Kazan (termodinamik)

Başlığın diğer anlamları için Kazan sayfasına bakınız.

Kazan, yakıtın kimyasal enerjisini yanma yoluyla ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı enerjisini taşıyıcı akışkana aktaran bir basınçlı kaptır.

Eski bir kazan

Çalışma prensibi

Yakıt yanma odası (ocak) adı verilen kapalı bölümde bir katı yakıt (kömür, odun vb.) veya sıvı-gaz yakacağı (motorin, dogalgaz, fuel-oil vb.) brülör vasıtası ile yakılır. Yakıtın yandığı kısma külhan denir. Sistemde kullanılan akışkan, yanma odasında ışınım ve taşınım yoluyla, kazanın konveksiyon yüzeyi denilen diğer kısımlarında ise sadece taşınım yoluyla ısıtılır. Isıtılan ya da buharlaştırılan akışkan çeşitli proses ya da ısıtma uygulamalarında kullanılmak üzere kazanı terk eder.

Kazan çeşitleri

Ana madde: Kazan türleri listesi

Kazanlar değişik kriterlere göre sınıflandırılırlar. Bunlardan başlıcaları:

• Kullanılan Akışkanın Özelliklerine Göre:

1. Sıcak Su Kazanları
2. Kızgın Su Kazanları
3. Kızgın Yağ Kazanları
4. Buhar Kazanları

• Yapılışlarına göre kazanlar

1. Döküm kazanları
2. Çelik kazanlar

Tasarımlarına göre genellikle 2 çeşittir

1. 2 geçişli kazanlar (karşı basınçlı)
2. 3 geçişli kazanlar (karşı basıncı düşük)

• Yakıt cinslerine göre 3'e ayrılır.

1. Katı yakıtlı kazanlar: Kazanda üretilecek enerjiyi katı yakıtların yakılması sonucu üreten kazanlardır.
   1. Kömür
   2. Odun, Talaş
   3. Fındık kabuğu, pirina vb. yakıtlar
2. Sıvı yakıtlı kazanlar: Kazanda üretilecek enerjiyi sıvı yakıtların yakılması sonucu üreten kazanlardır.
   1. Fuel oil
   2. Motorin (Mazot)
   3. Gaz yağı
3. Gaz yakıtlı kazanlar: Kazanda üretilecek enerjiyi gaz yakıtların yakılması sonucu üreten kazanlardır.
   1. LPG
   2. Doğalgaz
   3. Biyogaz
   4. Hava gazı
   5. Jenerator gazı

Dom seviyesi

Kazanlar içerisindeki kazan suyu seviyesi olan dom seviyesi, endüstriyel kazanlarda ani buhar çekişlerinde çok hızlı değişim gösterebilir. Kazan içerisindeki suyun sıcaklığının ve buhar miktarının ani değişimi, kazan verimliliği ve kazan güvenliği açısından takip edilmesi gereken önemli bir ölçümdür.