Tartışma:Safevîler

Son değişiklikler hakkında

Wilhem Barthold, Safevîlerin Farslıktan ziyade Türk menşeli olduğu kanaatindedir.[19] Rus tarihçisi Petruşevski ise benzer görüşte olup “ilk Safevî şeyhleri Erdebil’de yaşamış ve onların anadili Azerice olmuştur” demektedir. İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın Safevîlerin nesebiyle ilgili olarak; “Halis Türk olan bu ailenin siyasetlerine alet olmak üzere yayınladıkları silsilenamelerine göre kendilerini Sâdât-ı Hüseyniyye’den göstermişlerdir”[20] diye yazmaktadır. Bu konuda benzer bilgileri ise, Saffetü’s-Safa’daki verilerden hareketle Safiyüddin Erdebilî’ye “Türk’ün piri” denildiğini, şeyhin “Türk köyünde” yaşadığını ve misafir gelen Türk müritlerine daha iyi hizmette bulunarak onlara beyaz ekmek ve bal sunduğu birçok kaynaklarında bile Şeyh Safi’nin 1272 yıllarında aslen Fars olan birçok çağdaşlarının da ona, ey Türk Piri, diye hitap ettikleri görülmektedir.[21][22] Safevî Hanedanı'nın kökeni, 13. yüzyılın sonunda Şah İsmâil'in altıncı dereceden dedesi olan[23] Safiyüddin İshak'ın Erdebil'de kurmuş olduğu Safevî tarikatı’ndan gelmektedir.[24] Gilan'da büyük Alevî Türkmen mürşidi Şeyh Zahid-i Gilanî'nin müridi olmuş Safiyüddin, şeyhin kızı ile evlenerek Zahidiyye tarikatının başına gelmiş ve Zahid'in ölümünden sonra tarikat Safevîyye olarak tanınmıştır.[25] Şeyh Cüneyt'in tarikat başkanlığı döneminde, Akkoyunlular koruması altında olan Safevîler, büyük sayıda Azeri ve Anadolu Türk'ünü Şiîliğe çevirmeye başlamışlar.[26] Bu Şiî [Alevî-Bektâşî] Türkmenler genelde başlarına kırmızı sarık giydikleri için, tarihi kızılbaş adını almışlar.[26] Burada tam olarak ne gibi bir köken tartışması var? İnternette yer alan bilgiler giriş bölümünü bağlamaz. BEK:GİRİŞ uyarınca maddenin kalan bölümlerinde yer almayan bilgiler girişte de bulunmamalıdır. ᵇᵉʸᵒᵍˡᵒᵘ ^(wha?) 18.53, 22 Nisan 2024 (UTC)

ToprakM gerekçesiz kaynak çıkartmadım, bürokrasi alt başlığını eklediğim düzenlemem geri alınmıştı sonrasında bu kaynak eklenmiş ve görmemişim. Sonrasında ise alt başlığı eklediğim düzenlemeyi kopyala yapıştır yapınca o kaynak silinmiş. Açıklamak istedim. ᵇᵉʸᵒᵍˡᵒᵘ ^(wha?) 16.38, 23 Nisan 2024 (UTC)

Madde girişi madde gövdesinin özetidir. Madde gövdesinde bilgiler bu yöndeyken baştaki bilgi böyle silinemez. ᵇᵉʸᵒᵍˡᵒᵘ ^(wha?) 21.56, 9 Eylül 2024 (UTC)

İçerik Anlaşmazlığı

Madde Nushirevan11 ve Beyoglou arasındaki içerik anlaşmazlığı yüzünden (3) gün tam korumaya alındı. Koruma kalkana dek burada görüşlerinizi bildirmenizi rica edeceğim, koruma süresi sonunda değerlendirmede bulunacağım. Şu an için her iki kullanıcı açısından acil alınması gereken bir tedbir bulunmamakta. Vincent Vega ^mesaj? 05.17, 11 Eylül 2024 (UTC)

Merhaba Vincent Vega, öncelikle sizden eklediğim metni kaynaklarıyla okumanızı rica ediyorum. Bu konu hakkında bütün modern yazarların başvurduğu en birincil kaynak Şeyh Safiyüddin'in oğlunun yazdırdığı Safvetü's-Safa adlı eserdir.

Eklediğim diğer modern kaynaklar ise Safevi ve Kızılbaş tarihi konusunda uzman Prof. Tufan Gündüz ve Doç. Dr. Rıza Yıldırım'ın eserleri olan Aleviliğin Doğuşu kitabıyla Son Kızılbaş ve Kızılbaşlar Osmanlılar Safevîler kitaplarıdır. Bu kitaplar sürekli Safvetü's-Safa'ya atıf yapıyor. Bu konuda İngilizce Vikipedi'de de aynı esere atıf yapılıyor. Bunun için bakabilirsiniz: https://en.wikipedia.org/wiki/Safavid_dynasty

İşin ilginç tarafı şurası; benim değişikliğimi geri alan kullanıcı gerekçe olarak şöyle diyor "1600lerden kalma birincil kaynaklar özgün araştırma kapsamında bulunuyor" ancak kendisi Safeviler sayfasında Safevî Hanedanı başlığının ikinci paragrafına aynı eseri eklemiş. Ayrıca bu esere VP:ÖAYV politikası uyarınca özgün araştırma denilemez, bu eser Safeviler konusunda tarih ilminde en temel eserdir, bakabilirsiniz. Sırf Kürtlük iddiasını çıkarmak için böyle makul olmayan bir gerekçe icat edilmiş.

Son olarak ben kaynak çıkarmadım, sadece başlığı düzenledim. Türk olduğunu iddia eden kaynakları ben de ekledim zaten. Buna ilaveten ilk paragraftadaki Türk olduğunu iddia eden kaynakları bir bütün halinde son paragrafa taşıdım. Adı geçen kullanıcıya Safiyüddin Erdebilî#Soyu başlığındaki farklı etnisite tartışmalarını hatırlattım ancak buna rağmen girişteki Türk ifadesinin kaldırılmasına engel oldu. Bu bilinçli yapılan bir davranış. Benim kaynaklı ansiklopedik metnimin kaldırılması bilinçli bir davranıştır ve ansiklopediye zarar veren bir vandalizmdir. Lütfen kaynaklı metnimi tekrar ekler misiniz? Nushirevan11 ^Ⓜ 08.12, 11 Eylül 2024 (UTC)

KSY ihlalleri ve vandalizm yapan kullanıcı değişiklik özeti girmeden maddenin gövdesinde tartışma olmadığı halde sebepsiz (keyfi) şekilde Türk kökenli bilgisini siliyor. Aşağı taşıma vs.de kesinlikle söz konusu değil. Doğrudan bilgi siliniyor kaynak taşınıyor. Belli görüş işlenilme çabası var. İşlensin işlenmesin mevcut kaynaklar ışığında maddede yoğunluk Türk kökenli olduğu yönünde. Ancak yazılırsa bu bilgi revize edilebilir. şeklinde durumu da açıklayan bir mesaj atıyorum. Alt taraf düzenlenirse eklenebilir demek yani bu. Gayet üsluplu ve ihlalsiz. Maddelerin girişleri bildiğiniz üzere madde gövdesinin özetidir sayın Vega, kullanıcının görmezden geldiği bir üstteki iletişim yolunu aramama rağmen kullanıcının beni bellemesi üzerine yanıtsız kalan tartışma mesajlarımı ve açıklama çabalarıma bakarsanız madde gövdesinde yer almayan bir ihtilafın madde girişini etkilemeyeceğimi söylediğimi görürsünüz.

Sonrasında tamamen başka bir sayfadan copy paste şekilde, ihtilaf iddia ettiği bilgileri makaleye yapıştırıyor. Burada bir sıkıntı yok zaten politikalara uyan bir kullanıcı olarak buraya kadar olan değişikliklerine zaten dokunmadım. Sorun ve vehamet buradan sonra başlıyor. Kullanıcı bilinçli ve ajanda doğrultusunda Türk olduğu iddiasını neşreden kaynakları aşağıya çekerek kaynakların anlattığı ifadeleri süratle siliyor. Bu hususta kaynaklara da tek tek değinmek isterim. Öncelikle varmak istediğim bir numaralı yer kullanıcının kullandığı kaynaklardan bahsettiği noktadır ki orada şöyle ilginç bir taraf karşımıza çıkıyor. Eklediğini bahsettiği ve modern Safevi tarihi alanında Türkiye'deki başat tarihçilerden olan Tufan Gündüz aslında kullanıcının bütün iddialarına ve hatta bu iddiaların çıkış şekli ve zamanına şurada cevap veriyor. Misalen birincil kaynak, ve en:WP:FRINGE olmasını geçiyorum, Safvetü's-Safâ adlı eser Şeyh Safiyüddin'in seyyidlik iddiasını kanıtlamak için yazılan bir kitap olması hasebiyle seyyidlik konusunda direkt muhatap olarak tek başına atıflı bir kaynak olmaksızın kullanılamaz. Bunu da halihazırda Tufan Gündüz sağlıyor. Ciddi kural ihlallerinin yanında bir de birincil kaynak eklenmiş. Hal böyleyken kaynakların yoğunluğunun tarafı ortadayken bu iddiaları alta almak art niyetinin yanında bir yanlışı da barındırmakta.

Ayrıca kullanıcının Osmanlı-Safevi savaşları üzerine kitabı olan ve Osmanlı tarihi alanında uzman olan tarihçi Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı'ya dair Uzunçarşılı İran tarihi uzmanı da değildir deyip kaynaklı bilgiyi tamamen silmesine rağmen yine bir İran tarihi uzmanı olmayan atıf sayısı da nispeten düşük olan Hanna Sohrweide'e ait metni parçaya doğrudan ekliyor. Bunu yaparken de yine saygı sınırlarını aşarak Sadatı Hüseyniye'nin ne olduğunu bilmeden metne ekleme. şeklinde bir ifadede bulunuyor. Öncelikle ikincil kaynaklı metinde bu kaynaktan atıfla bir ifade kullanılmış ki maddenin içinde de bu bilgi eklenilmiş. Hangi hakla bu kaynak başta çıkartılıyor? Bu belirsiz. Firûzşah Zerrin Külah'ın isminin yanında "el-kürdi" kullanılması da aynı dediğim gibi Şeyh Safiyüddin'e Türk piri diyen kaynağın bir ucunda geçiyor ve bütün kaynaklar temel olarak sadece bu kaynağı baz almış. Geri kalan bütün tarihi ve ikincil vesika ve kaynaklarda, maddede kullanılanlar dahil mevcut düşünce hakim.

Bu gibi kural tanımaz ve tartışma kültürüne sahip olmayan hareketlere ve sebepsiz değişikliklere karşı çıkınca da tamamen kurallar doğrultusunda bilgi ekleme misyonuyla hareket ettiğim bir durumda bana ırkçı gibi çirkin ifadelerle kişisel saldırıda bulunuyor. Tartışma sayfasına gelse güzel şekilde bu şekilde tartışıp konsensüs arayacağım kullanıcı, bana, bilinçli şekilde muhatap almamak yoluyla katkılarımı baltalaması bir yana Türkçü ve hatta ırkçı diye konudan ve maddeden tamamen bağımsız şekilde kişisel saldırıda bulunarak iftira atıyor. Ki ben başta bu ifade hiç kaldırılmasın da demedim, ısrarla savunduğum nokta bu gibi lanse edilerek manipülasyon yaratılmaya çalışılmış. Ben Türk olduğunu söyleyen kaynakların aşağıya taşınmasından şikayetçiydim hâlâ da öyleyim ve art niyetli olduklarını düşünüyorum. Bu vesileyle de bu saygısızlıkların yaşandığı yerde bu kullanıcıyla etkin madde yazma yoluna girmeyeceğimi maddede daha fazla yer almayacağımı belirteyim. İyi çalışmalar. ᵇᵉʸᵒᵍˡᵒᵘ ^(wha?) 21.53, 12 Eylül 2024 (UTC)

Merhaba. Doğrusu konunun uzmanı değilim ve konuya ilgim de yok ama fikrimi belirtmek istiyorum. Ünlü kişilerin veya ailelerin kökeni hakkında çeşitli iddiaların ileri sürüldüğü bir gerçektir. Safevî Hanedanı'nın Türk kökenli olduğu bilgisine yer verilebileceği gibi kimi tarihçiler veya kaynaklarca Fars veya Kürt kökenli olduklarına dair iddiaların ileri sürüldüğüne de bu maddede yer verilebilir. Benim bu konuya yorumum bundan ibaret. – Aybeg 05.42, 16 Eylül 2024 (UTC)

Safvetü's-safa, hanedanın Seyyidlik iddialarını güçlendirmek için yaz(dır)ılmış bir eserdir. Bu belgeden etnik köken bilgisine ulaşmak sağlıklı sonuç vermez.81.215.232.212 11.27, 12 Ekim 2024 (UTC)