Râgıb el-İsfahânî

Râgıb İsfahânî (Kasım 954, İsfahan[1] - 1108), 11. asrın Arapçaya hâkim Kur'an tefsîri konusundaki İslâm âlimlerindendir.[2][3] Doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Adnan el-Cevherî, doğum tarihini Hicrî 343 olarak vermektedir. Hicret'ten sonra H.S. 502 (1108/1109)'de ölmüştür.[4][5][6] Aslen İsfahanlı olup Bağdat’ta yaşamıştır.

Râgıb el-İsfahânî
DoğumRâgıb el-İsfahânî
راغب الإصفهاني

Kasım 954
İsfahan
Ölüm1108
İsfahan
MilliyetFars
Dinİslâm
Kariyeri
Çalıştığı kurumlarAbbâsî hilafeti âlimi
EtkilendikleriSibeveyhi, El-Halil ibn Ahmed al-Ferahidi
Etkiledikleri

Biyografisi

değiştir

El-Râgib El-İsfahânî, isminden de anlaşıldığı üzere İsfahan'da doğmuştur, fakat kesin doğum tarihi belli değildir.[4]

El-İsfahânî'nin kelâmdaki ekolü Eş'arî'ye yakındır. El-Îtiqâdât adlı bir eserinde El-İsfahânî, hem Mu'tezile'yi, hem de Şia'yı reddederek bu iki itikada bağlı olduğu görüşlerinin gerekçesiz olduğunu gösterir.[7] Mu'tezile fırkasına mensup olduğunu iddiâ edenler varsa da Fahreddîn-i Râzî Esâs üt-Takdîs adlı eserinde onun Ehl-i Sünnet îtikâdında olduğunu bildirmiştir.

El-İsfahânî İhvan-ı Safa'nın serbestçiliğine karşıydı ve yaratılışçılığı tercih ederdi.[8] Adâlet mefhumu, el-İsfahânî'nin tarifine göre kötülüğü "aynısıyla misilleme"dir.[9]

Eserleri

değiştir

Eserleri ahlâktan dil bilimine ve İslâmî felsefeye kadar muhtelif konuları işler.[10]

Râgıb el-İsfahânî’nin ilmî gücü kendisini daha çok tefsir alanında göstermektedir. Onun Mâide sûresinin sonuna kadarki kısmı hakkında bilgi bulunan hacimli tefsiri ve tefsir usulüyle ilgili mukaddimesi önemlidir. Mukaddimede dil-anlam ilişkisine dair konulara temas eder. İlk üç bölümde kelimenin taksimi ve lafız-mâna ilişkisi üzerinde yoğunlaşır.

Edebiyatçı olarak el-İsfahânî, Arap edebiyatına da hâkimdi. Dikkatli bir şekilde konularına göre sınıflanmış edebî antolojisi münevver kesimde ağırlığı fazla olup hürmete şayan bir eser olarak bilinirdi.[11][12] Kendisi ayrıca dinî ve felsefî ahlâkı kaynaştıran erken dönem Müslüman yazarlardandır.[13]

Eserlerinin listesi

değiştir
  1. Ahlâk-ı Ragıb
  2. Efânin'ul Belağa
  3. Eş Şuara ve'l Belağa
  4. Ez Zeria ilâ Mekarim'iş Şeria: Basılmış olan bu eseri İmâm-ı Gazâlî’nin yanından hiç ayırmadığı başvuru kaynağı olarak kullanıldığı ifade edilmektedir.
  5. Hall'u Muteşabihât'il Kur’an
  6. Kitab-ı fi'l İtikâd
  7. El-Mufredat fî Gharib el-Kur’an: Bu eser, Kur'an'ın kelimelerinin lügat mânâlarını, iştikaklarını ve birbirine olan irtibatlarını anlatmaktadır. Birkaç defâ basılmış olan bu en meşhur eserlerinden biri, Türkçeye de tercüme edilmiştir.
  8. Muhadarat'ul Udebâ
  9. Tahkik'ul Beyan
  10. Tefsir'ul Kur’an: Bir tefsir kitabı olan bu eserini tamamlayamamıştır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ M. Adnân el-Cevhercî, LXI/1 [1986], s. 195
  2. ^ "Islamic Manuscripts at the University of Michigan: Handlist Accessions 160-192". 13 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2015. 
  3. ^ S. Nomanul Haq, "Islamic Religious Doctrine." Taken from Religious Truth: A Volume in the Comparative Religious Ideas Project, pg. 129. Ed. Robert C. Neville. Albany: State University of New York Press, 2001. ISBN 9780791491607
  4. ^ a b al-Raghib al-Isfahani 27 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Oxford Dictionary of Islam. Ed. Oliver Leaman. Oxford: Oxford Reference, 2012. ISBN 9780199754731
  5. ^ Sarra Tlili, Animals in the Qur'an, pg. 226. Cambridge Studies in Islamic Civilization. Cambridge: Cambridge University Press, 2012. ISBN 9781107023703
  6. ^ Hamid Mavani, Religious Authority and Political Thought in Twelver Shi'ism: From Ali to Post-Khomeini, pg. 42. Volume 9 of Routledge Studies in Political Islam. London: Routledge, 2013. ISBN 9781135044732
  7. ^ Bosworth, C.E.; van Donzel, E.; Heinrichs, W.P.; Lecomte, G. (1995). Encyclopaedia of Islam (New Edition). Volume VIII (Ned-Sam). Leiden, Netherlands: Brill. s. 390. ISBN 9004098348. 
  8. ^ Encyclopaedia of the Qur'ān, pg. 156. Ed. Oliver Leaman. Londra: Routledge, 2005. ISBN 9781134339754
  9. ^ Asghar Ali Engineer, "Islam, Women and Gender Justice." Taken from Liberating Faith: Religious Voices for Justice, Peace, and Ecological Wisdom, pg. 355. Ed. Roger S. Gottlieb. Lanham: Rowman & Littlefield, 2003. ISBN 9780742525351
  10. ^ "Ethics in Islamic philosophy". 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2015. 
  11. ^ The Muslim Jesus: Sayings and Stories in Islamic Literature, pg. 149. Ed. and trns. Tarif Khalidi. Dissertation series / Society of Biblical Literature. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 2001. ISBN 9780674004771
  12. ^ Sahar Amer, Crossing Borders: Love Between Women in Medieval French and Arabic Literatures, pg. 24. The Middle Ages Series. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2008. ISBN 9780812201086
  13. ^ Rita Sommers-Flanagan and John Sommers-Flanagan, Becoming an Ethical Helping Professional: Cultural and Philosophical Foundations, pg. 38. Hoboken: John Wiley & Sons, 2006. ISBN 9780470080108

Ayrıca bakınız

değiştir

Bibliyografya

değiştir