Peşte Kuşatması (1542)

Peşte Kuşatması, 1540-1545 Osmanlı-Alman Savaşı'nda evre.

Kuşatma öncesi

Kral Ferdinand Macaristan'ı savaşmadan alma çabaları çerçevesindeki yeni diplomatik kanalı Doğu Macar Krallığı naibesi İzabela'yla açtı. Alman işgalindeki Macar topraklarında kurulu Orta Macar Krallığı ile Osmanlı Devleti'ne bağlı Doğu Macar Krallığı topraklarının (Buda'yı ele geçirmesi halinde) Kral Ferdinand'ın hükümranlığında birleştirilmesini öngören Cluj Antlaşması 29 Aralık 1541'de imzalandıysa da, (Almanların başarısız Peşte Kuşatması'nın ardından) 20 Aralık 1542'de Macar Dieti tarafından geçersiz addedildi.

Öte yandan, 1542 ilkbaharında Kral Ferdinand'ın ikinci elçi heyeti Osmanlı sarayına ulaştı. Trankilus Andronikus adlı elçi Nagyvarad Antlaşması uyarınca Kral Ferdinand'ın Macaristan üzerindeki hukukunun kabulü karşılığında yıllık 100.000 flori haraç teklifini sunduysa da, teklif fetih hakkı gerekçesi öne sürülerek reddedildiği gibi, içerik olarak 1541 Eylül'dekinden pek farklı olmaması nedeniyle elçilik heyeti Kanuni Sultan Süleyman'ın huzuruna çıkarılmadı.

Kuşatma

Joachim Brandenburg

Bu girişiminden de sonuç alamayan Kral Ferdinand 60-80.000 askerden (Alman, Çek ve İtalyan) mürettep bir orduyu 40 büyük kuşatma topuyla ve 30 havan topuyla donatarak Joachim Brandenburg (Osmanlı kaynaklarında Kara Hersek ya da Kara Hersek oğlu) komutasında Peşte'yi kuşatmaya gönderdi. Keza yaklaşık 7.000 İtalyan ve Dalmaçyalı asker taşıyan 200 gemilik ince donanma da Tuna üzerinden Peşte'ye ilerledi.

Taarruzun İstanbul'da öğrenilmesi üzerine, Osmanlı başkenti Rumeli Beylerbeyi Ahmed Paşa'ya Sofya'dan bölgeye takviye gönderme emrini verdiği gibi, Budin Beylerbeyi Süleyman Paşa'nın yerine tayin edilen Yahyapaşazade Bâli Bey, Bosna Sancakbeyi Ulama Paşa, Semendire Sancakbeyi Dukaginzade Mehmet Bey, Yahyapaşazade Mehmed Bey oğlu Arslan Bey, Köstendil Sancakbeyi Hızır Bey, Alacahisar Sancakbeyi Mehmet Bey ve Pojega Sancakbeyi Murad Bey de ellerindeki küçük çaplı birliklerle Peşte'nin avunulmasına gönderildi. Budin Muhafızı Sekbanbaşı Yusuf Ağa da 3.000 Yeniçeriyle Peşte'ye geçti. Ulama Paşa 3.000 ve Pojega Sancakbeyi Murad Bey de 1.000 atlıyla savunmaya yetişti. Diğer sancakbeyleri ise (askerleri kış mevsimi nedeniyle dağılmış olduğundan) sadece maiyetlerindeki askerlerle ulaşabildiler. Bu şekilde, Peşte'yi savunabilecek Türk garnizonundaki asker sayısı 8.000'e ulaşabildi.

27 Eylül 1542'de Bali Paşa komutasındaki garnizonun savunduğu Peşte kalesini kuşatan İmparatorluk ordusu Ekim başında yoğunlaştırdığı taarruzlarında ağır kayıplara uğradığı gibi, 8 Ekim'de geri çekilirken de kaledeki garnizonun karşı taarruzu karşısında büyük zayiat verdi.

Kuşatma sonrası

Bu suretle, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun Osmanlı ordusunun ya da donanmasının sahada olmadığı dönemlerde icra ettiği dördüncü taarruz da (1540'ta Budin, 1541'de Budin ile Cezayir ve 1542'de Peşte) İmparatorluk ordularına büyük çaplı kayıplara neden olacak şekilde püskürtülmüş oldu. Bunun sonucunda 1543 yılından itibaren gerek karada gerek denizde saldırı inisiyatifi tamamen Osmanlı İmparatorluğu'nun eline geçti.