Davit Kldiaşvili
Davit Kldiaşvili (Gürcüce: დავით კლდიაშვილი, “davit k’ldiaşvili”) (d. 10 Eylül 1862, Tercola, İmereti, Gürcistan – ö. 24 Nisan 1931, Tercola), Gürcü yazar. Romanları ve oyunlarında ülkenin yozlaşması ve köylülüğün sefaletini ele almıştır.
Yaşamı
değiştirRusya İmparatorluğu sınırları içinde kalan Gürcistan'ın İmereti ilindeki Zeda Simoneti'de (bugün Tercola), fakirleşmiş küçük bir soylu ailenin çocuğu olarak doğdu. Kiev ve Moskova'daki askeri okullarda (1880-1882) eğitim gördü. Gürcistan'a dönünce Rus ordusuna katıldı. Batum'da görev yaparken, yerel aydınlarla yakınlık kurdu ve kültürel faaliyetlere katıldı. Bundan dolayı Rus ordusu için güvenilir olmayan bir subay sayıldı ve 1905 Rus Devrimi sırasında istifa etmek zorunda bırakıldı. I. Dünya Savaşı sırasında orduda yeniden görevlendirildi ve Osmanlı cephesinde görev yaptı. 1917 Şubat Devrimi'nin ardından askerlikten terhis edildi; hasta ve yorgun bir şekilde memleketine döndü.[1]
Eserleri
değiştirKldiaşvili en iyi eserleri yazarlığını ilk dönemlerinde yazdı. Yazarın Kiev’de okurken Gürcüceyi unuttuğu ve yeniden öğrenmek durumunda kaldığı söylenir. Bununla birlikte Kldiaşvili, mükemmel mizah ve kaba olmayan toplumsal hicivle örnek bir düzyazı üslubuna sahip olduğu kabul edilir. Yazarın çevirileri ve orijinal eserleri 1880'lerden itibaren Gürcü basınında düzenli olarak yayımlandı. İlk önemli romanı Solomon Morbeladze (სოლომონ მორბელაძე) 1894'te yayımlandı. Bu eserini Samanişvili'nin Üvey Annesi (სამანიშვილის დედინაცვალი, 1897), Kamuşadze'nin Zor Hayatı (ქამუშაძის გაჭირვება, 1900), Rostom Manvelidze (როსტომ მანველიძე, 1910) ve Bakula'nın Domuzları (ბაკულას ღორები, 1920) izledi. İrine'nin Mutluluğu (ირინეს ბედნიერება, 1897) ve Darispan'ın Çilesi (დარისპანის გასაჭირი, 1903) yazarın önemli tiyatro oyunları arasında sayılır.
Yazarın Darispan'ın Çilesi ve Bela (უბედურება) adlı oyunları Türkçeye çevrilip tek kitap halinde 2007'de yayımlanmıştır. Türkçeye çevrilen önemli eserlerinden biri de Samanişvili'nin Üvey Annesi'dir (2020). Bu eser ayrıca 1926 ve 1977 yıllarında, iki kez sinemaya uyarlanmıştır.[2]
Samanişvili'nin Üvey Annesi
değiştirSamanişvili’in Üvey Annesi (Gürcüce: „სამანიშვილის დედინაცვალი“, "samanişvilis dedinatsvali"), Gürcü yazar Davit Kldiaşvili'nin 1896'da yazdığı roman. Romanda toprağa bağlı köleliğin kaldırılmasından sonra toprak ağalarının düştüğü durum hicvedilmiştir. 1926'da Kote Marcanişvili tarafından aynı adla sinemaya uyarlanmıştır.
Konusu
değiştirRomanda ele alınan hikâye Gürcistan’da geçer. “Bekina Samanişvili, hiç şüphesiz, fakir, ama soylu bir aznavurdu” sözleriyle başlayan Samanişvili’in Üvey Annesi, bu sözlerle toprak sahibi aznavurların düştüğü trajik duruma işaret eder. Yaşlılığında yeniden evlenmeye karar veren dul Bekina, oğlu Platon ve gelini Melano'yla birlikte yaşamaktadır. Ne var ki oğlu, babasının çocuğu olması halinde toprakların bölüneceği korkusuyla bu evliliğe karşı çıkar. Platon, Bekina'ya geri adım attıramayınca, babasına iki kez evlenmiş ve çocuğu olmamış bir kadın bulmaya karar verir. Daha önceki evliliklerden çocuğu olmayan kadının babasından da çocuğu olamayacağını düşünür. Keyfine düşkün ve düğünleri kaçırmayan eniştesi Kirile'yle bu özelliğe sahip bir kadın bulmak için yollara düşer. Sonunda Platon ve Kirile, istenilen özelliğe sahip, Elene adında bir kadın bulurlar. Bekina kadını beğenir ve onunla evlenir. Ne var ki Elene yaşlı adamdan hamile kalır. Platon, Elene'nin çocuğunu düşürmesi için kaba kuvvete başvurur, ama başarılı olamaz ve çocuk dünyaya gelir.
Roman üzerine
değiştirSamanişvili’nin Üvey Annesi, trajikomik bir yapıt. Trajedinin temelini zor hayat şartları ve yoksulluk oluşturuyor. Toprağın yeniden paylaşıldığı toprağa bağlı kölelik sonrası ortamda toplumsal şaşkınlığa yeni zamana uyum sağlayamamak da ekleniyor. Mülk sahibi feodallerin kapalı yaşamlarının parçalanması, onları yeni korkulara ve gelecek kaygısına sürüklüyor. Bu dönemde yaşamış olan Davit Kldiaşvili, iyi bir gözlemci olarak bu toplumsal süreci ve değişimi romanda ortaya seriyor.
Roman kişileri
değiştir- Bekina Samanişvili – Romanın baş kişilerinden biri, Platon'un babası.
- Platon Samanişvili – Romanın baş kişilerinden biri, Bekina'nın oğlu.
- Marika – Bekina'nın karısı.
- Melano - Platon Samanişvili'nin karısı.
- Dariko Samanişvili - Platon Samanişvili'nin kız kardeşi.
- Kirile Miminoşvili – Dariko'nın kocası.
- Salome Miminoşvili – Kirile'nin halası.
- Cimşer Solaberidze – Salome'nin kocası.
- Veriçka Solaberidze – Salome ile Cimşer'in kızı.
- Elene – Bekina'nın ikinci karısı, Platon'un üvey annesi.
Kaynakça
değiştir- ^ "Kldiaşivili - Biyografi" (Gürcüce)". 29 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2019.
- ^ ""Stepmother Samanishvili" (İnglizce)". 31 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2019.
Dış bağlantılar
değiştir- Samanişvili'nin Üvey Annesi (Gürcüce)5 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.