Miristik asit
Miristik asit veya tetradekanoik asit, CH3(CH2)12COOH moleküler formüllü, süt ürünlerinde yaygın bulunan bir doymuş yağ asitidir. Miristat, miristik asitin baz halidir, isminde "miristat" bulunan bileşikler miristik asitin tuzu veya esteridirler.
Adlandırmalar | |
---|---|
Tercih edilen IUPAC adı Tetradecanoic acid | |
Diğer adlar C14:0 (Lipid numbers) | |
Tanımlayıcılar | |
3D model (JSmol)
|
|
ChEBI | |
ChEMBL | |
ChemSpider | |
ECHA InfoCard | 100.008.069 |
EC Numarası |
|
PubChem CID
|
|
RTECS numarası |
|
UNII | |
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|
| |
| |
Özellikler | |
Kimyasal formül | C14H28O2 |
Molekül kütlesi | 228,37 g mol−1 |
Görünüm | renksiz veya beyaz katı |
Yoğunluk | 1.03 g/cm3 (−3 °C)[3] 0.99 g/cm3 (24 °C)[4] 0.8622 g/cm3 (54 °C)[5] |
Erime noktası | 544 °C (1.011 °F; 817 K)[8] |
Kaynama noktası | 3.262 °C (5.904 °F; 3.535 K) at 760 mmHg 250 °C (482 °F; 523 K) at 100 mmHg[5] 2.183 °C (3.961 °F; 2.456 K) at 32 mmHg[4] |
Çözünürlük (su içinde) | 13 mg/L (0 °C) 20 mg/L (20 °C) 24 mg/L (30 °C) 33 mg/L (60 °C)[6] |
Çözünürlük | etanol, haloalkanlar, feniller, nitrolarda çözünür[6] |
Çözünürlük (aseton içinde) | 2.75 g/100 g (0 °C) 15.9 g/100 g (20 °C) 42.5 g/100 g (30 °C) 149 g/100 g (40 °C)[6] |
Çözünürlük (benzen içinde) | 6.95 g/100 g (10 °C) 29.2 g/100 g (20 °C) 87.4 g/100 g (30 °C) 1.29 kg/100 g (50 °C)[6] |
Çözünürlük (metanol içinde) | 2.8 g/100 g (0 °C) 17.3 g/100 g (20 °C) 75 g/100 g (30 °C) 2.67 kg/100 g (50 °C)[6] |
Çözünürlük (etil asetat içinde) | 3.4 g/100 g (0 °C) 15.3 g/100 g (20 °C) 44.7 g/100 g (30 °C) 1.35 kg/100 g (40 °C)[6] |
Çözünürlük (toluen içinde) | 0.6 g/100 g (−10 °C) 3.2 g/100 g (0 °C) 30.4 g/100 g (20 °C) 1.35 kg/100 g (50 °C)[6] |
log P | 6.1[5] |
Buhar basıncı | 0.01 kPa (118 °C) 0.27 kPa (160 °C)[7] 1 kPa (186 °C)[5] |
-176·10−6 cm3/mol | |
Isı iletkenliği | 0.159 W/m·K (70 °C) 0.151 W/m·K (100 °C) 0.138 W/m·K (160 °C)[2] |
Kırınım dizimi (nD) | 1.4723 (70 °C)[5] |
Akmazlık | 7.2161 cP (60 °C) 3.2173 cP (100 °C) 0.8525 cP (200 °C) 0.3164 cP (300 °C)[9] |
Yapı | |
Monoclinic (−3 °C)[3] | |
P21/c[3] | |
a = 31.559 Å, b = 4.9652 Å, c = 9.426 Å[3] α = 90°, β = 94.432°, γ = 90°
| |
Termokimya | |
Isı sığası (C)
|
432.01 J/mol·K[5][7] |
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)
|
−833.5 kJ/mol[5][7] |
Standart yanma entalpisi (ΔcH⦵298)
|
8675.9 kJ/mol[7] |
Tehlikeler | |
GHS etiketleme sistemi: | |
Piktogramlar | [10] |
İşaret sözcüğü | Warning |
Tehlike ifadeleri | H315[10] |
NFPA 704 (yangın karosu) |
|
Parlama noktası | > 110 °C (230 °F; 383 K)[11] |
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |
LD50 (medyan doz)
|
>10 g/kg (rats, oral)[11] |
Benzeyen bileşikler | |
Benzeyen esters of myristic acid
|
Isopropyl myristate Phorbol myristate acetate Myristylbenzylmorphine Dimyristoylphosphatidylethanolamine |
Benzeyen bileşikler
|
Tridecanoic acid, Pentadecanoic acid |
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |
Bilgi kutusu kaynakları |
Biyokimyada hücre zarının sitoplazma tarafında bulunan proteinlerin amino ucundaki glisin veya sistein grubuna miristat veya palmitat bağlı olduğu sıkça görülür, bu sayede protein zara takılı kalır. Ayrıca, reseptör eşlikli kinazların hücre zarında kalabilmesi için sondan ikinci glisin grubunda bir miristat bağlıdır.
İzopropil miristat kozmetik krem ve tıbbî merhem üretiminde, derinin içine nüfuz özelliği arzu edilen durumlarda kullanılır.
Miristik asitin indirgenmesiyle miristil alkol elde edilir.
Kaynakça
değiştir- ^ Merck Index, 11th Edition, 6246
- ^ Vargaftik, Natan B. (1993). Handbook of Thermal Conductivity of Liquids and Gases (illustrated bas.). CRC Press. s. 305. ISBN 978-0-8493-9345-7.
- ^ a b c d Bond, Andrew D. (2003). "On the crystal structures and melting point alternation of the n-alkyl carboxylic acids" (PDF). RSC.org. Royal Society of Chemistry. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Haziran 2014.
- ^ a b Chuah, T.G.; Rozanna, D.; Salmiah, A.; Thomas, Choong S.Y.; Sa’ari, M. (2006). "Fatty Acids used as Phase Change Materials (PCMs) for Thermal Energy Storage in Building Material Applications" (PDF). University Putra Malaysia. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Haziran 2014.
- ^ a b c d e f g Lide, David R., (Ed.) (2009). CRC Handbook of Chemistry and Physics (90th bas.). Boca Raton, Florida: CRC Press. ISBN 978-1-4200-9084-0.
- ^ a b c d e f g Seidell, Atherton; Linke, William F. (1940). Solubilities of Inorganic and Organic Compounds (3. bas.). New York: D. Van Nostrand Company. ss. 762-763.
- ^ a b c d Tetradecanoic acid in Linstrom, Peter J.; Mallard, William G. (eds.); NIST Chemistry WebBook, NIST Standard Reference Database Number 69, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg (MD)
- ^ Beare-Rogers, J.L.; Dieffenbacher, A.; Holm, J.V. (2001). "Lexicon of lipid nutrition (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry. 73 (4): 685-744. doi:10.1351/pac200173040685 .
- ^ Yaws, Carl L. (2009). Transport Properties of Chemicals and Hydrocarbons. New York: William Andrew Inc. s. 177. ISBN 978-0-8155-2039-9.
- ^ a b Sigma-Aldrich Co., Myristic acid.
- ^ a b c "Myristic Acid". ChemicalLand21.com. AroKor Holdings Inc. 12 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2014.
İngilizce Wikipedia'da Miristik asit maddesi
Biyokimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |