Ümmü'l-Kayveyn (emirlik)
Ümmü'l-Kayveyn (Arapça: أمّ القيوين Ümmü'l-Ḳayveyn, "İki Gücün Annesi") Birleşik Arap Emirlikleri' nin kuzeyinde ve Basra Körfezi kıyısında bulunan yedi bağımsız emirliğinden birisidir. Emirlik 1981' deki ölümüne kadar Üst Kurul üyesi Rashid bin Ahmad Al Mu'alla tarafından yönetildi. 2003 yılı itibarıyla BAE' nin en düşük nüfusunu barındıran Emirlik olarak 62.000 kişi yaşamakta ve 750 km2 alan üzerinde bulunmaktadır. Ümm el-Kivveyn, Ümm el-Keveyn, Ümm el-Kayveyn gibi farklı telaffuza sahip isimlendirmeleri bulunmaktadır.
| Ümmü'l-Kayveyn Arapça: إمارة أمّ القيوين | |
|---|---|
Özgün adı: İmaret Ümm el-Kayveyn | |
.jpg) | |
 Bayrak  Arma | |
 Ümmü'l-Kayveyn haritası | |
| Ülke | BAE |
| Emirlik | Ümmü'l-Kayveyn |
| İdare | |
| • Tür | Anayasal monarşi, Emirlik |
| • Şeyh | Saud bin Rashid Al Mu'alla |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 755 km² |
| Nüfus (2007) | |
| • Toplam | 72.000 |
Tarihçe
değiştirÜmmü'l-Kayveyn’deki ilk yerleşim yerlerinin Hellenistik özelliklerinin bulunduğu ve buradaki yerleşimlerden bazılarının 7.000 yıl öncesine dayandığı öne sürülmektedir. Bu antik dönem izlerinden bazıları Ümm el-Kuvveyn yakınlarındaki el-Dour’ da görülebilmektedir.[1]
Okbaşları ve diğer cilalanmış çakmak taşından yapılmış aletler BAE’ ndeki çeşitli alanlarda ve Ubeyd dönemi çömlekçiliği ürünleri emirliğin kıyıları boyunca günyüzüne çıkarılmamış bir biçimde durmaktadır. Bugüne kadar elde edilmiş bulguların tümü MÖ 5. yüzyıldan daha öncesinden bölgenin Mezopotamya bölgesi ile bağlantıda bulunduğunu ve yöreye özgü bulunan seramik sanayisinin MÖ 3. Yüzyıldan önce ortaya çıkmadığını göstermektedir.
Bronz Çağı boyunca (MÖ 3.000-1.300) bölgeye yarı göçebe topluluklar yerleştiler. Yiyecek bulmak, akasya ağacından kereste elde etmek ve bakır eritmek gibi farklı amaçlarla yer yer gruplar halinde dağıldılar. Elde edilen maden, aralarında Ümm el-Nar’ ın da bulunduğu Basra Körfezi dolaylarındaki önemli kalelere gönderildi. Çevreyle olan bağlar hassasiyet ile sürdürüldü ve bakır ticaretinden elde edilen gelir bölgenin refahında etken oldu.
Bronz Çağı boyunca tarım, hurma başlıca elde edilen ürün olmakla birlikte gelişti. Buğday, darı ve diğer benzeri ürünler yeterince sulama olanağına sahip yerlerde yetiştirildi. Ümm el-Nar dönemi boyunca (MÖ 2.500-2.000) binalar inşa edilmeye başlandı. Bu dönem en çok dairesel türbeleri ile dikkat çeker.
Ümmü'l-Kayveyn’ in çağdaş tarihi El-Ali kabilesinin, 18. yüzyılda azalan su kaynakları nedeniyle başkentlerini El-Sinniyah adasından bugünkü yerine taşımaları ile yaklaşık 200 yıl önce başladı. 1775’ te, Mualla hanedanının kurucusu El Ali kabilesinden gelen Şeyh Majid Al Mualla Ümmü'l-Kayveyn’ de bağımsız bir şeyhlik kurdu.
8 Ocak 1820’ de, Şeyh I. Abdullah, Osmanlı’ ya karşı İngiltere himayesini kabul eden Genel Denizcilik Antlaşmasını Acman, Dubai, Resü'l-Hayme ve Şarika emirlikleri ile birlikte İngiltere ile imzaladı. Konumu Hindistan yolu için önem taşıyordu ve bu da bir üç top atışı ile bir Prenslik Devleti (Salute State) olarak tanınmasında önem taşımıştı.
2 Aralık 1971’ de, Şeyh Ahmed komşuları olan Abu Dabi, Şarika, Acman ve Füceyre emirliklerine katılarak birlikte Birleşik Arap Emirliklerini oluşturdular. 1972’ nin başlarında Resü'l-Hayme de Birleşik Emirliklere katıldı.
Ümmü'l-Kayveyn Emirleri:
- 1775 - 17.. Şeyh Majid Al Mu'alla
- 17.. - 1816 Şeyh Rashid I bin Majid Mu'alla
- 1816 - 1853 Şeyh Abdullah I bin Rashid Al Mu'alla
- 1853 - 1873 Şeyh Ali bin Abdullah Al Mu'alla
- 1873 - 13 Haziran 1904 Şeyh Ahmad I bin 'Abd Allah Al Mu'alla (d. 18.. - ö. 1904)
- 13 Haziran 1904 - Ağustos 1922 Şeyh Rashid II bin Ahmad Al Mu'alla (d. 1875 - ö. 1922)
- Ağustos 1922 - Ekim 1923 Şeyh 'Abdallah II bin Rashid Al Mu'alla
- Ekim 1923 - 9 Şubat 1929 Şeyh Hamad bin Ibrahim Al Mu'alla
- 9 Şubat 1929 - 21 Şubat 1981 Şeyh Ahmad bin Rashid Al Mu'alla (d. 1904 - ö. 1981)
- 21 Şubat 1981 - 2 Şubat 2009 Şeyh Rashid bin Ahmad Al Mu'alla (d. 1930 - ö. 2009)
- 2 Ocak 2009 Şeyh Saud bin Rashid Al Mu'alla (d. 1 Ekim 1952)
İklim
değiştirKasım’dan Mart’a kadar olan süre boyunca ortalama gündüz sıcaklığı 26C ve gece sıcaklığı ise 15C’ dir ancak 40C’ nin üstüne kadar da çıkabilir.[2] Yaz döneminin en yüksek sıcaklık ve nem zamanlarında sıcaklık 104F’ a kadar yükselebilir. Yağış çok az olup ortalama olarak yılda 42 mm. dolaylarındadır.
Coğrafi alan
değiştirEl-Sinniyah adası Ümmü'l-Kayveyn’ e çok yakındır ve 15.000 çiftin üzerindeki sayısı ile dünyanın üçüncü en kalabalık ve BAE’ nin en kalabalık Socotra Cormorant kolonisine ev sahipliği yapmaktadır.
El Sinniyah’ ye Arap Ceylan’ı getirilmiş ve barınabildiği görülmüştür. Deniz yaşamı bol ve çeşitlidir. Yeşil kaplumbağa en çok iç kısımlarda görünür ve hemen her yerde bulunabilirken, Siyah uçlu resif köpek balığı kıyıların dış kısımlarında gezinir.
Resmi olarak koruma altında bulunmasa da Sinaiyah adası, Khor al-Beidah boyunca BAE’ nin değişmeden kalmış değişik kıyı çevrelerinden birisidir.[3]
Turizm
değiştir- Ümmü'l-Kayveyn Hisarı: Bir zamanlar emirlik yöneticisinin ikameti ve eski kasaba girişinin giriş savunmasıydı. Bir tarafta denizi yukarıdan diğer yanda koyu gören bir yerde bulunmaktadır. Bir dönem polis merkezi oldu, daha sonra müzeye dönüştürüldü. Müze eski yerleşim yeri olan El-Dour’ un yakınındadır ve müzede Emirliğin tarihinde kullanılmış silahların bulunduğu bir koleksiyon sergilenmektedir. Yeri Ümmü'l-Kayveyn pazarında bulunan mescitin yakınındadır.
- Eski Liman: Eski kasaba alanında geleneksel Dhow inşa alanını gören bir yerdedir. Yetenekli ustalar halen Dhow gemilerinin yapımına devam etmektedirler. Liman, mercan taşından yapılan evler ile çevrilidir.
- Ümmü'l-Kayveyn Adaları: Adalar, anakaranın doğusunda sıralanmaktadır. Bunların en büyük yedi tanesi Al Sinniyah, Jazirat Al Ghallah ve Al Keabe eski kasabadan görülebilmektedir.
- Al-Dour: Kabaca bugün Ümmü'l-Kayveyn’ nin kurulu bulunduğu yerdedir. Kasabanın İslamiyet öncesi Basra Körfezi kıyısında bulunan en geniş yerleşim olduğu tahmin edilmektedir.[4] Al-Dour MÖ 200 ile MS 200 yılları arasında önemli bir ticaret merkeziydi. Birden fazla mezarın bulunduran türbelerin aileye ait olduğu sanılmaktadır. Al-Dour’ da iki temel anıt bulunur. Birisi küçük hisar ve diğeri Semitik güneş tanrısı Shamash’ a adanan bir tapınaktır.[5]
- Dreamland Su Parkı Birleşik Arap Emirliklerinde bulunan en geniş su parkıdır. Ümmü'l-Kayveyn’ in kıyı şeridinde ve Dubai’ ye yaklaşık 40 dk. uzaklıktadır. 250,000 m2 alan üzerindedir, otuzdan fazla gezi yolu, kayak ve diğer sunumları ile cazip bir eğlence yeridir. Günlük 10.000 kişi kapasiteli olanakları ile tüm yıl boyunca işletilmektedir.[6]
| ÜMMÜ'L-KAYVEYN'den yönler | |||||||||||
| Basra Körfezi | Basra Körfezi |
Resü'l-Hayme | |||||||||
| Basra Körfezi |
|
Resü'l-Hayme | |||||||||
| Şarika | Şarika |
Füceyre | |||||||||
Kaynakça
değiştir- ^ "History of Umm Al Quwain - UAE". Gowealthy.com. 2 Aralık 1971. 8 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2011.
- ^ "Umm Al Quwain Weather". yagulf.com. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2013.
- ^ "Umm Al Quwain - Around the city". Al-emirates.com. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2011.
- ^ "Heritage a new industry". Gulfnews.com. 11 Temmuz 2010. 24 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2011.
- ^ "Al Dur, United Arab Emirates". Planetware.com. 12 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2011.
- ^ "Welcome to Dreamland Aqua Park". Dreamlanduae.com. 11 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2011.