Kozaklı

Nevşehir'in ilçesi
(Kozaklı, Nevşehir sayfasından yönlendirildi)

Kozaklı, Nevşehir'in Kaplıca'ları ile tanınan ilçesidir. İl merkezi olan Nevşehir'e en uzak ilçedir. İlçeye bağlı 24'ü köy olmak üzere 30 yerleşim birimi bulunmaktadır. İlçenin il Merkezi olan Nevşehir'e uzaklığı 85 Km, çevre iller Kayseri, Kırşehir ve Yozgat'a ortalama uzaklığı ise 90 Km'dir.

Kozaklı
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlNevşehir
Coğrafi bölgeİç Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamYasin Gürkan[1]
 • Belediye başkanıSefer Neslihanoğlu (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam708 km²
Rakım1275 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam13.570
 • Kır
5,611
 • Şehir
7.582
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu50600
İl alan kodu0384
İl plaka kodu50
Kozaklı Belediyesi

İlçe tarihi

değiştir

İlçe 1954 yılında birbirine yakın mesafede bulunan Hamamorta, Buruncuk, Bağlıca ve Kozaklı köylerinin birleşmesi ile kurulmuştur. İlçenin ismi kurluşunda birleştirilen Kozaklı Köyü'nden gelmektedir. Kozaklı ilçesinin ahalisi Türkmen kökenli olup (Kızılkoyunlu-Akçakoyunlu-Yabanlı) aşiretlerinden oluşmaktadır. Ayrıca 18. yy sonlarında Toroslarda yaşayan yörüklerin iskan politikası sonrasında Nevşehir'in kuzey bölgelerine yerleştirilen ACIÖĞÜNLÜ (ya da acıön) aşireti de ilçenin önemli ve köklü yörük aşiretlerindendir. Hacıfaklı köyü başta olmak üzere birçok köyünde yerleşimi mevcuttur.

Kozaklı isminin nereden geldiği ise kesin olarak bilinmemektedir. Bu konu ile ilgili çeşitli rivayetler mevcuttur. Bu rivayetlerden bazıları ise şu şekildedir;

İlçede halen türbesi bulunan Kozoğlu isimli şahıs, kayalarla sıcak suyun etrafını çevirerek burada bir hamam meydana getirmiştir. Hamamın çevre köylerin ortasında bulunması sebebiyle Hamamorta adını aldığı, Türbe taşlarındaki yazılardan anlaşılmaktadır. Taşların üzerinde yapılan incelemede, Kozoğlu adlı şahsın Selçuklu'lar devrinde yaşadığı, ilçenin adının bu kişiden geldiği rivayet edilmektedir.

  • Bir diğer rivayet ise ;

Anadolu'nun her alanında yaşayan yörüklerden, Aydın yöresi yörüklerinden "Kozak" isminde bir yörük beyinin geniş aile efradı ile birlikte hayvanları için yurt ve otlak arayışına çıkması ile şimdiki ismiyle anılan ve zamanında ormanlık bir alan olan "Kozaklı Köyü"ne yerleşmiş olmasıdır. Kozaklı adına değişik il ve ilçelerde rastlanmaktadır. (Örn; İskenderun, Manisa vs.) İlk konaklama ve barınma yerlerinin Adana Kozan (sis sancağı) olduğu ve buradan iç ve batı bölgelerine doğru yayıldıkları için Kozaklı isminin bu beyin adından geldiği yoğun olarak kabul görmektedir. Bugünkü Kozaklı ilçesi sınırları içinde bulunan kaplıcalardan yükselen buharın pamuk kozasına benzediğinden, ileriden kozaya benzetilerek burada konaklandığı, bazılarının burada kalıp, bazı ailelerin daha batıya ve kuzeye doğru göç ettikleri de rivayetler arasında bulunmaktadır.

Ulaşım

değiştir

Kozaklı ilçesi, Ankara-Kayseri karayolu üzerinde bulunan Topaklı'ya yaklaşık 25 km uzaklıktadır. İlçe merkezinden belirli saatlerde yapılan otobüs seferleri ile Türkiye'nin her şehrine Ankara-Kayseri karayolu üzerinden otobüs bulma imkânı mevcuttur. Türkiye'nin her yerinden Ankara-Kayseri karayolu üzerinde bulunan Topaklı'ya gelerek buradan da Kozaklı ilçesi otobüsleri ile ilçeye ulaşmak mümkündür. Ayrıca ilçeden Nevşehir ve Kayseri'ye saat başı otobüs seferleri düzenlenmektedir. Ankara-Kayseri Demiryolu güzerğahında bulunan Karasenir ve Kanlıca kasabalarına tren yolu ile ulaşıp buradan kasabalara ait belediye otobüsleri ile ilçeye ulaşım da mümkündür.

Kozaklı kaplıcaları

değiştir
 
Kozaklı - Kaplıcalar bölgesi

Kozaklı Kaplıcaları, Alman Kaplıcaları Birliği sınıflamasına göre Sodyum, Kalsiyum ve Klor içermekte olup A ve C grubu şifalı sular grubuna girmektedir. Su sıcaklığı 27 °C ve 93 °C arasında değişmektedir. Sağlık turizminde önemli bir yere sahip kaplıcalar ve içmeceler Kozaklı ilçesinde son yıllarda yapılan yatırımlarla kendini hissetirir duruma gelmiştir. Türkiye'nin en önemli Termal sağlık merkezlerinden biri olan Nevşehir'in Kozaklı ilçesindeki turistik konaklama tesislerindeki sağlık turizmine yönelik faaliyetleri içeren 30 adet otel ve motel, 9000 yatak kapasitesi ile hizmet vermektedir. Özel hizmet veren kaplıcaların yanı sıra Kozaklı belediyesine ait kaplıcalar da bulunmaktadır. Bu sayede her bütçeye uygun hizmet vatandaşların hizmetine sunulmuştur.

Yıl Toplam Şehir Kır
1955[3] 12.258 2.550 9.708
1960[4] 22.257 2.078 20.179
1965[5] 22.838 2.963 19.875
1970[6] 25.376 5.101 20.275
1975[7] 25.979 6.200 19.779
1980[8] 26.607 6.826 19.781
1985[9] 27.782 7.557 20.225
1990[10] 25.932 7.556 18.376
2000[11] 23.629 7.755 15.874
2007[12] 16.364 6.771 9.593
2008[13] 16.090 7.065 9.025
2009[14] 15.726 6.945 8.781
2010[15] 15.519 7.011 8.508
2011[16] 15.205 7.046 8.159
2012[17] 14.799 7.070 7.729
2013[18] 14.730 7.396 7.334
2014[19] 14.358 7.456 6.902
2015[20] 14.037 7.487 6.550
2016[20] 13.873 7.487 6.386
2017[20] 13.592 7.446 6.146
2018[20] 13.570 7.508 6.062
2019[20] 13.379 7.541 5.838
2020[20] 13.193 7.582 5.611

İlçe ekonomisinde tarım önemli bir yer tutmaktadır. Ekilebilir alan miktarı 675,210 dekardır. Tarım alanlarının % 7'inde sulu tarım, % 93'ünde kuru tarım yapılmaktadır.

Sağlık

değiştir
 
Nevşehir Kozaklı Millet Bahçesinin görünümü

İlçede, merkezde 1 adet, köy ve kasabalarda ise 5 adet olmak üzere toplam 6 adet sağlık ocağı mevcuttur. Ayrıca 7 köyde sağlık evi vardır. Kozaklı'da 15.10.2001 tarihinden itibaren 112 Acil Servis hizmete başlamış olup, 24 saat esasına göre görev yapmaktadır. İlçede 120 yataklı Kozaklı Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi 2010 yılı sonunda Sağlık Bakanlığı tarafından Nevşehir Devlet Hastanesi'ne bağlı olarak hizmete açılmıştır. Termal kaplıca suyundan hasta tedavisinde faydalanılması ve lokomat cihazının felçli hastalarda etkin bir şekilde kullanılması nedeniyle, önemli bir rehabilitasyon tedavisi yapan hidrotermal sağlık tesisidir.

İlçe Halk Egitim Merkezi Müdürlüğü tarafından köy ve kasabalarda ilçe merkezi dahil 29 değişik dalda 593 kurs açılmıstır. Bu kurslardan 5.221 kadın, 1.144 erkek, toplam 6.465 kursiyere belge verilmiştir.

İlçeye elektrik TEK bağlantılı olarak 1971 yılında gelmiş olup, bütün yerleşim birimlerinde mevcuttur. İlçeye elektrik, Avanos ilçesi Kalaba kasabasi trafo merkezinden verilmektedir. Ayrıca ilçede konut ve işyerlerinin büyük çoğunluğu kaplıcalardan elde edilen jeotermal enerji ile ısıtılmaktadır.

Göl ve barajlar

değiştir

İlçede göl bulunmayıp, Doyduk Köyü'nde inşasına 1998 yılında başlanan Doyduk Barajı inşaatı devam etmektedir. Taşlıhöyük Köyü Barajı inşaatı sonlanmış durumdadır. Şu anda su toplama aşamasındadır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Kaymakam Yasin Gürkan". 26 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023. 
  2. ^ "8/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  3. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  4. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  5. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  6. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  18. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  19. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2015. 
  20. ^ a b c d e f

Dış bağlantılar

değiştir