Tartışma:Adige Cumhuriyeti

Vikiproje Kafkasya (B-sınıf, Çok-önem)
VikiProje simgesi Bu madde, Vikipedi'deki Kafkasya maddelerini geliştirmek amacıyla oluşturulan Vikiproje Kafkasya kapsamındadır. Eğer projeye katılmak isterseniz, bu sayfaya bağlı değişiklikler yapabilir veya katılabileceğiniz ve tartışabileceğiniz proje sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
 B  Bu madde B-sınıf olarak değerlendirilmiştir.
 Çok  Bu madde Çok-önemli olarak değerlendirilmiştir.
 
Vikiproje Rusya (B-sınıf, Çok-önem)
VikiProje simgesi Bu madde, Vikipedi'deki Rusya maddelerini geliştirmek amacıyla oluşturulan Vikiproje Rusya kapsamındadır. Eğer projeye katılmak isterseniz, bu sayfaya bağlı değişiklikler yapabilir veya katılabileceğiniz ve tartışabileceğiniz proje sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
 B  Bu madde B-sınıf olarak değerlendirilmiştir.
 Çok  Bu madde Çok-önemli olarak değerlendirilmiştir.
 
Vikiproje Siyaset (B-sınıf, Orta-önem)
VikiProje simgesi Bu madde, Vikipedi'deki Siyaset maddelerini geliştirmek amacıyla oluşturulan Vikiproje Siyaset kapsamındadır. Eğer projeye katılmak isterseniz, bu sayfaya bağlı değişiklikler yapabilir veya katılabileceğiniz ve tartışabileceğiniz proje sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
 B  Bu madde B-sınıf olarak değerlendirilmiştir.
 Orta  Bu madde Orta-önemli olarak değerlendirilmiştir.
 

Hatalı Adige Bayrağı

değiştir

İnsanlar hayatta tek gayeleri gibi işi gücü bırakıp bir madde açıyorlar, güzel. Ancak, o maddenin içeriğinde en önemli konuyu, bir ulusa, bir devlete ait en temel simgeyi "bayrağı" yanlış kullanıyorsunuz. Pekiyi, diğer bilgilere nasıl güveneceğiz? Kes yapıştır, derle topla. Kolay mı bu işler bu kadar; Kolay. Yaptık oldu. Lütfen biraz itina, biraz disiplin. Madem bu işi yapacaksınız ya tam yapın, yada yarım yamalak idareyi maslahat işlerden vazgeçin lütfen. Uyarıya ilgi göstereceğiniz ümidiyle.


Adige Bayrağı

değiştir

Merhaba,

Kullandığınız "Adige Bayrağı İmajı" yanlıştır. Adige Bayrağı'nın, yay şeklinde sıralanmış 9 yıldız bölümünde her yıldızın arası eşit 18 derece açılıdır. Ayrıca okların formları (uçları, kalınlıkları vs.) farklı ölçülerdedir. Bu bayrak, sanıyorum 1940 yılına ait. Adige Bayrağı'nın özgün ölçülerine -örnek olarak- aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. Yanlışlığın düzeltilmesi ricamla, kolaylıklar dilerim.

https://www.facebook.com/notes/адыгэ-хэку-circassia-çerkesya/адыгэ-hыпым-и-cурэт-зэращlыкlэрdrawing-of-the-circassian-flagçerkes-bayrağının-ç/162796883760697

--88.230.182.4 15:41, 24 Mayıs 2013 (UTC)


-.-.-.-.-.- Bu bayrak yanlış, öncelikle onu düzeltin. Daha işin başlangıcında ve en önemli yerinde hata yapmışsınız. Diğer toplama bilgilere sonra değiniriz. Knyas

Doğru ölçüler için: http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/tarih/459-ulusal-2.htm -.-.-.-.-.-


sayfada birbiri ile çelişen, birbirini tekrar eden birbirini onaylamayan ve refere edilmemiş bilgi var. Lütfen düzenlediğimiz ve eklediğimiz bilgileri ansiklopediklik şartına uygun ve bir maddeye yaraşcak şekilde yerleştirelim. --~Tarkovsky~ 22:28, 22 Aralık 2006 (UTC)
Lütfen eklediğiniz değişikliklerde isminizi de not etmeyiniz--~Tarkovsky~ 11:26, 25 Aralık 2006 (UTC)

Cevdet Yıldız imzası ile verdiğim bilgiler,daha önce yazılmış ve başkasına/başkalarına ait verilerle karışmakta,dolayısıyla çelişik görünüm doğmaktadır.Verdiğimiz sayılar resmi istatistik rakamlarıdır.C.Yıldız;cevdetyildiz5@ttnt
  • Yukarıdaki yazıda objektif sayılamayacak değerlendirmeler vardır:

Adıgeler 1557'de Kabartayların Rus korumasına girmesiyle siyasal açıdan bölündüler:1.Rusya ile ittifak içinde,Kırım Hanlığına ve onun vasisi olan Osmanlı Devleti'ne karşı olan Kabardiya,2.Osmanlı Devleti ve Kırım ile dayanışma içinde ve Rusya'ya karşı olan Adıgey ya da Çerkesya (Bak.'Adıgeya,İstoriko-kulturnıy Oçerk',Maykop,1983,s.3,11,Rusça;"Jineps" gazetesi,İstanbul,"Eylül 2006 ek:1",s.3-6).İslam dini Kırım ve Osmanlı yönünden gelerek yayılmaya başlamış,17-19.yüzyıllarda yerleşmiştir.Ancak,Adıgeler şeriat hukukuna değil,kendi geleneksel yargılama biçimlerine bağlı kalmışlardır.Şeyh Şamil'in,sonuncusu olarak Dağıstan'dan Adıgelerin arasına gönderdiği temsilcisi Naib Muhammed Emin'in şeriatı yayma girişimleri,sadece Abadzeh topluluğu içinde kalıcı taraftar bulmuş ve baskıyla sürdürülebilmiş,diğer topluluklar Naib'in Rus esrlerden devşirme askerlerini ve "murtazıklar" adı verilen Abadzeh şeriatçı birliklerini bölgelerinden kovmuş,şeriat mahkemelerini de ateşe verip yakmışlardır (Bu konuda en geniş güncel bilgi,sözü edilen "Jineps Eylül 2006 Ek:1" kanalıyla bulunabilir ve doğrulanabilir). 1853-56 Kırım Savaşı sırasında,Ruslar,Kafkasya'daki askeri birliklerinin yarısını,bir Çerkes saldırısı olabileceği kaygısıyla bağlı tutmuş ve cepheye sürememişlerdi.Yani Rusların yenilmesinde Adıgelerin de dolaylı katkısı vardı.Bu yüzden Ruslar,Çerkesleri tehlikeli bir bölgeden uzaklaştırmak için,sonunda, Türkiye'ye gönderme (tarihe karşı tümden suçlu duruma düşmemek için isteyen Adıgeleri de Kuban ve Laba ırmakları sol yakalarına "yerleştirme")kararını vermişlerdi (Bu konuda da "Jineps","AnaBritannica" ansiklopedisi "Çerkesler" maddesi,verdiğimiz diğer kaynaklar referanstır).80 bin kadar göç etmeyen Adıge nüfusun 1897'de 30 bine,daha geniş olarak Batalpaşinsk (şimdiki Çerkessk kenti) yöresine 1830'larda yerleştirilmiş olanlarla 107 bin olan Adıge-Çerkes nüfusunun 1897 Rus resmi nfus sayımına göre,Kuban oblastı içinde 46 bine düşmüş olması,sözkonusu kolonyalist politikanın niteliğini açıklamak için yeterlidir.Bu,resmi rakamlarla da doğrulanan bir gerçektir. 1864'te Adıgeler gemilerle Karadeniz kıyısındaki Kuzey Anadolu ve Rumeli limanlarına taşındılar,taşınma işlemi,en yoğun olarak Nisan'da Kafkasya'nın Karadeniz limanlarından başladı ve Haziran ayı ortasında tamamlandı.Karadeniz bölgesi tamamen,Kuban bölgesi de Orta Kuban ve Orta Laba ırmaklarının solundaki kontrollu Adıge yerleştirme alanları dışındaki tüm Çerkesya yerli nüfusundan tümüyle temizlendi.Ancak,yine de,Ruslara boyun eğmeyen çok sayıda Çerkes Karadeniz bölgesindeki gür ormanlarda saklandı ve yıllarca direndi.Bu nedenle Ruslar 1880 yılına değin Karadeniz bölgesine (1864'te ele geçirdikleri yerlere) yerleşemediler v bölgeyi yasak bir askeri bölge olarak kapalı tuttular.Ancak 1880 yılından sonra,Karadeniz kıyısından Kuban'a sürdükleri bazı Şapsığları da geri getirerek,bölgeyi yeniden sivil yerleşime açtılar (Rusların böyle bir geleneksel politikaları vardır:1783'te Nogay ve Adıgelerden temizledikleri Kuban Irmağı kuzeyinde ve Azak Denizi doğusunda bulunan yerleri,direnişçilerin temizlenmesi için 10 yıl boş tuttuktan sonra,1792-93'te II.Yekaterina tarafından Kazak (Rus) yerleşimine açıldı ve böylece sounda Yekaterinodar (bugün Krasnodar) kenti kuruldu (Bak.Ashad K'ırğ,"Tehlike Hep Kuzeyden Geliyordu",Adıge tarihçisinin yazısını Türkçe çevirisi:"Kuzey Kafkasya Kültürel Dergisi",İstanbul,1992,sayı 85-86). 1864'ten sonra Çerkesya toprakları Kuban oblastı içine,en güneyde,Psov-Bzıb ırmakları arasındaki küçük bir bölüm de Sohum okrugu (şimdiki Abhazya) içine alındı. 27 Temmuz 1922'de Adıge Özerk Oblastı oluşturuldu:ilk kuruluşunda "Çerkesskoy (Adıgeyskoy) olan adı,24 Ağustos 1922'de "Adıgeyskoyu (Çerkeskskuyu) olarak değiştirildi,daha sonra belirttiğimiz adı aldı.İlk kuruluşunda Kuban-Laba boyunda 10-30 km'lik bir şerit üzerinde(300 km uzunluğunda)2.660 km.karelik bir alanı kapsıyordu,ilk sınırı 23 Mayıs 1923'te çizilmiştir (Adıgeya istoriko-kulturnıy oçerk,Maykop,1989,s.117-118).88.245.62.170Cevdet Yıldız

Selamlar, öncelikle belirtmeliyim ki eğer bilgileri maddelere doğru başlıklar altında ve çelişkili olmayan şekilde girmez isek sizden sonra bu maddeye düzenleme amaçlı girecekler sizin yazdığınız bilgileri çıkarıp eski (belki hatalı) bilgileri geri getireceklerdir. Maddede taraflı gördüğünüz yerler varsa nedenlerini bu tartışma sayfasında belirtip siliniz. Maddeyi kaydettiğimiz zaman çelişkili ifadeler barındırmayalım. Doğru doğrulanabilir ifadeleri ve dipnotları (citation) uygun şekilde maddeye yereştirelim. Sizin maddede paragraflar sonuna eklediğiniz isim (C.Yıldız; Cevdet Yıldız; vs..) vikipedi kaynak gösterme kurallarına uymamaktadır. Ya maddenin sonuna kaynaklar diye bir başlık açıp altına kaynakları sıralayınız ya da Kategori:Kaynak gösterme şablonları kullanarak madde içinde referanslarınızı listeleyiniz. Paragraf sonuna yazdığınız isimleri (ne yazık ki) ben yahut maddeye giren bir başka arkadaş kaldıracaktır. (Çünkü ne viki kurallarında ne akademik bir dökümanda sizin kullandığınız şekilde atıfta bulunulmuyor). Emeğinize (bittabii ki size) saygı duyuyorum ama bunu düzgün ifade edemezsek boşa gideceği endişesi taşıyorum. --~Tarkovsky~ 07:10, 26 Aralık 2006 (UTC)


Murat Kumpıl

değiştir

Ben Murat Kumpıl ile ilgili bir bilgiye ulaşamadım.. Uydurma bir isimmi yoksa gündem dışında mı kaldım ?? --Boyalikus 16:47, 10 Haziran 2008 (UTC)

BENCE BAŞKA KAYNAKLARCA DOĞRULANMASADA KENDİ ÜLKESİ TARAFINDAN DOĞRULANDIĞI İÇİN TARİHSEL AÇIDAN ÖNEMLİ O YÜZDEN SAYFA KALSIN DERİM.........

1864 adige tehciri basliginin onceki hali 1864 adige deportasyonu(?) idi.tehcir yada soykirim ifadelerini kullanmak varken deportasyon ifadesini kullanmak naifliginin nedeni ne peki???

Madde adı

değiştir

Aşağıdaki tartışma, VP:STT sayfasından kopyalanmıştır.

Vito Genovese 21:47, 9 Mart 2013 (UTC)

08-03-2013 – Adıge Cumhuriyeti → Adige Cumhuriyeti
  • Eski ad:
Adıge Cumhuriyeti (Tartışma • BağlantılarTaşıGünlüklerGeçmiş)
  • Yeni ad:
Adige Cumhuriyeti
  • Gerekçe:
Uyum. -- esc2003 (mesaj) 22:52, 8 Mart 2013 (UTC)
  • Yorum:
Neye uyum? :)--RapsarEfendim? 22:56, 8 Mart 2013 (UTC)
Halkın adını Adige olarak taşıdılar. esc2003 (mesaj) 22:59, 8 Mart 2013 (UTC)
Zamanında ben taşımışım, sonra yine kafaya göre bir yerlere taşınmış. "Adigey" bu ülkenin adı, Adige de değil. Resmî adları adlandırmaya katmadığımıza göre (Kıbrıs örneği vermeyin, çok rica ediyorum :) Onu da değiştirmemiz lazım), Adigey olmalı bu da. Bir zamanlar olduğu gibi.--Vito Genovese 23:05, 8 Mart 2013 (UTC)
Adigey'in Türkçe adlandırma kurallarıyla ilgisi yok. Adigeya gibi bir şey uyumludur ama o da yaygın değil. esc2003 (mesaj) 23:13, 8 Mart 2013 (UTC)
Özel isim bu. Türkçe adlandırma kurallarının konuyla ilgisi yok esas.--Vito Genovese 23:19, 8 Mart 2013 (UTC)
Ülkenin adı Adige değil demişsiniz. Zaten ben öyle demedim. Halkın adı Adige olmuş, ülkeninki de dolayısıyla Adige Cumhuriyeti diyorum. Ülke adları özel addır zaten. Dillere göre değişiklik gösterir adlandırmalar. "-y" takısı nedir? esc2003 (mesaj) 23:22, 8 Mart 2013 (UTC)
Her şeyden önce, "Cumhuriyeti" sözcüğü madde adında yer alamaz. Diğer ülkelerde almadığı gibi. "Türkiye Cumhuriyeti" demiyorsak, "x Cumhuriyeti" de diyemeyiz. SSCB gibi kemikleşmiş adlandırmalar istisna tabii. Bu ülkenin adı her neyse artık, Adige ise Adige, Adigey ise Adigey, maddenin adı sadece o olmak durumunda. Aynı adda başka bir kavram olursa da anlam ayrımına, paranteze, vs.ye başvururuz. Adın ne olması gerektiği konusuna gelirsek, Rusça bilmiyorum şahsen. O yüzden biçimbirimlerine ayıramam sözcüğü. Belki Kmoksy konuyla ilgili aydınlatıcı bir görüş sunabilir. Ancak bu ülkenin adının bu şekliyle yerleşik bir hal kazandığını biliyor, görüyorum.--Vito Genovese 23:27, 8 Mart 2013 (UTC)
Her şeyden önce, "Cumhuriyeti" sözcüğü madde adında yer alamaz. Bu nerede yazıyor? Çek Cumhuriyeti örneği Adige Cumhuriyeti'ni tamamen karşılayan bir örnek. esc2003 (mesaj) 23:31, 8 Mart 2013 (UTC)
Çek Cumhuriyeti de yukarıda bahsettiğim kalıplaşmış kullanımlardan zaten. Sen burada Adige'yi sıfat olarak aldığın için eşleştiriyorsun sanırım ikisini ama, diğer dillerdeki kullanımları da incelersen, burada Türkçesinin ne olduğu konusunda ihtilafa düştüğümüz sözcük Çek ya da Czech'te olduğu gibi bir sıfatsal işlev göstermiyor. Bir özel ad söz konusu burada. O yönüyle Türkiye ile eşleşiyor, Çek ile değil.--Vito Genovese 23:36, 8 Mart 2013 (UTC)
Yahu halkın adı Adige değil mi? esc2003 (mesaj) 23:41, 8 Mart 2013 (UTC)
Rusçası Республика Адыгея (Respublika Adıgeya) olup harfiyen "Adigeya Cumhuriyeti" anlamındadır ve bu cumhuriyetin Çerkesleri (= Adigeler : Batı Çerkesleri) Адыгэ Республик (harfiyen: Adige Cumhuriyeti) derken bu cumhuriyetin dışında kalan Çerkesler (= Kabardeyler : Doğu Çerkesleri) Адыгэ Республикэ (harfiyen: Adige Cumhuriyeti) demektedir. Yani, Rusçası Республика Адыгея "ülke cumhuriyeti" kalıbındadır, "etnik cumhuriyeti" kalıbında olsaydı Адыгейская Республика (harfiyen Adige Cymhuriyeti) olması gerekirdi. Fakat, Çerkesçe ve Kafkasya'daki ilgili diğer yerel dillerde "etnik cumhuriyeti" kalıbındadır. Önümüzdeki Kabardino-Balkarya ve Karaçay-Çerkesya örneklerine göre Adigeya olmalıdır. Herşeyden önce, niye "adIge" yerine "adİge" yapıldığını pek kavrayamadım. Çerkesler "ı" harfini de "i" harfini de ayırt etmektedir. --Kmoksy (mesaj) 23:44, 8 Mart 2013 (UTC)
@Esc: Evet?
@Kmoksy: Bu "AdIgey" nasıl yaygınlık kazanmış olabilir? Fikrin var mı?--Vito Genovese 23:46, 8 Mart 2013 (UTC)
Teşekkürler Kmoksy. esc2003 (mesaj) 23:48, 8 Mart 2013 (UTC)
Ben gördüğümü okurum (ı-i meselesi): hem Batı Çerkesçesi [Şapsığ] hem de Doğu Çerkesçesi [Kabardey]] "Адыгэ" (kelimesi Ad-ı-ge olarak okunur, Türkiye'deki "Çakma Çerkesler" (Ankara için: Kızılay kafe Çerkesleri diyorum bunlara) Çerkesçede "ı" sesinin olduğunu bilmez, sorsan "Adigeyim" (=Çerkesim) der. Şimdi ikinci mesele (sondaki y harfi): Kaynaştırma harfidir hem Türkçede hem de Rusçada: "Adıgeler Türke kız vermez" misali "Türkler de Adigeye yol vermez". Latincenin grameri gereği "Adygea" olan yer adı Rusçada "y" kaynaştırma harfiyle kurulur (Adıgeya) --Kmoksy (mesaj) 23:58, 8 Mart 2013 (UTC)
Muğlak soru sordum, pardon. I'dan İ'den bağımsız olarak "Adigey" sözcüğünün yerleşik hale gelmesine neyin neden olmuş olabileceği konusundaki görüşlerini merak etmiştim.--Vito Genovese 00:04, 9 Mart 2013 (UTC)
Tamam anladım, ülke adı olarak "Adigeya" yerine niye "Adigey" yaygınlaşmış diyorsun. Türkçede "burada, orada" demek gerekirken söyleyişi kolaylaştırmak için "burda, orda" gibi harf yutmaya benziyor. --Kmoksy (mesaj) 00:18, 9 Mart 2013 (UTC)
Hay yaşa! :) Burayı da fena şişirdik yine ama ne yapalım şimdi bu adı? Esc?--Vito Genovese 00:31, 9 Mart 2013 (UTC)
Türkçede harf yutmayla ilişkilendiremedim. Zaten internet ortamındaki kullanımların büyük çoğunluğu Çerkez sitelerine dayanıyor. Çerkez ülkelerini Türklerin diline doladığını hatta konuşmada kolaylık olsun diye kısa söyleyişler geliştirdiklerini düşünmüyorum. Şu an varsayımlar üzerinde duruyoruz acaba hangisi doğru? Yapılmadı olarak işaretleyip tartışma sayfasına atalım. esc2003 (mesaj) 10:23, 9 Mart 2013 (UTC)
Tamamdır.--Vito Genovese 21:45, 9 Mart 2013 (UTC)
  • Karar:
  Yapılmadı--Vito Genovese 21:45, 9 Mart 2013 (UTC)

Yanlış yerdeki bilgiler

değiştir

Maddede yer alan bilgilerin çoğu Çerkesler (= Adığeler) maddesinde olması gereken bilgilerdir. Sayfayı düzenlerken çıkaracağım bunları. --Kmoksy (mesaj) 20:52, 17 Nisan 2013 (UTC)

"Adige Cumhuriyeti" sayfasına geri dön.