Vikipedi

Valar (Orta Dünya)

Valar (çoğul, tekili vala), J.R.R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde, yaratıcı Eru'nun ilk yarattığı ve ona en yakın olan yüce varlıklardır.[1] Valar, Zaman'ın başlangıcında Eä'ya gelerek Arda'yı koruyup yönetme görevini alan ulu Ainur'a verilen isimdir.[2] Valar ismi, Elfçe "güç" anlamındaki "vala" kelimesinin çoğullanmasıyla oluşturulmuştur ve "güçler" anlamındadır.[3] Orta Dünya'nın batısındaki Aman kıtasında yaşarlar.[4] İlk kez Yüzüklerin Efendisi kitaplarında bahsedilmişlerdir, ancak J. R. R. Tolkien'in ölümünden sonra oğlu tarafından yayımlanan kitabı Silmarillion'da ayrıntılı olarak anlatılmışlardır.[1]

Valar İlişkileri

Ainur, cinsiyeti olmayan meleksi varlıklardır.[1] Bununla birlikte, Arda'ya (dünyaya) indiklerinde bu alemin doğasına uygun olarak bir kısmı eril forma bürünmüş, diğer bir kısmı ise dişil forma bürünmüştür.[1] Bununla birlikte Valar, seçtikleri bu bedenlerin içinde sabit değildir, istedikleri zaman görünmez forma ya da tercih ettikleri başka formlara bürünebilirler. Valar, genel anlamda bütün Vaları kastederek söylenen bir isimdir.

İsimleri, İlişkileri ve Hiyerarşi

değiştir

Eldar ilmine göre Valar'ın isimleri bunlardır:

Valar Efendileri

değiştir
  • Manwë Súlimo, Valar Kralı, Varda'nın eşi
  • Ulmo, Suların Efendisi
  • Aulë, Demirci, Yavanna'nın eşi
  • Oromë Aldaron, Yüce Süvari, Vána'nın eşi
  • Mandos (Námo), Ölülerin yargıcı, Vairë'nin eşi
  • Lórien (Irmo), Hayaller ve Rüyaların Efendisi, Estë'nin eşi
  • Tulkas (Astaldo), Valinor'un şampiyon dövüşçüsü, Nessa'nın eşi[4]

Valar Kraliçeleri (Valier)

değiştir
  • Varda Elentári, Yıldızların Hanımı, Manwë'nin eşi
  • Yavanna Kementári, Meyve Verici, Aulë'nin eşi
  • Nienna, Merhametin ve Matemin Hanımı
  • Estë, Yaraların ve Yorgunluğun Şifacısı, Irmo'nun eşi
  • Vairë, Dokumacı, Námo'nun eşi
  • Vána, Ebedi-genç, Oromë'nin eşi
  • Nessa, Dansçı, Tulkas'ın eşi[4]

Melkor

değiştir
  • Gerçek adıyla sadece Valinor'da seslenilir. Orta Dünya'da Dünyanın Kara Düşmanı "Morgoth" olarak bilinir. Manwë'nin kardeşidir ve Vaların en güçlüsü ve tek kötüsüdür. Melkor, Ainur'un Müziği icra edilirken ilk isyanını gerçekleştirerek Eru'nun yönetimindeki Büyük Müzik'in mükemmel gidişatını bozmuştur. Daha sonra ise yukarıda ismi zikredilen Valarla birlikte Arda'ya indi ve Birinci Çağ'ın sonuna kadar Arda'da elinden geldiğince iyi ve güzel olan her şeyi bozmaya veya yok etmeye çalıştı.

Valar arasında sekiz isim en güçlü olarak öne çıkar: Manwë, Ulmo, Aulë, Oromë, Mandos, Varda, Yavanna ve Nienna. Bunlar, Arda'nın Yüceleri, Máhani ve Aratar olarak bilinirler. Hepsinden de güçlü olan Melkor ise isyanı sebebiyle onlardan sayılmaz.

Lórien ve Mandos kardeşler aynı zamanda Fëanturi, yani Ruhların Efendileri olarak bilinirler.

Orta-Dünya'da Valar çeşitli isimlerle bilinirdi. Örneğin, Sindarin dilinde Varda'ya "Elbereth" denir. Cüceler, yaratıcıları Aulë'ye "Mahal" derler. Rohirrim arasında ise Oromë "Béma" ismiyle bilinir.

Valar Arasında İlişkiler

değiştir

Eru'nun fikrinde bazı Valar kardeşken bazıları ise karı-kocaydı. Evlilik, ilk defa Valar arasında uygulanmıştı ve sonra bu geleneği elflere aktardılar. Valar arasında gerçekleşen son evlilik (dünyada gerçekleşen tek evlilik), Tulkas ve Nessa'nın Almaren'deki evliliğiydi.[2]

Ulmo, Nienna (ve Melkor) evli değillerdi.

Ilúvatar
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Vairë
 
MandosNiennaIrmo
 
EstëUlmoMelkorManwë
 
VardaAulë
 
YavannaVána
 
OromëNessa
 
Tulkas
 
 
 
 
 
 

Etimoloji

değiştir

Vala kelimesi Quenya dilinde "güç" anlamına gelir.[5]

Diğer adları

değiştir

Valar'ın Sindarin dilindeki adı Belain idir. Daha yaygın olarak Rodyn (tekili Rodon) adı kullanılırdı.

Ayrıca Ulular, Arda'nın Hükümdarları, Batı'nın Efendileri ve Valinor'un Efendileri diye de bilinirler.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c d Kocher, Paul H. (1980). A reader's guide to The Silmarillion. Boston: Houghton Mifflin. ISBN 0-395-28950-5. 
  2. ^ a b Tolkien, J.R.R. (2007). Silmarillion. İthaki. 
  3. ^ Bates, Brian (2002). The real Middle-Earth: magic and mystery in the Dark Ages. Londra: Sidgwick & Jackson. ISBN 0-283-07353-5. 
  4. ^ a b c Tolkien, J.R.R. (2007). "Valaquenta". Silmarillion. İstanbul: İthaki. ISBN 978-975-273-394-7. 
  5. ^ Tolkien, J.R.R. (2007). "Quenya ve Sindarin İsimlerindeki Öğeler". Silmarillion. 
  • Valar. (2024, September 7). Tolkien Gateway. Retrieved 19:07, November 10, 2024 from https://tolkiengateway.net/w/index.php?title=Valar&oldid=409424.


J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde Ainur
Ainulindalë
Valar Efendileri:  Manwë | Ulmo | Aulë | Oromë | Mandos | Irmo | Tulkas
Valar Kraliçeleri (Valier):  Varda | Yavanna | Nienna | Estë | Vairë | Vána | Nessa
Düşman:  Melkor
Maiar:  Eönwë | Ilmarë | Ossë | Uinen | Salmar | Sauron | Melian | Arien | Tilion | Gothmog
Curumo | Olórin | Aiwendil | Mavi Büyücüler | Durin'in Felaketi
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Valar_(Orta_Dünya)&oldid=34550359" sayfasından alınmıştır