Rüçhan Çamay
Fatma Rüçhan Çamay[1] (d. 30 Mayıs 1931, İstanbul), Türk ses ve sahne sanatçısı ve sinema oyuncusu.
Rüçhan Çamay | |
|---|---|
| Doğum | 30 Mayıs 1931 İstanbul, Türkiye |
| Meslek | Caz müzik sanatçısı, sinema oyuncusu. |
| Etkin yıllar | 1947 - 1981 |
| Evlilik | Turgut Demirağ |
| Çocuk(lar) | Muhteşem Demirağ Melike Demirağ |
Türkiye'nin ilk caz şarkıcılarındandır. 1960'lı yıllarda Türkçe pop müzik plakları ile tanındı. Türkiye'de henüz televizyonun olmadığı dönemde ABD'de CBS televizyon kanalından bir programa katılarak televizyon ekranına çıkan Türkiye'nin ilk sanatçısı oldu. 1976 yılında çıkardığı "Para Parra Parrra" adlı plağı, o dönemin çok satılan plakları arasına girdi.
Yaşamı
değiştir1931 yılında İstanbul'da doğdu. Annesi Mebrure Hanım (Hasekin), babası Asım Bey'dir (Çamay). Annesi ve babası o henüz bir yaşındayken ayrıldı.[2] Çocukluğunda bir süre İstanbul'da yaşadıktan sonra, Ankara Radyosu'nda Türkiye'nin ilk kadın spikerlerinden biri olarak çalışan annesi tarafından Ankara'da büyütüldü.[2] İlkokul ikinci sınıftan itibaren Maarif Koleji'nde yatılı olarak eğitim gördü. Müzik yeteneğini, müzik öğretmeni Celal İnce fark etti.[3] Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'nın Piyano ve Şan Bölümlerinde eğitim aldı. 12 yaşında konservatuvar öğrencisi iken Ankara Radyosu Çocuk Kulübü'nde Nedim Otyam'ın yönetimindeki koroda yer aldı. Caz müziğe ilgisi öğrencilik yıllarında başladı ve Ankara Radyosu'nda caz söyledi.[3]
Sahneye ilk kez 1947 yılında İstanbul'da çıktı. Konservatuvar eğitimini yarıda bırakarak İstanbul'a yerleşti. Taksim Belediye Gazinosu'nda bir Belçikalı kimliğinde şarkı söylemeye başladı; "Fransız vedeti (şarkıcı) Rüşan" adını kullandı; Türk olduğu anlaşılınca Taksim Belediye Gazinosu'nun gece kulübü bölümünde orkestra şarkıcısı olarak devam etti.[3] Aynı yıl Kani Kıpçak'ın yönettiği, baş rolünde Cahide Sonku'nun oynadığı Yuvamı Yıkamazsın adlı filmde rol aldı.
1950'de İstanbul Radyosu'nda Şerif Yüzbaşıoğlu orkestrası eşliğinde Rüçhan Çamay ve Arkadaşları adıyla caz programları yapmaya başladı. Mehmet Muhtar'ın yönettiği İstanbul Geceleri adlı komedi filminde rol aldı, şarkı söyledi. 1953'te şov artisti olarak çalıştı. Aynı yıl film yapımcısı ve yönetmeni Turgut Demirağ ile evlendi. 1954'te Muhteşem, 1956'da film yıldızı ve şarkıcı olan kızı Melike dünyaya geldi.[4] 1953 yılında ABD'li sanat ajanı William Morris'ten aldığı davet üzerine ABD'ye gitti. 2,5 ay kaldığı New York'ta Mezonette adlı kulüpte çalıştı; çok sayıda radyo programına katıldı.[5] CBS televizyon kanalının bir programına davet edildi ve konuk olduğu Art Link Letter Show adlı programda[6] Türk Halk Müziği seslendirdi. Çamay, bu programa katılarak Türk sanat dünyasından "televizyonda şarkı söyleyen ilk şarkıcı" oldu.[5] 1969 yılında ise Alman televizyonunda Studio Europa adlı programda Helmut Zacharias orkestrası eşliğinde Samanyolu şarkısını ve modernize edilmiş bir Azeri türküsünü seslendirdi.[7]
Çamay, 1962 ve 1964 yıllarında iki filmde daha rol aldı.1960'lı yıllarda Türkiye'de Türkçe şarkı talebi artınca "Gölgen Yeter Bana" adlı parçasını 45'lik plak yaparak ilk Türkçe sözlü plağını çıkardı. 1966'da Moskova Film Festivali'nde konserler verdi. Milliyet Liseler arası Müzik Yarışması’nda, Ayla Dikmen, Erkin Koray, Bedri Koraman ve Dario Moreno ile birlikte jüri üyesi olarak yer aldı. Rüçhan Çamay, 1967'de bir kez daha ABD'ne giderek burada çalışmalar yaptı.
Sanatçı, 1972 ve 1974 yıllarında iki plak kaydetti. 1974 yılında kızı Melike Demirağ'ın başrollerinden birini oynadığı Arkadaş filmi ve aynı isimli şarkısıyla yaptığı çıkışın ardından Rüçhan Çamay, 1975 yılında bir yüzünde, Cabaret müzikalindeki Money Money şarkısından esinlenerek oluşturulan "Para Parra Parrra" adlı şarkının, diğer yüzünde Şanar Yurdatapan-Atilla Özdemiroğlu'nun Çocukluğum adlı şarkısının yer aldığı plağı kaydetti.[8] Bu plak çok kısa sürede en çok satanlar listesine girdi. 1980 yılında şarkıcı Leyla Sayar ile beraber bir grup tarafından fidye için kaçırıldı.[9] 9 Ağustos 1981 tarihinde Fenerbahçe'de bir gazinoda jübile yaparak[10] sanat çalışmalarını bıraktı.[11][12][13] 2003 yılında, intihar sonucu oğlu Muhteşem Demirağ'ı kaybetti.
Sanatçı, 2007 yılında İKSV Caz Festivali'nin Yaşam Boyu Onur Ödülü'ne değer görüldü.[14] Hayatı, 2021 yılında gazeteci Dilek Yaraş tarafından Kayıp Diva - Rüçhan Çamay'ın Hayatı adıyla kitaplaştırıldı.[2]
Filmografisi
değiştir- 1964 – Aşk ve Kin (Nikâh Şahidi)
- 1962 – Zorla Evlendik
- 1950 – İstanbul Geceleri
- 1947 – Yuvamı Yıkamazsın
Plakları
değiştir- 1968 – Rüzgarlı Bir Akşam Üstü & Gölgen Yeter Bana
- 1968 – İncinen Hatıralar & O Adam
- 1968 – Babam Gibi & Yaşanmaz Aynı Evde (Tanju Okan ile düet)
- 1974 – Tanrım İnsaf Et & Lililoy
- 1975 – Para Parra Parrra & Çocukluğum
- 1976 – Ne Haber & Yavaş Yavaş
- 1977 – Televizyon & Daha Dur
- 1977 – Gönlüm Çok Zengin & Sorma Gitsin
- 1978 – Yeter & Sevgiden On Almalıyız
Kaynakça
değiştir- ^ "MÜYORBİR Asil Üye Listesi" (PDF). muyorbir.org. 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2022.
- ^ a b c Yaraş, Dilek (9 Temmuz 2021). "Kayıp Diva Rüçhan Çamay'ın Hayatı". 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
- ^ a b c Tunçağ, Hülya. "Rüçhan Çamay". İstanbul Kültür Sanat Vakfı Caz Festivali web sitesi. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
- ^ "35. sanat yaşamını kutlayan Rüçhan Çamay müziğe veda etti" (PDF). Marmara Üniversitesi. 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Mart 2022.
- ^ a b "Televizyonda Şarkı Söyleyen İlk Türk Şarkıcı; Rüçhan Çamay!". Trtmuzik.net.tr sitesi. 29 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
- ^ "Rüçhan Çamay, Amerika'da Renkli Televizyona Çıktı". Milliyet gazetesi. 5 Nisan 1968. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ Türel, Orhan (7 Haziran 1969). "Alman Televizyonunda İki Ünlü Şarkıcı". Milliyet gazetesi. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ "#80 Rüçhan Çamay - Para... Parra... Parrra..." starson45s.blogspot.com. 25 Mayıs 2011. 13 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ "Çamay ve Sayar kaçırıldı". Sinematik Yeşilçam. 7 Ekim 2021. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ "Sanatçı - Rüçhan Çamay". Turkpopmuzik.net sitesi. 14 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
- ^ "Rüçhan Çamay 35 Yıl Sonra Sahneyi Bıraktı". Milliyet gazetesi. 11 Ağustos 1981. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ "Biyografi.net". 27 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2017.
- ^ "Sinema Türk". 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2017.
- ^ "Caz Festivali'nin onur ödülü bile Çamay'ı evinden çıkaramadı". Radikal. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
Dış bağlantılar
değiştir- Rüçhan Çamay, Melike Demirağ ve Dilek Yaraş ile "Kayıp Diva" kitabının izinde 25 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Leyla Diana Küçük söyleşisi, Radyo Cazkolik, 28 Ekim 2021
- IMDb'de Rüçhan Çamay
- SinemaTürk'te Rüçhan Çamay