Robert Hooke
Robert Hooke (18 Temmuz 1635 - 3 Mart 1703), Hem teorik hem de pratik açıdan yaptığı çalışmalarla bilimsel rönesansta büyük rol oynamış bir İngiliz hezârfen, doğa felsefecisi, mimar, mühendis, filozof ve bilim insanıdır.
Robert Hooke | |
|---|---|
 y. 1680'te Mary Beale tarafından yapılan Bir Matematikçinin Portresi (Portrait of a Mathematician) adlı eser, Hooke'a[1] ait olduğu tahmin ediliyor, ancak aynı zamanda Isaac Barrow'a ait olduğu da tahmin ediliyor.[2] | |
| Doğum | 18 Temmuz 1635 Freshwater, Isle of Wight, İngiltere |
| Ölüm | 3 Mart 1703 (67 yaşında)[a] Londra, İngiltere |
| Defin yeri | St Helen Kilisesi, Bishopsgate |
| Mezun olduğu okul(lar) | Wadham College, Oxford |
| Tanınma nedeni | Hooke yasası Mikroskopi Hücre |
| Memleket | İngiliz |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizik ve biyoloji |
| Çalıştığı kurum | Oxford Üniversitesi |
| Akademik danışmanları | Robert Boyle |
| Etkilendikleri | Richard Busby |
| İmza | |
 | |
Hooke, bilim dallarından özellikle de biyolojiye daha küçükken ilgi duymuştur. Herkes kilisede çalışan üç ağabeyi gibi onun da iyi bir eğitim alıp kiliseye katılacağını düşünüyordu. Ancak ailesi, Hooke'un çalışırken yaşadığı kronik baş ağrılarından dolayı çok yaşamayacağından korkup okuldan almışlardı.
Wight Adası'ndaki Freshwater'da doğan Hooke, ilköğretimini Isle of Wight'ta aldıktan sonra, 13 yaşında, Dr. Busby'nin altında Westminster Okulu'na gitmiştir. 1653'te, Hooke, Oxford'daki İsa Kilisesi'nde koroculuk yerini aldı. Burada, Robert Boyle'la tanışıp onun asistanlığını yaptı. Böyle bir matematikçi olmadığından, ideal gaz yasasının bir parçası olan Boyle yasasını formülize edenin Hooke olma olasılığı yüksektir.
1665 yılında ölü mantar dokusunda boş odacıklar keşfetti. Robert Hooke incelemeleri sırasında gördüğü bu odacıklara hücre (cellula) adını verdi. İleriki yıllarda bu odacıkların boş olmadığı içinde canlıların yaşamsal olaylarını gerçekleştiren en küçük organizmalar olduğu anlaşıldı. 1665 yılında mikroskobu icat edip, ilk araştırmasında hücre adını verdiği ölü mantar hücresinin hücre duvarını görmüştür.
Hooke yasasının (σ = E.Ԑ Gerilme = ELastisite Modülü*Birim uzama) mucididir. Hooke Yasası elastik bozulma durumunda mühendislerin kullandığı başlıca kanunlardan biridir.
Notlar
değiştir- ^ Bu tarihler, o dönemde İngiltere'de hâlâ kullanılmakta olan Jülyen takvimi'ne göredir. Ölüm tarihi ek bir karmaşıklığa yol açmaktadır: resmi olarak medeni yıl 25 Mart'ta başlamasına rağmen, o zamanki yaygın uygulama, şimdi olduğu gibi, yılın 1 Ocak'ta başlamasıydı. Dolayısıyla yasal ölüm tarihi 3 Mart 1702'dir, ancak yaygın kullanımda ve burada gösterildiği gibi 3 Mart 1703'tür: o zamanki ikili tarihleme uygulamasına göre kilise kayıtlarına 3 Mart 1702/3 olarak kaydedilecektir.[3] Wikipedia, çoğu modern tarih yazımında benimsenen, tarihleri Jülyen takvimine göre tutma ancak yılı 25 Mart yerine 1 Ocak'ta başlatma kuralını takip eder. (Avrupa'nın geri kalanının çoğunda kullanılan Gregoryen takvimi'ne göre 28 Temmuz 1635'te doğmuş ve 14 Mart 1703'te ölmüştür. Takvimler arasındaki sapma doğumu ile ölümü arasında on günden on bir güne çıkmıştır çünkü Jülyen takviminde 29 Şubat 1700 tarihi varken Gregoryen takviminde bu tarih yoktur. Ayrıca bakınız Takvim (Yeni Stil) Yasası 1750.)
Kaynakça
değiştir- ^ Griffing, Lawrence R. (2020). "The lost portrait of Robert Hooke?". Journal of Microscopy. 278 (3): 114-122. doi:10.1111/jmi.12828. PMID 31497878.
- ^ Whittaker, Christopher A. (2021). "Unconvincing evidence that Beale's Mathematician is Robert Hooke". Journal of Microscopy. 282 (2): 189-190. doi:10.1111/jmi.12987. ISSN 0022-2720. PMID 33231292.
- ^ Singer, B. R. (Temmuz 1976). "Robert Hooke on Memory, Association and Time Perception (1)". Notes and Records of the Royal Society of London. 31 (1): 115-131. doi:10.1098/rsnr.1976 .0003
|doi=değerini kontrol edin (yardım). JSTOR 531553. PMID 11609928. 2 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2022.Hooke 3 Mart 1702/3 tarihinde öldü
  | Bir İngiliz'in biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Fizikçi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Mimar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |