Krum
Krum Han (Bulgarca: Крум) (ö. 13 Nisan 814), 803 öncesi - 13 Nisan 814 tarihleri arasında hüküm süren Birinci Bulgar İmparatorluğu hanı.
| Krum Bulgarca: Крум Yunanca: Κρούμος | |
|---|---|
| Birinci Bulgar İmparatorluğu Hanı | |
 14. yüzyıla ait bir Krum tasviri | |
| Hüküm süresi | 803 öncesi-13 Nisan 814 |
| Önce gelen | Kardam |
| Sonra gelen | Omurtag |
| Ölüm | 13 Nisan 814 |
| Çocuk(lar)ı | Omurtag Budim |
| Hanedan | Dulo |
| Babası | Toktu |
Sözkökü
değiştirKrum sözünün kökeni Eski Türkçe dönemine gitmektedir. Tarihi Türk dilinde krum, kurum, korum şekilleri bulunur. Anlamı ise kaya, kayalık, kayalık taş demektir.[1]. Günümüz Hakasçada ise kaya anlamında horum sözü bulunur.[2]
Kökeni
değiştirKrum Han, Ön Bulgarlarnın Orta Asya uygarlığından çıkıp Slavlaşmaya başladığı bir yerde doğdu. Babası Toktu, Asya kökenli bir göçebe beyiyken annesi Slavdı. Krum da açık renk saçları ve açık renk gözleriyle Bulgarların Slavlaşması sürecinin örneklerindendir.
Yönetim dönemi
değiştirKrum Han, Şarlman'ın zayıflattığı Avarlara ölümcül darbeyi vurdu ve 805'te Doğu Avrupa bozkırlarındaki en büyük güç haline geldi. Bu sayede hem Asyalıların hem Slavların dikkatini çekti. Batıda Karpatlar'ı ve güneyde Tuna Nehri'ni aşmış ve hem batının hem doğunun imparatorları için tehdit oluşturmuştur.
802'de tahta geçen Bizans İmparatoru I. Nikiforos hızla büyüyen Bulgar gücüne karşı harekete geçti. Bulgar topraklarına girip katliama girişen Bizanslılara karşı Krum Han, kadınları bile silahlandırarak direnişi örgütledi. Pliska Muharebesinde İmparator I. Nikeforos öldürüldü ve Krum, imparatorun kafatasını gümüşle kaplı bir şarap kadehi haline getirterek zaferinin simgesi olarak kullandı.[3]
.png)
I. Nikiforos'un yerine oğlu Stavrakios geçti. Ancak o da Krum'a karşı savaşırken boynuna aldığı yara yüzünden tahttan çekildi ve ardından öldü.
Trakya'yı istila eden Krum, Konstantinopolis'i bile tehdit edecek duruma gelmişti. Yeni imparator I. Mihail, Bulgarlarla Edirne yakınlarında karşılaştı. Ağır bir yenilgiye uğrayan Mihail canını zor kurtardı ve bu olaydan sonra tahtı bırakıp kendini dine verdi.
Bir sonraki imparator V. Leon, Krum'u barış görüşmesine davet etti. Ancak bu bir tuzaktı ve Krum yaralı olarak kaçmayı başardı. Öfkelenen Krum Bizans'ı yerle bir etmeye karar verdi, Trakya'yı yağmalayarak ülkesine döndü ve ertesi yıl saldırmak üzere dev bir ordu hazırladı. Ancak sefere çıkamadan öldü. Böylece Bizans İmparatorluğu, büyük bir tehlikeden kurtulmuş oldu.[4]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Borovkov, A.K. (2002). Krum sözünün anlamı, ORTA ASYA'DA BULUNMUŞ KURAN TEFSİRİNİN SÖZ VARLIĞI (XII.-XIII.yüzyıllar). Ankara. s. 172.
- ^ Knüppel, Michael. Sibirische Studien I, Göttingen 2006,s.77
- ^ Georg Ostrogorsky (1999). 'Bizans Devleti Tarihi'. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay. ss. sf. 333-334. ISBN 975-16-0348-X.
- ^ Васил Николов Златарски (1970). 'История на българската държава през Средните векове' (Bulgarca). Sofya. ss. sf. 156-157.
Kaynakça
değiştir- Васил Н. Златарски, История на българската държава през средните векове, Част I, II изд., Наука и изкуство, София 1970, sf. 321–376.
- Norwich, John J. (1991). Byzantium: The Apogee. Alfred A. Knopf. ISBN 0-394-53779-3.
Dış bağlantılar
değiştir
- Borders of Bulgaria during the reign of Khan Krum
- History, Rulers of Bulgaria — Khan Krum
- Древняя Русь 21 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Г. В. Вернадский
- История южных и западных славян в средние века
- Kurum Han Döneminde Tuna Bulgarları, Doç.Dr. Osman Karatay
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Kardam |
 Tuna Bulgar Hanı 803 - 814 |
Sonra gelen: Omurtag |