Sovyetler Birliği'nde Gürcüler

Sovyetler Birliği'nde Gürcüler, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Gürcü kişi veya grupları betimler.

Sovyetler Birliği'nde Gürcüler
Tiflis'teki Gürcü Bolşevik subaylar.
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin 1921 yılındaki sınırları. Kızıl Ordu'nun müdahalesi ve Türkiye'ye bağlı askerî birliklerin saldırıları sonucunda ülkenin güneybatı parçası (Artvin, Oltu, Ardahan) Türkiye'nin eline geçti (sarı bölge). Ülkenin kalan kısmı ise Sovyetler Birliği'ne bağlandı. Daha sonra bazı bölgeler (pembe) Ermenistan SSC'ye, bazı bölgeler ise (yeşil) Azerbaycan SSC'ye bırakıldı. Turuncu renkte gösterilen Soçi ve Kafkas Dağlarının kuzey etekleri 1918-1919 arasında Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin topraklarıydı, ancak Rusya SFSC tarafından ilhak edilmişti.

Hakkında

değiştir

Kızıl Ordu'nun Gürcistan'a müdahalesi sonrası komünistler karşıt güçleri bastırmaya ve kuvvetlerini artırmaya başladılar.[1][2] Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'ne bağlı devlet organları ve siyasal partilerin silahlı kolları lağvedildi. Bununla birlikte özel mülkiyet de kaldırıldı, tüm sanayi, demiryolları, filo, bankalar gibi yapılar hükûmetin kontrolüne geçti. Bu dönemde rejim muhaliflerine sıkıyönetim uygulandı ve baskı politikası yürütüldü.[3]

Sovyet döneminde sanayileşme ve kültürel aktiviteler arttı. 1920'li ve 1930'lu yıllarda Gürcüce eğitim veren orta ve yüksek eğitim kurumlarının sayısı arttı, bilim ve sanat gelişti. 1940 yılında Gürcistan Bilim Akademisi kuruldu.[3]

II. Dünya Savaşı döneminde pek çok Gürcü Kızıl Ordu saflarında Nazi Almanyası'na karşı savaştı. 1940'ta nüfusu yaklaşık 3.612.000 olan Gürcistan'da, 700 binden fazla kişi Kızıl ordu saflarında savaştı ve 300 binden fazla insan geri dönmedi. Gürcü bir kısmı ulusal Gürcistan birliklerinde ve diğer kısmı ise çok uluslu Sovyet ordularında ve partizan gruplarında diğer bölgelerde savaştı. Mihver Devletleri ile işbirliği yapan Gürcüler de mevcuttu ancak Kızıl Ordu saflarında savaşan kişilerle kıyaslandığında sayı oldukça azdı. Sovyet ordusunda savaşan Gürcülerin çoğu, o zamanlar Sosyalist vatanseverlik olarak tarif edilen "Sosyalizmin anavatanını" koruduklarına içtenlikle inanıyorlardı.[3] Gürcü işçi sınıfı da Naziler üzerindeki zaferde büyük rol oynadı. Gürcistan ekonomisinin büyük çoğunluğu cephede maksimum güçle çalıştı. Nitelikli işçilerin büyük bir kısmı askerlik görevi yürütmesine rağmen, makine yapımı ve metal işleme fabrikaları üretkenliklerini iki katına çıkarıldı. Asker işçilerin makinelerindeki yerlerini eşlerini, kız kardeşlerini veya kızlarını aldı. Çok sayıda silah, askeri malzeme ve üniforma üretildi. Savaş döneminde Gürcistan'da 200 yeni işletme inşa edildi. Sovyet kolektif çiftlikleri, tarım ve üretim planlarını büyük ölçüde uyguladı.[3]

Bir Gürcü olan Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Josef Stalin'in ölümünden sonra başlatılan destalinizasyon sürecinde ulusal bir kırılma yaşandı. 3 Mart 1956'da Tiflis'de üniversite öğrencileri Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresi kararlarını ve Stalin karşıtı politikaları protesto etmeye başladı. 4 Mart'tan sonra olaylar Gürcistan geneline yayıldı. 10 Mart gününe kadar süren 1956 Gürcistan protestolarına askerler müdahale etti. Olaylarda 100'den fazla kişi öldü ve yaklaşık 300 kişi yaralandı.[3]

1989 nüfus sayımına göre Sovyetler Birliği'nde 3.981.045 Gürcü yaşamaktaydı.[4]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ (Rusça) "Советско-грузинская война 1921 г. (Soviet-Georgian war of 1921)". Хронос ("Hronos"). 12 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020. 
  2. ^ Debo, R. (1992). Survival and Consolidation: The Foreign Policy of Soviet Russia, 1918-1921, s. 182, 361-364. McGill-Queen's Press. ISBN 0-7735-0828-7
  3. ^ a b c d e "The History of Georgia" (İngilizce). 5 Şubat 2010. 15 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020. 
  4. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; SSCB1989 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)