Vikipedi

Tip II bipolar bozukluk

Tip II bipolar bozukluk, bipolar spektrum içinde yer alan ve kişinin depresif ataklar ile hipomani dönemleri yaşadığı kronik bir ruh sağlığı hastalığıdır. Tip I bipolar bozukluktan farklı olarak, tam mani atakları görülmez; ancak yine de ciddi işlev kaybına yol açabilir.[1]

Tip II Bipolar Bozukluğun grafiği

Tanım ve Genel Bilgiler

değiştir

Tip II bipolar bozukluk, duygu durum bozuklukları kategorisinde yer alır ve kişinin duygusal iniş çıkışlarını yönetmesini zorlaştırır. En belirgin özelliği, en az bir hipomani ve bir veya daha fazla majör depresif atak geçirilmesidir. Tip I bipolar bozukluktan temel farkı, mani yerine hipomani ataklarının görülmesidir.[2]

  • Hipomani: Maninin daha hafif bir formudur ve psikotik belirtiler içermez.
  • Majör Depresif Atak: Şiddetli depresyon dönemleri, umutsuzluk, enerji kaybı ve intihar düşünceleriyle karakterizedir.

Bu hastalık, genellikle ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde başlar ve kişinin sosyal, mesleki ve kişisel yaşamında ciddi etkiler yaratabilir.[3]

Belirtiler ve Klinik Özellikler

değiştir

Tip II bipolar bozukluk, iki temel dönemle karakterizedir:

1. Majör Depresif Epizod

değiştir

En az iki hafta boyunca aşağıdaki belirtilerin çoğu veya tamamı görülür:

  • Sürekli üzgün, boşlukta veya umutsuz hissetme
  • İlgi kaybı veya eskiden keyif veren aktivitelere karşı isteksizlik
  • Enerji düşüklüğü, yorgunluk ve halsizlik
  • Uyku bozuklukları (uykusuzluk veya aşırı uyuma)
  • İştah değişiklikleri (kilo kaybı veya alımı)
  • Değersizlik veya suçluluk duygusu
  • Düşünme ve konsantrasyon güçlüğü
  • İntihar düşünceleri veya intihar girişimleri

2. Hipomani Epizodu

değiştir

Hipomani, tam mani kadar ağır değildir ve genellikle en az dört gün boyunca sürer. Tipik belirtiler şunlardır:

  • Aşırı özgüven ve kendini güçlü hissetme
  • Uyku ihtiyacında azalma
  • Hızlı konuşma ve düşüncelerde hızlanma
  • Aşırı neşe, coşku veya sinirlilik
  • Dikkatin kolay dağılması
  • Dürtüsel davranışlar (aşırı para harcama, hızlı araba kullanma, riskli cinsel ilişkiler)

Hipomanik epizodlar, genellikle sosyal veya mesleki işlevsellikte hafif bir artışa neden olabilir; ancak aşırıya kaçtığında ciddi sorunlara yol açabilir.[4]

Nedenleri ve Risk Faktörleri

değiştir

Tip II bipolar bozukluk, genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin birleşimiyle ortaya çıkar.

1. Genetik Faktörler

değiştir

Ailede bipolar bozukluk öyküsü olması, hastalık riskini artırır. Çalışmalar, birinci derece akrabaları bipolar olan kişilerin bu hastalığa yakalanma ihtimalinin daha yüksek olduğunu göstermektedir [5]

2. Beyin Kimyası ve Nörobiyoloji

değiştir

Beyindeki serotonin, dopamin ve norepinefrin gibi nörotransmitterlerdeki dengesizlikler, duygudurum değişimlerine yol açabilir. MRI ve PET taramaları, bipolar bozukluğu olan bireylerde prefrontal korteks ve limbik sistem arasındaki bağlantılarda bozulmalar olduğunu göstermektedir[6]

3. Çevresel Faktörler

değiştir
  • Travma ve Stres: Çocukluk çağı travmaları, istismar veya ciddi stres faktörleri hastalığın tetikleyicileri arasında yer alır.
  • Uykusuzluk: Uyku düzeninin bozulması, özellikle hipomaniyi tetikleyebilir.
  • Maddeler ve Alkol Kullanımı: Bipolar bozukluk hastalarında madde kullanım bozuklukları daha yaygındır[7]

Tanı Kriterleri

değiştir

Tip II bipolar bozukluk, DSM-5 (Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı) tarafından aşağıdaki kriterlere göre teşhis edilir:

  1. En az bir hipomani ve bir veya daha fazla majör depresif epizod geçirilmiş olmalıdır.
  2. Hipomanik epizodlar, bireyin günlük işlevselliğini bozmamalıdır (mani gibi hastaneye yatış gerektirmez).
  3. Epizodlar psikotik özellikler içermemelidir.
  4. Depresif ve hipomanik epizodlar başka bir tıbbi durum veya madde kullanımına bağlı olmamalıdır.

Tanı, bir psikiyatrist veya klinik psikolog tarafından konulmalıdır.[8]

Tedavi Yöntemleri

değiştir

Tip II bipolar bozukluk, uzun süreli yönetim gerektiren bir hastalıktır. Farmakolojik ve psikoterapötik yöntemler bir arada kullanılmalıdır.

 
Lamotrigine (Lamictal), Tip-II Bipolar bozukluk tedavisinde ruh hali dengeleyici olarak kullanılabilen bir antikonvülzandır.

1. İlaç Tedavisi

değiştir
  • Duygudurum Dengeleyiciler:
    • Lityum (Bipolar hastalığın temel tedavisi)
    • Valproat (Özellikle hızlı döngülü bipolar bozukluk için)
    • Lamotrijin (Özellikle depresif atakları önlemeye yardımcıdır)
  • Antipsikotikler:
    • Ketiapin ve Olanzapin, hem depresif hem de hipomanik epizodları yönetmek için kullanılır.
  • Antidepresanlar:
    • Tek başına önerilmez, ancak lamotrijin veya duygudurum dengeleyicilerle birlikte kullanılabilir.[9]

2. Psikoterapi Yöntemleri

değiştir

3. Yaşam Tarzı ve Alternatif Yaklaşımlar

değiştir
  • Düzenli uyku ve stres yönetimi
  • Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz
  • Alkol ve uyuşturucudan kaçınma
  • Destek gruplarına katılma[11]

ICD-10

değiştir
  • F31 Bipolar duygulanım bozukluğu
  • F31.6 Bipolar duygulanım bozukluğu, şimdiki nöbet karışık.
  • F30 Manik nöbet
  • F30.0 Hipomani
  • F30.1 Mani, psikotik semptomsuz
  • F30.2 Mani, psikotik semptomlu
  • F32 Depresif nöbet
  • F32.0 Hafif depresif nöbet
  • F32.1 Orta depresif nöbet
  • F32.2 Psikotik belirtisiz ağır depresif nöbet
  • F32.3 Psikotik belirtili ağır depresif nöbet

Epidemiyoloji

değiştir
  • Dünya genelinde %2-3 oranında görülmektedir (Merikangas ve ark., 2011).
  • Kadınlarda erkeklere oranla daha sık teşhis edilir.
  • Depresyon dönemleri genellikle hipomaniye göre daha uzun sürer.
  • İntihar riski, bipolar bozukluğu olmayan bireylere göre yaklaşık 15 kat daha fazladır.[12]

Ayrıca Bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ GRUENBERG, ALAN M. (8 Kasım 2007). "Manic-Depressive Illness: Bipolar Disorders and Recurrent Depression, Second Edition. By F. K. Goodwin and K. R. Jamison. (Pp. 1288; $99.00; ISBN 0195135794.) Oxford University Press: New York. 2007." Psychological Medicine. 38 (1): 147-148. doi:10.1017/s0033291707001936. ISSN 0033-2917. 
  2. ^ American Psychiatric Association Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-IV), Springer-Verlag, erişim tarihi: 17 Şubat 2025 
  3. ^ Nusslock, Robin; Alloy, Lauren B. (2017). "Reward processing and mood-related symptoms: An RDoC and translational neuroscience perspective". Journal of Affective Disorders. 216: 3-16. doi:10.1016/j.jad.2017.02.001. ISSN 0165-0327. 
  4. ^ Merikangas, Kathleen R.; Jin, Robert; He, Jian-Ping; Kessler, Ronald C.; Lee, Sing; Sampson, Nancy A.; Viana, Maria Carmen; Andrade, Laura Helena; Hu, Chiyi; Karam, Elie G.; Ladea, Maria (7 Mart 2011). "Prevalence and Correlates of Bipolar Spectrum Disorder in the World Mental Health Survey Initiative". Archives of General Psychiatry. 68 (3): 241. doi:10.1001/archgenpsychiatry.2011.12. ISSN 0003-990X. 
  5. ^ Paul, Howard A. (3 Haziran 2009). "A Review of: "Miklowitz, D. J., & George, E. L. (2008).The Bipolar Teen: What You Can Do for Your Child and Your Family."". Child & Family Behavior Therapy. 31 (2): 158-163. doi:10.1080/07317100902910638. ISSN 0731-7107. 
  6. ^ Healy, David (13 Ağustos 2010). "From Mania to Bipolar Disorder". Bipolar Disorder: 1-7. doi:10.1002/9780470661277.ch1. 
  7. ^ Levin, Frances R.; Hennessy, Grace (2004). "Bipolar disorder and substance abuse". Biological Psychiatry. 56 (10): 738-748. doi:10.1016/j.biopsych.2004.05.008. ISSN 0006-3223. 
  8. ^ Johnson, Jean E. (3 Temmuz 2023). "The Concise Guide to Bipolar Disorder". Journal of Consumer Health on the Internet. 27 (3): 337-338. doi:10.1080/15398285.2023.2239063. ISSN 1539-8285. 
  9. ^ Vieta, Eduard; Berk, Michael; Schulze, Thomas G.; Carvalho, André F.; Suppes, Trisha; Calabrese, Joseph R.; Gao, Keming; Miskowiak, Kamilla W.; Grande, Iria (8 Mart 2018). "Bipolar disorders". Nature Reviews Disease Primers. 4 (1). doi:10.1038/nrdp.2018.8. ISSN 2056-676X. 
  10. ^ Grande, Iria; Berk, Michael; Birmaher, Boris; Vieta, Eduard (2016). "Bipolar disorder". The Lancet. 387 (10027): 1561-1572. doi:10.1016/s0140-6736(15)00241-x. ISSN 0140-6736. 
  11. ^ Fountoulakis, Konstantinos N.; Vieta, Eduard; Young, Allan; Yatham, Lakshmi; Grunze, Heinz; Blier, Pierre; Moeller, Hans Jurgen; Kasper, Siegfried (27 Eylül 2016). "The International College of Neuropsychopharmacology (CINP) Treatment Guidelines for Bipolar Disorder in Adults (CINP-BD-2017), Part 4: Unmet Needs in the Treatment of Bipolar Disorder and Recommendations for Future Research". International Journal of Neuropsychopharmacology: pyw072. doi:10.1093/ijnp/pyw072. ISSN 1461-1457. 
  12. ^ Smoller, Jordan W.; Finn, Christine T. (8 Ağustos 2003). "Family, twin, and adoption studies of bipolar disorder". American Journal of Medical Genetics Part C: Seminars in Medical Genetics. 123C (1): 48-58. doi:10.1002/ajmg.c.20013. ISSN 1552-4868. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tip_II_bipolar_bozukluk&oldid=34825173" sayfasından alınmıştır