İstanbul belediye başkanları listesi

Vikimedya liste maddesi

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanları, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerinde, İstanbul şehrinin yönetiminden en üst düzeyde sorumlu görevde bulunmuşların listesi.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı
Görevdeki
Ekrem İmamoğlu

27 Haziran 2019 tarihinden beri
Görev süresi5 yıl, aday olma
sınırlaması yok
Oluşum13 Temmuz 1855 (Şehremini)
11 Temmuz 1958
26 Mart 1984 (Büyükşehir)
Açılışı yapanPepe Salih Paşa
Bağlılıkİçişleri Bakanlığı
Websitesiwww.ibb.istanbul

Osmanlı Dönemi

değiştir

Osmanlı döneminde İstanbul'un yerel yönetimi İstanbul'un fethinden Tanzimat Fermanına kadar geçen zaman içinde kadıların sorumluluğundaydı. Hızırbey Çelebi'den[1] başlamak üzere kent yönetiminde 422 kadı görev aldı. Tanzimat döneminde yeni bir yapılandırma gündeme geldi. 1855'te şehremaneti kuruldu. İlk şehremini unvanını Pepe Salih Paşa aldı. 13 Temmuz 1855'ten 4 Kasım 1855'e kadar görev yaptı. I. Meşrutiyet'e kadar uzanan Tanzimat döneminde İstanbul yerel yönetimi 2'si ihtisap ağası, 18'i şehremini olmak üzere toplam 20 yönetici gördü.

I. Meşrutiyet'ten (1876) II. Meşrutiyet'e (1908) kadar bu makamda 10 şehremini bulundu. II. Meşrutiyet'ten Cumhuriyetin ilanı'na kadar da 23 şehremini başa geçti.

Osmanlı Dönemi (Şehreminiler)

değiştir
Şehremini Görev Başlangıcı Görev Bitişi
1 Pepe Salih Paşa 13 Temmuz 1855 4 Kasım 1855
2 Hacı Hüsam Efendi 3 Kasım 1855 23 Şubat 1856
3 Osman Raşid Paşa 24 Şubat 1856 18 Haziran 1858
4 Hüseyin Hasib Bey 19 Haziran 1858 1 Mayıs 1860
5 Ahmed Şükrü Bey 12 Mayıs 1860 14 Nisan 1862
6 Hacı Ahmed Efendi 22 Nisan 1862 22 Haziran 1862
7 Hüseyin Hasib Bey 22 Haziran 1862 16 Mart 1868
8 Server Paşa 7 Mart 1868 6 Temmuz 1870
9 İbrahim Haydar Efendi 18 Temmuz 1870 30 Ağustos 1872
10 Ali Rıza Bey 21 Eylül 1872 10 Mayıs 1873
11 Mehmed Besim Bey 12 Mayıs 1873 23 Ağustos 1873
12 Zülüflü Ali Paşa 23 Ağustos 1873 12 Temmuz 1874
13 Hekim İsmail Paşa 15 Temmuz 1874 1 Ekim 1874
14 Fevzi Bey 2 Ekim 1874 30 Ekim 1874
15 Hekim İsmail Paşa 30 Ekim 1874 24 Mart 1875
16 Şevket Bey 25 Mart 1875 24 Mayıs 1875
17 Ali Kabuli Paşa 30 Mayıs 1875 19 Temmuz 1875
18 Cenanizade Mehmed Kadri Paşa 19 Temmuz 1875 10 Eylül 1875
19 Mehmed Halet Paşa 10 Eylül 1875 22 Aralık 1875
20 Cenanizade Mehmed Kadri Paşa 24 Aralık 1875 28 Kasım 1876
21 Refik Ali Rıza Bey 28 Kasım 1876 14 Kasım 1878
21 Abdullah Galib Paşa 20 Kasım 1878 28 Mart 1879
22 Ahmed Rasim Paşa 30 Mart 1879 20 Nisan 1879
23 Reşid Paşa 20 Nisan 1879 5 Ağustos 1879
24 Yusuf Rıza Paşa 6 Ağustos 1879 29 Kasım 1879
25 Mehmed Arif Paşa 30 Kasım 1879 2 Mart 1880
26 Yusuf Rıza Paşa 4 Mart 1880 30 Mart 1881
27 Ahmed Mazhar Paşa 2 Nisan 1881 21 Eylül 1890
28 Rıdvan İsmail Paşa 22 Eylül 1890 23 Mart 1906
29 Reşid Mümtaz Paşa 14 Haziran 1906 18 Temmuz 1908
30 Şerif Mehmed Rauf Paşa 19 Temmuz 1908 27 Temmuz 1908
31 Mustafa Ziver Bey 28 Temmuz 1908 16 Mart 1909
32 Hazım Bey 17 Mart 1909 13 Temmuz 1909
33 Halil Ethem Bey 20 Temmuz 1909 6 Ocak 1910
34 Mehmed Tevfik Bey 8 Ocak 1910 19 Mayıs 1910
35 Subhi Bey 25 Mayıs 1910 26 Temmuz 1911
36 Hüseyin Kazım Bey 21 Temmuz 1911 27 Ağustos 1911
37 Tevfik Bey 28 Ağustos 1911 18 Ağustos 1912
38 Cemil Bey 18 Ağustos 1912 7 Kasım 1914
39 İsmet Bey 8 Kasım 1914 3 Şubat 1915
40 İsmail Bey 4 Şubat 1915 29 Nisan 1915
41 Bedri Bey 30 Nisan 1915 7 Temmuz 1917
42 Sezai Bey 8 Temmuz 1917 17 Ağustos 1918
43 Cemil Bey 28 Ağustos 1918 15 Aralık 1918
44 Yusuf Ziya Bey 18 Aralık 1918 4 Mayıs 1919
45 Cemil Bey 5 Mayıs 1919 28 Şubat 1920
46 Hayreddin Nedim Bey 2 Mart 1920 17 Nisan 1920
47 Salim Paşa 18 Nisan 1920 2 Aralık 1920
48 Yusuf Razi Bey 5 Aralık 1920 23 Şubat 1921
49 Mehmed Ali Bey 24 Şubat 1921 5 Temmuz 1921
50 Celal Bey 7 Temmuz 1921 4 Mart 1922
51 Mehmed Ziyaeddin Bey 5 Mart 1922 13 Nisan 1923

Cumhuriyet Dönemi

değiştir

Cumhuriyet ilan edildiğinde İstanbul’da yerel yönetici olarak Haydar Bey (Yuluğ) görev yapıyordu. Valilikle İstanbul kent hizmetlerini birleştiren 1930 tarihli Belediye Kanunu ile şehremaneti son buldu ve şehremini tabiri de tarihe karıştı. 14 Ekim 1930’da yerel seçimler yapıldı. İstanbul Umumi Meclisi, Vali ve Belediye Başkanı Muhittin Üstündağ tarafından 6 Kasım 1930’da açıldı. 1 Mart 1956’da valilik ile belediye ayrıldı. Bu arada imar çalışmaları nedeniyle Belediye Meclisi tarafından 1 Haziran 1957 tarihinde Adnan Menderes’e ‘’İstanbul Fahri Belediye Reisi’’ unvanı verildi. 11 Temmuz 1958 tarihinde İstanbul Belediye Meclisi'nde yapılan oylamada Kemal Aygün İstanbul belediye başkanlığına seçildi.

27 Mayıs 1960 sonrası şehrin yönetiminde bir süre istikrar sağlanamadı. 10 Haziran 1960 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile yeni seçimlere kadar belediye başkanlarının görevlerine son verilerek Belediye Kanununun 94. maddesi gereğince atama yoluyla başkanlar getirilmesi kararlaştırıldı. İstanbul’da üç yılda 7 kez belediye başkanı değişti. 1961 Anayasasına göre 27 Temmuz 1963 tarihinde çıkartılan yasa ile belediye başkanlarının seçiminde tek dereceli çoğunluk usulü getirildi. 17 Kasım 1963’te yerel seçimler yapıldı ve İstanbul’un seçimle belirlenen ilk belediye başkanı Haşim İşcan oldu.

3030 Sayılı Yasa ile başlayan Büyükşehir Belediyesi döneminin 26 Mart 1984 tarihinde yapılan ilk seçiminde Bedrettin Dalan Büyükşehir Belediye Başkanı olarak seçildi.

Valiler (1923-1958)
Fotoğraf Vali Görev Başlangıcı Görev Bitişi Parti
1   Ali Haydar Yuluğ
(1878-1937)
15 Nisan 1923 8 Haziran 1924 Cumhuriyet Halk Partisi
2   Emin Erkul
(1881-1964)
8 Haziran 1924 12 Ekim 1928
3   Muhittin Üstündağ
(1884-1953)
14 Ekim 1928 4 Aralık 1938
4   Lütfi Kırdar
(1889-1961)
8 Aralık 1938 16 Ekim 1949
5 Fahrettin Kerim Gökay
(1900-1987)
24 Ekim 1949 26 Ekim 1957 Bağımsız
6 Kemal Hadımlı (vekil)
(1908-?)
12 Temmuz 1957 5 Ekim 1957 Demokrat Parti
7   Mümtaz Tarhan
(1908-1970)
29 Kasım 1957 11 Mayıs 1958
8 Ethem Yetkiner
(1912-1973)
14 Mayıs 1958 11 Temmuz 1958
Belediye Başkanları (1958-1984)
Fotoğraf Belediye Başkanı Görev Başlangıcı Görev Bitişi Parti
1 Kemal Aygün
(1914-1979)
11 Temmuz 1958 27 Mayıs 1960 Demokrat Parti
2 Refik Tulga
(1907-1981)
27 Mayıs 1960 14 Haziran 1960 Askerî
3 Şefik Erensü
(1912-1989)
14 Haziran 1960 24 Eylül 1960
4 Refik Tulga
(1907-1981)
24 Eylül 1960 26 Şubat 1962
Turan Ertuğ (vekil) 27 Şubat 1962 16 Mart 1962
5 Kamuran Görgün 18 Mart 1962 30 Ocak 1963
Kadri İlkay (vekil) 30 Ocak 1963 31 Ocak 1963
Niyazi Akı (vekil)
(1913-1992)
31 Ocak 1963 28 Şubat 1963
6 Necdet Uğur
(1923-2004)
28 Şubat 1963 9 Aralık 1963
7 Haşim İşcan
(1889-1968)
10 Aralık 1963 11 Mart 1968 Cumhuriyet Halk Partisi
Faruk Ilgaz (vekil)
(1922-2014)
12 Mart 1968 6 Haziran 1968 Adalet Partisi
8 Fahri Atabey
(1913-1994)
8 Haziran 1968 9 Aralık 1973
9 Ahmet İsvan
(1923-2017)
14 Aralık 1973 11 Aralık 1977 Cumhuriyet Halk Partisi
10 Aytekin Kotil
(1934-1992)
14 Aralık 1977 12 Eylül 1980
11 Hakkı Akansel
(1924-2016)
12 Eylül 1980 30 Ağustos 1981 Askerî
12 Ecmel Kutay
(1927-1998)
30 Ağustos 1981 24 Eylül 1982
13 Abdullah Tırtıl
(1923-1996)
24 Eylül 1982 26 Mart 1984
Büyükşehir Belediye Başkanları (1984-günümüz)
Fotoğraf Büyükşehir Belediye Başkanı Görev Başlangıcı Görev Bitişi Parti
1 Bedrettin Dalan
(1941-)
26 Mart 1984 28 Mart 1989 Anavatan Partisi
2   Nurettin Sözen
(1937-)
28 Mart 1989 27 Mart 1994 Sosyaldemokrat Halkçı Parti
3   Recep Tayyip Erdoğan
(1954-)
27 Mart 1994 6 Kasım 1998 Refah Partisi
4   Ali Müfit Gürtuna
(1952-)
12 Kasım 1998 1 Nisan 2004 Fazilet Partisi
Bağımsız
5   Kadir Topbaş
(1945-2021)
1 Nisan 2004 22 Eylül 2017 Adalet ve Kalkınma Partisi
Ahmet Selamet (vekil) 22 Eylül 2017 28 Eylül 2017 Bağımsız
6   Mevlüt Uysal
(1966-)
28 Eylül 2017 17 Nisan 2019 Adalet ve Kalkınma Partisi
7   Ekrem İmamoğlu
(1971-)
17 Nisan 2019 6 Mayıs 2019 Cumhuriyet Halk Partisi
  Ali Yerlikaya (vekil)
(1968-)
7 Mayıs 2019 27 Haziran 2019 Bağımsız
(7)   Ekrem İmamoğlu
(1971-)
27 Haziran 2019 Görevde Cumhuriyet Halk Partisi

Ayrıca bakınız

değiştir
  1. ^ Rakım Ziyaoğlu (1976). İstanbul’un İlk Belediye Başkanı Hızır Bey Çelebi. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu.