Ruben (Yakub'un oğlu)
Tekvin'e göre Ruben, Ruven İslam geleneğinde Rubil[1] (İbranice: רְאוּבֵן), Yakup ve eşi Lea'nın ilk oğlu. Reuben kabilesinin kurucusudur.
Etimoloji
değiştirReuben isminin anlamı için iki fikir ortaya atılmıştır. Yakup Lea'yı diğer eşi Rahel gibi sevmiyordu ve Lea bu duruma üzülüyordu. Bu sebeple ilk görüşe göre Reuben ismi "O (Tanrı) çilemi gördü" anlamına gelen raa beonyi'den gelir; diğer bir görüşe göre ise Lea'nın bir oğul doğurması Yakup'un sevgisini kazanması için bir araç olacağından "O (Yakup) beni sevecek" anlamına gelen yeehabani'den türemiştir. Klasik rabinik edebiyata göre ise kökeni "Gör, oğul" anlamına gelen ra'a ben'dir. Bazı uzmanlara göre, isminin son harfi "n" yerine "l" olabileceği olasılıklar arasındadır. Josephus'un Reuben hakkındaki yazılarında bu isim için Reubel yazdığı görülür; bu da Arapçada Ra'abil olan "kurt" anlamına gelebileceğini belirtir.[2]
Tora'da kaynaklar
değiştirTora'da kısaca Reuben'in Rahel'in hizmetçisi Bila'yla cinsel ilişkiye girdiği yazılıdır.[3] Babası Yakup da Bila'yla yatıp ondan iki çocuk (Dan ve Naftali) sahibi olduğu için rabinik kaynaklarca bu olay ensest ilişki olarak kabul edilir.[4] Geleneksel olarak Yahudilik'te ilk doğan erkek çocukların (behor) özel bir yeri vardır ve bu çocuk baba tarafından kutsanır. Rabinik kaynaklara göre Reuben'in Bila ile olan olayı Yakup'u kızdırdığından behorluk hakkını Yosef'e verdi; krallar Yehuda'dan ve rahipler Levi'den geldi.[5] Bazı kaynaklar ise Reuben'in Bila ile yatmadığını, annesi Lea'yı korumak için Bila'ya zarar verdiğini, bu olayın da Yakup'u kızdırdığını savunur. Yine aynı kaynaklarca olayın gelişimi şöyledir: Yakup, en sevdiği karısı Rahel ölünce, cariyesi Bila'nın yatağını kendi yatağının yanına çekti ve Reuben bu yatağı uzaklaştırdı.[5] Klasik rabinik metinlerde Rebuen'in pişmanlık duyduğu, et ve şaraptan vazgeçip meditasyon yoluyla tövbe ettiği yazılıdır; ayrıca bu Tora'ya göre ilk "tövbe" hareketidir.[5] Tövbe ile birlikte Tanrı Reuben'i ödüllendirip soyundan Hoşea'yı ona armağan etmiştir.[5] Ayrıca, Reuben kardeşi Yosef'in hayatını kurtardığı için ilk sığınak şehirleri onun topraklarında kurulmuştur.[4]
Yosef'e yapılan düzmecede Reuben onun öldürülmesine karşı çıkıp hayatını kurtardı,[6] Yosef'e yapılan bu düzmece sonunda Yosef'in Mısır'da kardeşlerinin karşısına çıkması ilahi bir cezaydı.[7] Rabinik yazıtlarda Reuben'in sorumluluk sahibi olduğu ve kardeşleri Yosef'i İsmailoğullarına sattığı için kızgın olduğunu dile getirir.[8]
Reuben 9 Kislev'de doğup 125 yıl yaşadı.[4] Sefer haYaşar kitabında Reuben'in cesedinin bir tabuta konup sonradan İsrail'e götürülüp gömüldüğü anlatılır.[5]
Hipotez
değiştirBazı dinbilimcilerce Reuben sembolik bir kişiliktir. Bu tezi savunanlara göre Lea ve Rahel'den gelenler orijinal İsrailoğullarını ve hizmetçilerden (Bila ve Zilpa) gelenler ise İsrailoğullarına sonradan katılan halkları belirtmektedir.[9] Reuben, Lea'dan geldiği için orijinal İsrailoğullarındandır.[5] Antik Ma'in bulgularında ise r-b-n (ünlü harfler yazılmamıştır) isimli bir Arap kavmi bulunduğu belirtilmektedir.[10][11]
Reuben'in oğulları
değiştirTora'da Reuben'in oğulları Hanok, Pallu, Hesron ve Karmi olarak belirtilirken[12] eşlerinin adları verilmemiştir.
| Reuven | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Enoh | Palu | Hetsron | Karmi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Eliav | Ahar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nemuel | Datan | Aviram | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Rubil". Nişanyan Sözlük. 23 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2023.
- ^ Cheyne and Black, Encyclopedia Biblica
- ^ "Yaratılış 35:21". 18 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2010.
- ^ a b c Jewish Encyclopedia
- ^ a b c d e f ibid
- ^ "Yaratılış 35:20-22". 18 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2010.
- ^ "Yaratılış 42:22". 21 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2010.
- ^ "Yaratılış 37:28a". 18 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2010.
- ^ Peake's commentary on the Bible
- ^ Cheyne and Black, Encyclopedia Biblica
- ^ The inscription is Glaser 302, from Hadakan
- ^ "Yaratılış 46:9". 21 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2010.
| Sırasıyla Yakup'un eşleri ve oğulları (K = Kız çocuğu) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lea | Reuben (1) | Şimon (2) | Levi (3) | Yehuda (4) | İssakar (9) | Zebulun (10) | Dina (K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rahel | Yosef (11) | Benyamin (12) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bila (Rahel'in hizmetçisi) | Dan (5) | Naftali (6) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zilpa (Lea'nın hizmetçisi) | Gad (7) | Aşer (8) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||