Zviad Gamsahurdia
Zviad Gamsahurdia (Gürcüce ზვიად გამსახურდია / zviad gamsah'urdia) (31 Mart 1939, Tiflis, Gürcistan - 31 Aralık 1993, Dzveli-Hibula köyü, Samegrelo, Gürcistan) Gürcü muhalif, devlet adamı ve yazar. Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan eden Gürcistan'ın ilk devlet başkanıdır (1991-1992). Eski Sovyet coğrafyasında demokratik seçimle iş başına gelen ilk devlet başkanıydı. Darbeyle devrildikten sonra, bulunduğu makama Sovyetler Birliği'nin son dışişleri bakanı Eduard Şevardnadze gelmiştir. Gamsahurdia, 31 Aralık 1993'te öldürüldü; ancak nasıl ve kim tarafından öldürüldüğü bugün de tam olarak aydınlatılamamıştır.
| Zviad Gamsahurdia ზვიად გამსახურდია | |
|---|---|
| |
| 1. Gürcistan Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 14 Nisan 1991 - 6 Ocak 1992 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı (Devlet Başkanlığı görevini askeri konsey yürüttü.) |
| Gürcistan Yüksek Konseyi Başkanı | |
| Görev süresi 14 Kasım 1990 - 14 Nisan 1991 | |
| Yerine gelen | Kendisi (Cumhurbaşkanı olarak) Akaki Asatiani (Gürcistan Meclis Başkanı olarak) |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 31 Mart 1939 Tiflis, Gürcistan |
| Ölüm | 31 Aralık 1993 (54 yaşında) Dzveli Hibula, Gürcistan |
| İmzası | 
|
Gençliği
değiştirZviad Gamsahurdia, 1939'da Gürcü başkenti Tiflis'te seçkin bir Gürcü ailesinde dünyaya geldi; Babası Konstantine Gamsahurdia (1893-1975), 20. yüzyılın en ünlü Gürcü yazarlarından biridir. Muhtemelen babasından etkilenmiş olan Zviad Gamsahurdia, filoloji eğitim aldı; çevirmen ve edebiyat eleştirmeni olarak profesyonel bir kariyere sahip oldu.
Stalin'le olan bağına rağmen, Gürcistan'da Sovyet yönetimi, özellikle 1950'li yıllarda Gürcü kültürünün kendisini ifade etmesini sert biçimde kısıtlamaya çalışıyordu. Zviad Gamsahurdia, 1955 yılında, mücadele arkadaşı Merab Kostava (1939-89) ile birlikte, insan hakları ihlalleri raporlarını yayınlamaya çalışan ve eski Gürcü kralları soyuna referans veren “Gorgasliani” adlı bir gençlik yeraltı grubu kurdu. 1956'da, Sovyet politikalarına karşı Tiflis'te düzenlenen gösteriler sırasında tutuklandı. Gamsahırdia, 1958'de anti-komünist edebiyatı yaydığı ve bildirileri dağıttığı için tekrar tutuklandı. Zihinsel sağlığı yerinde olan birinin Sovyet rejimine karşı çalışma yapmayacağını halka göstermek için Tiflis'teki bir zihinsel engelliler hastanesinde altı ay kapalı tutuldu. Gamsahurdia, psikiyatrinin siyasi amaçlarla kullanılmasını yaygın politika haline getiren Sovyetler Birliği'nin muhtemelen ilk kurbanıydı.
Kaynakça
değiştir | Gürcistan ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Dış bağlantılar
değiştir- Gamzahurdiya (e-tarih.org) 20 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- President Zviad Gamsakhurdia's Memorial Page
- Reports of the International Society for Human Rights (ISHR-IGFM) 24 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Reports of the British Helsinki Human Rights Group (BHHRG) 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Georgian Media in the 90s: a Step To Liberty
- Country Studies: Georgia — U.S. Library of Congress 23 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- SHAVLEGO
- diacritica.com
- Zviad Gamsakhurdia. "Open Letter to E. Shevardnadze"
- Zviad Gamsakhurdia. "The Nomenklatura Revanche in Georgia"
- "The Transcaucasian Republics and the Coup" 20 Ocak 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.