Vikipedi

Koreliler

Kore ve Güneybatı Mançurya kökenli Doğu Asyalı etnik grup
(Kore halkı sayfasından yönlendirildi)

Koreliler, Kore ve Güneybatı Mançurya kökenli Doğu Asyalı bir etnik gruptur.[10][11][12][13][14][15] Güney Kore ve Kuzey Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti vatandaşlarına da "Koreli" denir.

Koreliler
한민족(韓民族)
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Güney Kore Güney Kore50.444.790
(tahmin, 2014)[1]
Kuzey Kore Kuzey Kore25.301.725
(tahmin, 2014)[2][3][4][5][6]
Çin Çin2.339.395
Amerika Birleşik Devletleri Amerika2.187.496
Japonya Japonya901.284
(Rusya dahil)532.697
Kanada Kanada198.170
Avustralya Avustralya200.316
Brezilya Brezilya120.296
Filipinler Filipinler46.000
Birleşik Krallık Büyük Britanya40.810
Arjantin Arjantin35.000
Almanya Almanya32.068
Yeni Zelanda Yeni Zelanda31.500
Endonezya Endonezya23.205
Tayland Tayland19.500
Vietnam Vietnam16.576
Meksika Meksika14.571
Fransa Fransa13.162
Diller
Korece konuşan: 82 milyon[7]
Din
Çoğunluk: Dinsiz
Azınlık: Hristiyanlık (ekseriyeti Protestan, azı Katolik), Kore Budizmi, Kore Konfüçyüsçülüğü, Çendoizm[8][9]

Koreliler en yoğun olarak Kuzey Kore ve Güney Kore'de yaşamaktadır. Ayrıca Çin, Japonya, Filipinler ve Vietnam'da resmi olarak tanınan etnik azınlıklardan biridir. Rusya, Kazakistan ve Özbekistan gibi bazı Sovyet Sonrası devletlerde de kayda değer bir Koreli nüfusu mevcuttur. 20. yüzyıl boyunca, Amerika'da (özellikle ABD ve Kanada'da) ve Okyanusya'da önemli Kore toplulukları oluştu. 2020 itibarıyla, Kore dışında yaşayan yaklaşık 8.3 milyon etnik Koreli vardır.

Etimoloji

değiştir

Köken

değiştir

Dil bilimsel ve arkeolojik araştırmalar

değiştir

Modern Korelilerin Mançurya, Moğolistan ve Güney Sibirya'da yaşamış antik halklardan türediği iddia edilmektedir. Bu halklar zamanla Kore Yarımadasının kuzeyine yerleşmiştir.[16][17] Arkeolojik araştırmalar Proto-Korelilerin Tunç Çağı döneminde Mançurya'dan günümüzde yaşadıkları Kore Yarımadasına geldiklerini göstermektedir.[18] Antik Kore alanında uzmanlaşmış birçok dilbilimci ve arkeoloğa göre, Proto-Korece ve Proto-Korelilerin kökeni Mançurya'ya, spesifik olarak Liao Nehri çevresine dayanmaktadır. Sonraki dönemlerde, Kore dillerini konuşan halk yarımadanın güneyine doğru genişlemeye başlamıştır. Bu halk, bölgedeki Japonca konuşan halkın yerine geçmiş veya yerli nüfusu asimile etmiştir. Bu yayılma muhtemelen Yayoi göçüne neden olmuştur.[19][20] Whitman'a göre, Proto-Koreliler Kore Yarımadası'nın güneyine muhtemelen MÖ 300 yılında gelmiştir. Yarımadanın güneyine gelen Koreliler, muhtemelen bölgedeki Japonlarla bir arada yaşamışlardır (veya onları asimile etmişlerdir).[21] Vovin'e göre, Antik Korece muhtemelen Üç Kore Krallığı döneminde Güney Mançurya ve Kore Yarımadasının kuzeyinde oluşmuştur.[22]

Dolmenler dünyada en yoğun Kore Yarımadasında yer almaktadır. Bununla beraber, dünyadaki dolmenlerin yaklaşık %70'inin bu bölgede olduğu düşünülmektedir. Benzer dolmenlere Mançurya, Şantung Yarımadası ve Kyūshū Adasında da rastlanmaktadır. Dolmen kültürünün neden sadece Kore Yarımadası ve çevresinde bu kadar yoğun bir şekilde geliştiği belirsizdir.

Genetik

değiştir

İnsan Y-DNA haplogrubu üzerine yapılan çalışmalar Korelilerde tarihsel olarak akraba evliliğinin sık görüldüğünü ve buna bağlı olarak Korelilerin ayrı bir etnik grup olarak çok köklü bir geçmişi olduğunu göstermektedir.[23] Koreliler, Han Çinlileri ve Japonlar gibi diğer Doğu Asya halklarıyla benzer genetiğe sahiptir. Primorskiy Krayında bulunan Neolitik dönemden kalma örnekler de genetik olarak Korelilere benzemektedir.[24][25] Genographic Project'te Koreliler %94 Doğu Asyalı ve %5 Güneydoğu Asya ve Okyanusyalı olarak gösterilmektedir.[26]

Kültür

değiştir

Dil

değiştir
Ana madde: Korece

Demografi

değiştir

Galeri

değiştir

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "CIA Factbook - South Korea". 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2008. 
  2. ^ "CIA Factbook - North Korea". 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2008. 
  3. ^ Yurt dışındaki Koreliler
    w:en:naturalization (Çin, CIS, Japonya'daki w:en:Korean diaspora) istisnadır
  4. ^ "Güney Kore Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı (İngilizce)". 15 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2008. 
  5. ^ "Güney Kore Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı (Korece)". 13 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2008. 
  6. ^ oaks.korean.net 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., oaks.korean.net 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., oaks.korean.net 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ "Ethnologue "Korean"". 14 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2008. 
  8. ^ "International Religious Freedom Report: Democratic People's Republic of Korea (DPRK) 2015" (PDF). U.S. Department of State. Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Aralık 2016. In a 2002 report ... the government reported there were 12,000 Protestants, 10,000 Buddhists, and 800 Roman Catholics. The report noted that Cheondoism, a modern religious movement based on 19th century Korean neo-Confucian movement, had approximately 15,000 practitioners. Consulting shamans and engaging in shamanistic rituals is reportedly widespread but difficult to quantify. 
  9. ^ "International Religious Freedom Report: Republic of Korea 2015" (PDF). U.S. Department of State. Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Aralık 2016. According to a 2010 survey, approximately 24 percent of the population is Buddhist; 24 percent Protestant; 8 percent Roman Catholic; and 43 percent professes no religious belief. Followers of all other religious groups ... together constitute less than 1 percent of the population. 
  10. ^ Siska, Veronika; Jones, Eppie Ruth; Jeon, Sungwon; Bhak, Youngjune; Kim, Hak-Min; Cho, Yun Sung; Kim, Hyunho; Lee, Kyusang; Veselovskaya, Elizaveta; Balueva, Tatiana; Gallego-Llorente, Marcos; Hofreiter, Michael; Bradley, Daniel G.; Eriksson, Anders; Pinhasi, Ron; Bhak, Jong; Manica, Andrea (2017). "Genome-wide data from two early Neolithic East Asian individuals dating to 7700 years ago" (PDF). Science Advances. 3 (2) (1 Şubat 2017 tarihinde yayınlandı). ss. e1601877. Bibcode:2017SciA....3E1877S. doi:10.1126/sciadv.1601877. PMC 5287702 $2. PMID 28164156. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020. 
  11. ^ Wang, Yuchen; Lu Dongsheng; Chung Yeun-Jun; Xu Shuhua (2018). "Genetic structure, divergence and admixture of Han Chinese, Japanese and Korean populations" (PDF). Hereditas. Cilt 155. s. 19. doi:10.1186/s41065-018-0057-5. PMC 5889524 $2. PMID 29636655. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020. 
  12. ^ Wang, Yuchen; Lu, Dongsheng; Chung, Yeun-Jun; Xu, Shuhua (2018). "Genetic structure, divergence and admixture of Han Chinese, Japanese and Korean populations". Hereditas. Cilt 155 (6 Nisan 2018 tarihinde yayınlandı). s. 19. doi:10.1186/s41065-018-0057-5. PMC 5889524 $2. PMID 29636655. 
  13. ^ Kim, Jinwung (22 Mart 2018). A History of Korea: From "Land of the Morning Calm" to States in Conflict. Indiana University Press. ISBN 978-0253000248. 2 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020 – Google Books vasıtasıyla. 
  14. ^ Lee, Seokwoo (2016). The Making of International Law in Korea: From Colony to Asian Power. s. 321. ISBN 978-9004315785. 
  15. ^ Kim, Hyunjin (21 Mayıs 2009). Ethnicity and Foreigners in Ancient Greece and China. Bloomsbury Academic. s. 140. 
  16. ^ Nelson, Sarah M. The Archaeology of Korea. 
  17. ^ 한민족 [Korean people]. Doosan Encyclopædia (Korece). 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2007 – NAVER Corp. vasıtasıyla. 
  18. ^ Ahn, Sung-Mo (Haziran 2010). "The emergence of rice agriculture in Korea: archaeobotanical perspectives". Archaeological and Anthropological Sciences. 2 (2). ss. 89-98. doi:10.1007/s12520-010-0029-9. ISSN 1866-9557. 
  19. ^ Janhunen, Juha (2010). "RReconstructing the Language Map of Prehistorical Northeast Asia". Studia Orientalia, 108. ... there are strong indications that the neighbouring Baekje state (in the southwest) was predominantly Japonic-speaking until it was linguistically Koreanized. 
  20. ^ Vovin, Alexander (2013). "From Koguryo to Tamna: Slowly riding to the South with speakers of Proto-Korean". Korean Linguistics. 15 (2): 222–240.
  21. ^ Whitman, John (1 Aralık 2011). "Northeast Asian Linguistic Ecology and the Advent of Rice Agriculture in Korea and Japan". Rice. 4 (3). ss. 149-158. doi:10.1007/s12284-011-9080-0  . ISSN 1939-8433. 
  22. ^ "Vovin, Alexander (2008). From Koguryo to Tamna: Slowly Riding to the South with Speakers of Proto-Korean". Korean Linguistics. Cilt 15.  Linguistic evidence indicates speakers of
  23. ^ Hee Kim, Soon (2010). "Y chromosome homogeneity in the Korean population". International Journal of Legal Medicine. 124 (6). ss. 653-657. doi:10.1007/s00414-010-0501-1. PMID 20714743. 
  24. ^ Wang, Yuchen; Lu, Dongsheng; Chung, Yeun-Jun; Xu, Shuhua (2018). "Genetic structure, divergence and admixture of Han Chinese, Japanese and Korean populations". Hereditas. Cilt 155 (6 Nisan 2018 tarihinde yayınlandı). s. 19. doi:10.1186/s41065-018-0057-5. PMC 5889524 $2. PMID 29636655. 
  25. ^ Siska, Veronika; Jones, Eppie Ruth; Jeon, Sungwon; Bhak, Youngjune; Kim, Hak-Min; Cho, Yun Sung; Kim, Hyunho; Lee, Kyusang; Veselovskaya, Elizaveta; Balueva, Tatiana; Gallego-Llorente, Marcos; Hofreiter, Michael; Bradley, Daniel G.; Eriksson, Anders; Pinhasi, Ron; Bhak, Jong; Manica, Andrea (2017). "Genome-wide data from two early Neolithic East Asian individuals dating to 7700 years ago" (PDF). Science Advances. 3 (2) (1 Şubat 2017 tarihinde yayınlandı). ss. e1601877. Bibcode:2017SciA....3E1877S. doi:10.1126/sciadv.1601877. PMC 5287702 $2. PMID 28164156. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020. 
  26. ^ Reference Populations - Geno 2.0 Next Generation . (2017). The Genographic Project. Retrieved 15 May 2017, from link. 7 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Koreliler&oldid=32655246" sayfasından alınmıştır