Sosyal gelişim teorisi

Sosyal gelişme teorisi, toplumun amaç ve hedeflerini daha iyi gerçekleştirmesine yardımcı olan, toplumun yapısı ve çerçevesindeki nitel değişiklikleri açıklamaya çalışan bir teoridir. Gelişim, tüm tarihsel dönemlerde tüm toplumlara uygulanabilecek bir şekilde, daha yüksek düzeyde enerji, verimlilik, kalite, üretkenlik, karmaşıklık, kavrama, yaratıcılık, ustalık, zevk ve başarı içeren yukarı doğru yükselen bir hareket olarak tanımlanabilir. Kalkınma, yalnızca belirli sonuçlar için oluşturulmuş bir dizi politika ve program değil, bir sosyal değişim sürecidir. Son beş yüzyıl boyunca bu süreç hız ve yoğunlukta artış gösterdi ve son elli yılda hızlanmada belirgin bir artışa tanık olundu.

Sosyal değişimi yönlendiren temel mekanizma, daha iyi organizasyona götüren farkındalığı artırmaktır. Toplum, ilerleme için yeni ve daha iyi fırsatlar algıladığında, bu yeni açıklıklardan başarıyla yararlanmak için yeni organizasyon biçimleri geliştirir. Yeni organizasyon biçimleri, amaçlanan sonuçları elde etmek için fırsatları kullanmak için mevcut sosyal enerjileri, becerileri ve kaynakları daha iyi kullanabilir.

Terminoloji

"Kalkınma" terimi genellikle ekonomik ilerlemeyi ifade etse de, politik, sosyal ve teknolojik ilerleme için de geçerli olabilir. Toplumun bu çeşitli kesimleri o kadar iç içe geçmiş ki, onları düzgün bir şekilde ayırmak zordur. Tüm bu sektörlerdeki gelişme aynı ilke ve yasalara tabidir ve bu nedenle terim aynı şekilde geçerlidir.

Ekonomik kalkınma ve insani kalkınmanın aynı anlama gelmesi gerekmez. Daha fazla büyümeyi amaçlayan stratejiler ve politikalar, ortalama yaşam standardını iyileştirmeden bir ülkede daha fazla gelir sağlayabilir. Bu, petrol üreten Orta Doğu ülkelerinde oldu -petrol fiyatlarındaki bir artış, yoksul vatandaşlara pek bir fayda sağlamadan milli gelirlerini artırdı. Tersine olacak şekilde, insan odaklı programlar ve politikalar, parasal büyümeye özel bir vurgu yapmadan sağlığı, eğitimi, yaşam standartlarını ve diğer yaşam kalitesi önlemlerini iyileştirebilir. Bu, Hindistan'daki Kerala'da 30 yıllık sosyalist ve komünist yönetimde meydana gelmiştir.

Birbiriyle ilişkili ancak farklı dört terim ve fenomen, kademeli bir dizide birbirini izleyen adımları oluşturur: hayatta kalma, büyüme, gelişme ve evrim. Hayatta kalma, yaşam standartlarında belirgin niteliksel değişikliklerin olmadığı geçimlik bir yaşam tarzı anlamına gelir. Büyüme, ekim yapılan alanı artıran bir çiftçi veya daha fazla mağaza açan bir perakendeci gibi nicel genişleme ile karakterize edilen mevcut düzlemdeki yatay genişlemeyi ifade eder. Gelişim, bir perakendecinin üreticiye dönüşmesi veya bir ilkokulun liseye dönüşmesi gibi niteliksel değişikliklere neden olan operasyon düzeyindeki dikey bir değişimi ifade eder.

İnsan gelişimi

Gelişim, maddi etmen değil insanoğlunun gelişmeyi yönlendirmesi anlamında insani bir süreçtir. Gelişmeyi arayan insanların enerjisi ve özlemi, gelişmeyi yönlendiren itici gücü oluşturur. İnsanların bilinci, gelişimin yönünü belirleyebilir. Verimliliği, üretkenliği, yaratıcılığı ve organizasyonel kapasiteleri, insanların başarı ve keyif düzeyini belirler. Gelişim, gizli iç potansiyellerin dışsal olarak gerçekleşmesidir. İnsanların eğitim düzeyi, istek ve enerjilerinin yoğunluğu, tutum ve değerlerinin kalitesi, becerileri ve bilgisi, gelişimin kapsamını ve hızını etkiler. Bireyin, ailenin, topluluğun, ulusun veya tüm dünyanın gelişimi olsun, bu faktörler devreye girer.

Toplumda yeni faaliyetlerin ortaya çıkması süreci

Bilinçdışı ve bilinçli gelişme

İnsani gelişme normalde deneyimden kavrayışa doğru ilerler. Toplum yüzyıllar boyunca geliştikçe, sayısız öncünün deneyimini biriktirir. Bu deneyimin özü, başarı ve başarının formülü haline gelir. Deneyimin bilgiden önce geldiği gerçeği, gelişimin önce gerçekleştirilen bilinçsiz bir süreç olduğu, bilginin daha sonra bilinçli hale geldiği anlamına gelebilir. Bilinçdışı, insanların nihai sonuçların ne olacağını veya eylemlerinin nereye götüreceğini bilmeden gerçekleştirdikleri faaliyetler anlamına gelir. Başarı için gerekli şartları bilmeden eylemleri gerçekleştirirler.

Eğitim

Yeni gelişmeleri yaymanın ve sürdürmenin en güçlü yollarından biri toplumdaki eğitim sistemidir. Eğitim, toplumun kolektif bilgilerini bir nesilden diğerine aktarır. Her yeni nesli, geçmişten toplanan bilgilerle gelecekteki fırsat ve zorluklarla yüzleşmek üzere donatılır. Genç nesile kendileri için önündeki fırsatları gösterir ve böylece daha fazlasını başarmaya yönelik isteklerini yükseltir. Eğitimin verdiği bilgiler, gençlerin beklentilerini ve daha yüksek gelir beklentilerini yükseltir. Aynı zamanda gençleri, üretkenliği ve yaşam standartlarını iyileştirmenin yollarını ve araçlarını tasarlama konusunda zihinsel kapasite ile donatır.

Kaynaklar

İngiliz ekonomist Thomas Malthus'un zamanından beri, bazıları kalkınma kapasitesinin doğal kaynakların mevcudiyeti ile sınırlı olduğunu düşünüyordu. Kaynaklar dört ana kategoriye ayrılabilir. Bunlar: fiziksel, sosyal, zihinsel ve insandır. Toprak, su, maden ve petrol vb. fiziksel kaynakları oluşturur. Sosyal kaynaklar, toplumun karmaşık sistemleri ve faaliyetleri yönetme ve yönlendirme kapasitesinden oluşur. Bilgi, bilgi ve teknoloji zihinsel kaynaklardır. İnsanların enerjisi, becerisi ve kapasiteleri insan kaynağını oluşturur.

Ekonomi bilimi, kaynakların kıtlığıyla daha çok ilgilenir. Fiziksel kaynaklar sınırlı olsa da, sosyal, zihinsel ve insan kaynakları doğal sınırlara tabi değildir. Bunlar sınırlı görünse bile, sınırlama konusunda bir sabitlik yoktur ve bu kaynaklar zamanla genişlemeye devam eder. Bu genişleme, uygun stratejilerin kullanılmasıyla hızlandırılabilir. Son yıllarda, bu üç kaynağın büyüme hızı önemli ölçüde hızlanmıştır.

Teknolojik gelişme

Zihin saf yaratıcı düşünceyle meşgul olduğunda, yeni düşünceler ve fikirler ortaya çıkar. Kendini topluma uyguladığında yeni organizasyonlar oluşturabilir. Doğa incelemesine döndüğünde, doğanın kanunlarını ve mekanizmalarını keşfeder. Kendini teknolojiye uyguladığında, üretkenliği artıran yeni keşifler ve pratik buluşlar yapar. Teknik yaratıcılık, bazı yoğun yaratıcı çıktı dönemleri ve ardından bazı sıkıcı ve durgun dönemler ile tarih boyunca düzensiz bir seyir izlemiştir. Bununla birlikte, 1700'den bu yana geçen döneme, insan kapasitelerini katlanarak katlayan yoğun bir teknolojik yaratıcılık patlaması damgasını vurdu.

Geliştirme sınırları

Gelişimin doğasında var olan sınırlar kavramı, esas olarak geçmiş gelişimin büyük ölçüde fiziksel kaynakların mevcudiyeti ile belirlendiği için ortaya çıktı. İnsanlık, işi başarmak için düşünce gücünden çok kas gücüne güveniyordu. Artık durum böyle değil. Günümüzde zihinsel kaynaklar, gelişimin birincil belirleyicisidir. İnsanlar basit bir yük arabası sürdüklerinde, artık muazzam mesafelerde büyük yükler taşıyan gemiler ve uçaklar tasarlıyorlar. İnsanlık nehirleri evcilleştirdi, ormanları temizledi ve hatta kurak çöl topraklarını sulama yoluyla ekilebilir alanlara dönüştürdü.

Ayrıca bakınız

• İlerleme Fikri
• Sosyal değişim
• Dünya sistemleri teorisi