrol ihracatını da etkileyerek çökmesine yol açmasından uzun bir süre sonra 2012'de Kamışlı'da tekrar petrol bulunarak ihraç edilmeye başlandı. Suriye iç Savaşı'nın ardından Kamışlı, 21 Ocak'ta Cezire, 27'de Kobani ve 29'un da ise Afrin meclis ve meclis başkanları özerklik ilan etti. Cezire, Kobani ve Afrin kantonlarından Özerk bir federasyon yapılanması ile birleşerek Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni kurdular. Bölgede tekrar petrolün bulunmasından sonra Kamışlı'nın geliri devamlı ve hızla yükseldi ve şehir bir ticaret, alışveriş ve turizm kenti haline geldi. Kamışlı, Suriye Kürdistanı'nın Hasiçi şehrinden sonra en yüksek nüfusuna sahip şehridir. Kamışlı ve Hasiçi ile birlikte Suriye Kürdistanı'nın metropol alanını oluşturmaktadırlar.
2004 yılındaki Kamışlı Olayı burada yaşanmıştır. 2004 yılında bir futbol karşılaşmasında kargaşa çıkmış ve bu kargaşa Kürt-Arap çatışmasına dönüşmüştür. Neticede 50 civarında kişi ölürken Kamışlı'da maddi hasar oluşmuştur. Bu olayda en az 30 Kürt öldürülmüş ve olay "Kamışlı Katliamı" olarak tanınmıştır.
2016 yılındaki Kamışlı Muharebesi burada yaşanmıştır.
Demografi
değiştir
184.231 (2004 Genel Nüfus Sayımı) nüfusu ile, Kamışlı Suriye'de 10 büyük şehirlerinden biridir. Kamışlı Suriye'nin önemli ikinci büyük nüfusunu oluşturan Kürt nüfusun çoğunlukta bölgedir. Araplar ve Hristiyanlar ile birlikte biraz karışık kozmopolit bir şehirdir. Kent, Hristiyanlar başta Süryani ve Ermeniler oluşmaktadır ve şehir Suriye'de bir Hristiyan başkenti olarak kabul edilir. Şehir, Süryani mülteciler tarafından kuruldu. Bugün şehirde Kürtler, Süryaniler, Araplar ve Ermeniler yaşamaktadır.
Günümüzde
değiştirGünümüzde Kamışlı, Suriye'nin de facto Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi özerk bölgesinin başkenti durumundadır.[2] Bölgenin en gelişmiş şehri ve başkentidir.
Hükümet
değiştirSuriye hükûmeti havaalanı, sınır kapısı ve hastaneler, çeşitli hükûmet binaları ve birçok yerleşim bölgesi, çeşitli camiler ve kiliseler gibi çeşitli hükûmet binalarını ve Arap mahallelerini kontrolünde tutmaktadır, ancak kentin büyük bölümü Kürt ve Süryani militanların elindedir.[3]
Hükûmet ayrıca, çalışanlarının maaşlarını, kırsal kesimdeki hasadı üreten ve üretimini yönetiyor ve şehirden diğer çeşitli Suriye şehirlerine ve Beyrut'a uçuşlar düzenliyor. Şehrin çoğu, Kuzey ve Doğu Suriye'nin fiili Özerk İdaresinin yönetimi altındadır.
Durum yıllar içinde istikrarlı olsa da, hükûmet güçleri ve Sootoro arasında Asayiş'e karşı zaman zaman silahlı çatışmalar yaşandı. Bunların en önemlisi, Nisan 2016 Kamışlı çatışmaları, ateşkes sona ermeden 2 gün önce sona ermiştir ve kentin merkezi cezaevi Kürt kuvvetleri tarafından yeniden ele geçirilmesidir.
Ayrıca, savaş sırasında kentte birçok bombalama meydana geldi ve IŞİD, Temmuz 2016'da, 40'tan fazla insanın katledildiği ve 40'tan fazla kişinin yaralandığı birçok saldırının sorumluluğunu üstlendi. Kamışlı, alıkonulan IŞİD militanlarına ev sahipliği yapan Chirkin hapishanesine ev sahipliği yapmaktadır.[4]
İklim
değiştirKamışlı'nın kuzey bölgelerinde karasal iklimin soğuk ve kar yağışlı kışları, güneyinde ise sıcak ve kurak yazları görülebilir. Kamışlı'nın kuzeyi dağlık olduğu için Karasal iklim hâkimdir, güneyi ise genellikle çöl ve düzlüklerden oluştuğu için sıcak iklim hakimdir.
 Kamışlı iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 10,9 | 12,6 | 16,7 | 22,1 | 29,2 | 36,1 | 40,3 | 39,8 | 35,4 | 28,3 | 19,3 | 12,7 | 25,3 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 2,7 | 3,5 | 6,3 | 10,3 | 14,9 | 20,0 | 23,5 | 23,0 | 19,5 | 15,0 | 8,8 | 4,4 | 12,7 |
| Ortalama yağış (mm) | 77,5 | 71,9 | 68,2 | 59,0 | 29,0 | 2,2 | 0,3 | 0,1 | 0,8 | 18,0 | 38,5 | 66,9 | 432,4 |
Bitki örtüsü
değiştirKamışlı'nın iklim şartları, kuzeydeki topoğrafik ve dağlık yapısı nedeniyle, ilde bitki örtüsü olarak bozkır ve orman bulunur. Şehrin kuzeyindeki dağlık bölgede kavak, Söğüt ve Meşe ağaçları bulunur. güneyinde ise genelde çöl ağaçları olan hurma ve Palmiye ağaçları vardır.
Ekonomi
değiştirKamışlı'nın ekonomisini tarım, alışveriş ve petrol ihracatı oluşturmaktadır.
Eğitim
değiştirÜniversite var.[5]
Kültür
değiştirKamışlı, Arap ve Mezopotamya kültürü İslam dini ve geleneksel Arap ve Kürt kültürü etrafında biçimlenmiştir. Buna karşın, Kamışlı şehri çeşitlilikler içinde yüksek bir kozmopolit toplum ve canlı bir kültüre sahiptir. İslam etkisi Kürt ve Arap kültürünün mimari, müzik, giyim, mutfak ve yaşam tarzında görülebilmektedir.
Kamışlı mutfağı
değiştirKürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup kentin her yerinde döner(şavurma) lokantalarından Kamışlı otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilmektedir. Hızlı yiyecekler, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. Kürt mutfağı Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur.
Giyim ve kurallar
değiştirKamışlı'da giyim bakımından bir zorlayıcılık yoktur. İnsanlar istedikleri kıyafeti giyebilmektedirler örneğin: yöresel kıyafetler veya batı tarzı kıyafetler. Kamışlı'da insanların birçoğu yöresel Kürt kıyafeti ve Arap elbisesi olan kandura giyerler. Bu giyim biçimleri, Kamışlı'nın çok sıcak ve nemli veya çok soğuk olan iklimine göre değişmektedir.
Ulaşım
değiştirKamışlı Havaalanı, Ekim 2015'te sivil uçuşlara kapatılmış, ancak daha sonra tekrar açılmıştır. Cham Wings Airlines, FlyDamas ve Syrian Air gibi Suriyeli uçuş şirketleri günümüzde Şam, Lazkiye ve Beyrut'tan Kamışlı'ya düzenli uçuşlar sağlamaktadır.
Kaynakça
değiştir- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2015.
- ^ "'We have nothing': Syrian Kurds risk their lives crossing into Turkey". Middle East Eye. 28 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2015.
- ^ Perry, Tom (10 Ekim 2019). Kasolowsky, Raissa (Ed.). "Turkey shelled prison holding IS foreign fighters Kurdish-led administration". Reuters. 11 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2019.
- ^ "Rojava'nın ilk Kürt üniversitesi açılıyor". Milliyet. 1 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2017.