Vikipedi

Savaş Kralı

Savaş Kralı (šar tamḫāri), Akad kralı Sargon ve Anadolu yaylalarındaki Purušḫanda şehri ile onun kralı Nur-Daggal[n 1][1] veya Nur-Dagan'a karşı düzenlediği seferi konu alan eski bir Mezopotamya destanıdır. Bu sefer, tüccarlarına yardım amacıyla gerçekleştirilmiştir. Eser, beş el yazmasında günümüze ulaşmıştır:[2] İki tanesi[i 1][i 2] Mısır’daki Amarna'dan, biri Hitit başkenti Ḫattuša'dan Orta Babil dönemine ait altı parça,[i 3] biri Aššur’dan[i 4] ve biri de muhtemelen Yeni Asur dönemine ait olan Ninova’dan.[i 5] Akad krallarına dair yazılmış yirmi üç hikâye arasında, bu eser yalnızca üç taneden biridir. Diğer ikisi Sargon’un Doğum Efsanesi ve Naram-Sin’in Kuthe Efsanesi olup, bu hikâyeler, anlatılan olaylardan yaklaşık 1.500 yıl sonra, Yeni Asur ve Yeni Babil dönemlerinde de dolaşımda kalmıştır.[3] Eserin, uzun bir sözlü geleneği takiben ikinci binyılın ilk yarısında yazıya geçirildiği düşünülmektedir, ancak yazım koşulları konusunda yoğun tartışmalar sürmektedir.[4]

Özet

değiştir

Tüccarlarının şikayetlerine yanıt olarak, Sargon, gönülsüz savaşçılarına Anadolu’ya bir sefer düzenleyerek, gurbetçi Akad tüccarlarını baskı altında tutan zalim hükümdarın yönettiği başlıca şehir olan Purušḫanda’yı fethetme niyetini açıklar. Askerlerin çekincesi, büyük mesafeden kaynaklanan zorlukların ve girişimin belirsizliğinin doğuracağı sıkıntıları öngörmelerinden kaynaklanıyordu. Sargon, onları, tanrıça İštar’ın tapınağında gerçekleştirdiği bir danışma sırasında aldığı kehanetle zafere ulaşacaklarına dair vaatlerle cesaretlendirir. Bu sırada derin bir uykuya dalar ve tanrıçanın kehanetini alır.[5] Ordu, hem yol boyunca hem de Dicle’yi geçerken birçok zorlukla karşılaşır. Geçit vermez çalılıklarla ve lapis lazuli taşlarından oluşan devasa kayalarla dolu dağ geçitlerinde mücadele ederler.[n 2][6]

Tanrı Enlil, yaklaşan Sargon ordusuyla ilgili olarak Nur-Dagan’ı uyarır ancak ona güvende olacağını temin eder. Nur-Dagan, savaşçılarına hitap eder ve Puruşhanda’nın uzak konumunun geçmişte diğer tüm düşmanlara karşı koruma sağladığını, bu sefer de benzer bir sonucun ortaya çıkacağını öngörür. Ancak bu öngörü, Sargon’un şehri ani ve tam bir şekilde boyun eğdirmesiyle boşa çıkar. Sargon, şehir kapısında Puruşhanda kralı olarak taç giyerken, Nur-Dagan aşağılayıcı bir şekilde yenilgiyi kabul eder ve Sargon’un eşsiz olduğunu ilan eder.

Uzun bir süre sonra, bazı varyantlara göre 3 yıl, Sargon Puruşhanda’dan ayrılarak Akad’a dönmeye hazırlanır. Ancak askerleri, eli boş dönmemeleri gerektiğini öne sürerek, kapı binasının önünde duran üç ağacı keserler.[7] Destanın çeşitli el yazmaları, anlatı detaylarında farklılıklar gösterir, ancak bu farkların el yazmalarının parçalı durumu nedeniyle abartılmış olabileceği düşünülmektedir.[8]

Başlıca yayınlar

değiştir
  • Ernst F Weidner (1922). Der Zug Sargons von Akkad nach Kleinasien (Boghazköi Studien 6). J. C. Hinrichs'sche. 
  • W. G. Lambert (1963). "A New Fragment of the King of Battle". Archiv für Orientforschung. 20: 161-162. 
  • Anson F. Rainey (1978). El-Amarna Tablets 359-379, 2nd edition, revised (AOAT 8). Butzon und Bercker. ss. 10-15, 52-53. 
  • S. Franke (1989). Das Bild der König von Akkad in ihren Selbstzeugnissen und der Überlieferung (Ph.D. Diss.). University of Hamburg. 
  • Shlomo Izre’el (1997). The Amarna Scholarly Tablets. Styx. ss. 66-75, 87-88. 
  • Joan Goodnick Westenholz (1997). Legends of the Kings of Akkade. Eisenbrauns. ss. 102-139. 

Yazıtlar

değiştir
  1. ^ EA 359 Cairo 48396, SR 12223 in the Mısır Müzesi, Kahire.
  2. ^ EA 375 BM 134866 in the British Museum, Londra
  3. ^ Tablet fragments KBo 3.9 (Bo 2400); KBo 3.10 (Bo 7333); KBo 12:1 (110/t); KBo 13.46 (624/u); KBo 22.6 (Bo 68/28) published in CTH 10; and KUB 48.98 (Bo 3715).
  4. ^ VAT 10290 KAV 138 in the Vorderasiatisches Museum Berlin.
  5. ^ K.13228 British Museum Kouyunjik koleksiyonunda.

Notlar

değiştir
  1. ^ Hitit versiyonunda, lNu-úr-da-aḫ-ḫi, lZALAG-dda-gan içindeki GAN'ı yanlış bir şekilde ḪÉ olarak anlamaktadır.
  2. ^ NA4.ZA.GÌN.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Martin Worthington (2012). Principles of Akkadian Textual Criticism. De Gruyter. s. 6.  quoting Volkert Haas (2006) in Hethitische Literatur p. 68 n. 1.
  2. ^ Oded Tammuz (2004). "Reviewed Work: Legends of the Kings of Akkade: The Texts by Joan Goodnick Westenholz". Israel Exploration Journal. 54 (1): 123-124. 
  3. ^ Richardson, Seth (2014). "The First "World Event"". Isaac Kalimi, Seth Richardson (Ed.). Sennacherib at the Gates of Jerusalem: Story, History and Historiography. Brill. s. 488. 
  4. ^ Joan Goodnick Westenholz (2010). "Akkadian Heroic Traditions". David Konstan, Kurt A. Raaflaub (Ed.). Epic and History. John Wiley & Sons. ss. 37-39. 
  5. ^ Meindert Dikstra (2015). "Prophets, Men of God, Wise Women: Dreams and Prophecies in Hittite Stories". Bob E.J.H. Becking, Hans Barstad (Ed.). Prophecy and Prophets in Stories: Papers Read at the Fifth Meeting of the Edinburgh Prophecy Network, Utrecht, October 2013. Brill. ss. 20-21. 
  6. ^ Christoph Bachhuber (2013). "Sumer, Akkad, Ebla and Anatolia". Harriet Crawford; Harriet Crawford (Ed.). The Sumerian World. Routledge. s. 503. 
  7. ^ Amir Gilan (2010). "Epic and History in Hittite Anatolia". David Konstan, Kurt A. Raaflaub (Ed.). Epic and History. John Wiley & Sons. s. 54. 
  8. ^ Marc Van De Mieroop (1999). Cuneiform Texts and the Writing of History. Routledge. ss. 67-68. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Savaş_Kralı&oldid=34731924" sayfasından alınmıştır