Ubeydullah bin Ziyâd
Ubeydullah bin Ziyad bin Ebih (Arapça: عبيد الله بن زياد; d. 648, Basra - ö. 5 Ağustos 686, Musul), Emevîler'in Irak valisi.
| Ubeydullah bin Ziyad | |
|---|---|
 Ubeydullah adına basılan dirhemler. | |
| Doğum | 648 Basra, Râşidîn Halifeliği |
| Ölüm | 5 Ağustos 686 Musul, Emevi Halifeliği |
| Bağlılığı | Emevîler |
| Branşı | Horasan, Basra ve Kufe valilikleri. |
| Hizmet yılları | 673 - 686 |
| Çatışma/savaşları | Kerbelâ Olayı |
Hayatı
değiştirBabası, Emevîlerin Irak valisi Ziyâd bin Ebih, annesi Fars olan Mercane'dir. Babasının 673 yılında ölümünden sonra Horasan valiliğine getirildi. 674 yılında Mâverâünnehir'e sefer düzenleyerek Buhara şehrini ele geçirdi ve pek çok ganimetle birlikte Türk okçularını da yanına alarak Basra'ya geri döndü. 675 yılında Basra valiliğine tayin edildi. Ancak ertesi sene Horasan valiliğinden azledildi. Hüseyin'in kendisine biat toplaması için Kufe'ye gönderdiği Müslim bin Akil'in icraatları karşısında başarısız olan Kufe valisi azledilince yerine Ubeydullah getirildi. Babası gibi Basra ve Kufe valiliklerini uhdesinde toplamıştır.
Ubeydullah Kufe valisi olarak şehre yüzü peçeli bir şekilde girdi. Halk kendisini Hüseyin bin Ali zannederek sevinç gösterileri düzenledi. Bu duruma kızan Ubeydullah, camide halkı tehdit etti ve sonrasında sert önlemler aldı. Müslim bin Akil'i yakalattı ve taraftarlarını kabile reislerini korkutarak dağıttı. Akil'i evinde ağırlayan Hani bin Urve'yi de öldürttü ve Müslim ile beraber kesik başlarını Yezid'e gönderdi. Hüseyin'in Kufe'ye gelmesini engellemek için adam yolladı. Gönderdiği kişiler onu Kerbela'da konaklamaya zorladılar. Ardından Ömer bin Sad'ı 4.000 kişilik kuvvetle Hüseyin'i Kufe'ye getirmesi ve Yezid'e biat etmesi için Kerbela'ya gönderdi. Yezid'e biati reddeden Hüseyin geriye dönmeyi veya Yezid ile görüşmek üzere Şam'a gitmeyi talep etti. Ubeydullah bu durum üzerine Ömer bin Sad'a, Hüseyin'i Kufe'ye göndermesini bunu kabul etmezse onunla savaşmasını emretti. Kerbela Olayı neticesinde Hüseyin öldürüldü. Sopa ile Hüseyin'in yüzüne ve başına vurduğu rivayet edilmektedir.
Yezid'in ölümünden sonra Mervan bin Hakem'in Şam'dan Medine'ye giderek Abdullah bin Zübeyr'e biat ettiğini öğrenince Mervan'a kendisinin halife olması gerektiğini söylediği rivayet ediliyor. Muhtar es-Sekâfî'nin gönderdiği İbrahim bin Eşter kumandasındaki ordu ile Musul yakınlarında yaptığı savaşta yenilerek öldürüldü ve kesik başı Muhtar'a gönderildi.[1]
Kaynakça
değiştir- ^ Yüksel, Ahmet turan (2012). "UBEYDULLAH b. ZİYÂD". TDV İslâm Ansiklopedisi. 42. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 29-30. 3 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2022.