1800'lerde Osmanlı İmparatorluğu
Bu sayfada, 1800'lerde Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşanan olaylar yer alıyor.
| 1800'lerde Osmanlı İmparatorluğu |
| 1800'ler | 1810'lar | 1820'ler |1830'lar | 1840'lar | 1850'ler | 1860'lar |1870'ler | 1880'ler | 1890'lar |
Padişah
değiştir- III. Selim (1807'ye kadar)
- IV. Mustafa (1807-1808)
- II. Mahmud (1808'den sonra)
Sadrazam
değiştir- Yusuf Ziyaeddin Paşa (1805'e kadar)
- Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa (1805-1806)
- İbrahim Hilmi Paşa (1806-1807)
- Çelebi Mustafa Paşa (1807-1808)
- Alemdar Mustafa Paşa (29 Temmuz-15 Kasım 1808)
- Çavuşbaşı Memiş Paşa (1808 - 1809)
- Çarhacı Ali Paşa (1 Ocak - Mart 1809)
- Yusuf Ziyaeddin Paşa (Mart 1809'dan sonra)
Olaylar
değiştir- 21 Mart - Rus ve Osmanlı kuvvetleri Yedi Ada Cumhuriyeti'ni kurdular.
- Humbaracı Ocağı'na bağlı olarak Mühendishane-i Fünun-i Berr-i Humayun kuruldu.
- 25 Haziran - Kahire'deki Fransız işgal orduları Osmanlı ordusuna teslim oldu.
- 27 Haziran - Kahire İngilizler'in eline geçti.
- Suud bin Abdülaziz Kerbela'ya girerek Hüseyin'in türbesini yağmaladı.
- Kılıç Ali Paşa Kütüphanesi açıldı.
- Vehhabiler Kerbela'ya girerek burayı yağmaladı.
- 25 Haziran - Birinci Fransız Cumhuriyeti ile barış antlaşması imzalandı. Bu anlatlaşmayla birlikte Fransızlar işgal ettiği Mısır'ı terketti.
- 18 Şubat - Vahhabiler Taif'i işgal etti.
- 30 Nisan - Suud bin Abdülaziz bin Muhammed Mekke'yi aldı.
- 14 Mayıs - Suud bin Abdülaziz bin Muhammed Cidde'ye saldırdı. Asker azlığından Mekke'yi savunamayıp bu şehre çekilen Cidde valisi Şerif Paşa bu saldırıyı başarısızlığa uğrattı.
- 12 Temmuz - Cidde valisi Şerif Paşa ve Mekke emiri Şerif Galip Mekke'yi geri almak için şehri kuşattı. 25 gün dayababilen Vehhabiler şehri Osmanlı kuvvetlerine bırakarak çekildiler. Taif ise istihkamının güçlü olmasından dolaya alınamadı.
- III. Selim tarafından Nizam-ı Cedid ordusu için yaptırılan ve Krikor Balyan tarafından tasarlanan ahşap kışla açıldı. Ancak padişahın askeri reformlarına direnen isyancı yeniçeriler tarafından yakıldı.
- 12 Aralık - Yunanistan'daki Epir bölgesinde Suliyot toplulukları ile Yanya Paşalığı yöneticisi Ali Paşa arasında gerçekleşen savaş sonucunda Suliyotlar teslim alındı ve bölgeden sürüldü.
- Birinci Sırp Ayaklanması başladı.
- 5 Nisan - Büyük Selimiye Camii ve Külliyesi hizmete açıldı.
- Nisan - Selimiye Camii Vakası: Selimiye Kışlası'nda yapılacak selamlık törenine yeniçerilerin alınmayacağı dedikoduları üzerine yeniçeriler ayaklanarak İstanbul içinde huzursuzluk çıkardı. Padişah III. Selim geri adım atarak isyanı önledi.
- 17 Mayıs - Kavalalı Mehmed Ali Paşa Mısır valisi oldu.
- 24 Eylül - Rus İmparatorluğu ile ittifak anlaşması yapıldı.
- 3 Eylül - Deligrad Muharebesi, Sırp isyancılar Osmanlı kuvvetlerini yendi.
- 11 Kasım - 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı: Rus İmparatorluğu kuvvetleri Dinyester'i geçip Eflak ve Boğdan'a girerek savaşı başlattı.
- 14 Kasım - Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa sadrazamlıktan azledildi. Yerine İbrahim Hilmi Paşa getirildi.
- 13 Aralık - Birinci Sırp Ayaklanması: Kara Yorgi liderliğindeki Sırplar Belgrad'ı ele geçirdi. Burada aralarında kadınların ve çocukların da bulunduğu yirmi bine yakın Türk öldürüldü.
- 22 Aralık - 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı: III. Selim boğazları kapattı ve Rus İmparatorluğu'na savaş ilan etti.
- 7 Ocak - Kara Yorgi liderliğindeki Sırplar Belgrad'ı aldı. Burada 20.000 Türk'ün bir kısmını öldürdü bir kısmını Hristiyan yaptı.
- 20 Şubat - 16 gemiden oluşan bir İngiliz donanması İstanbul önüne geldi.
- 20 Mart - İngiliz donanması İskenderiye'yi aldı. Bunun üzerine İngiltere'ye savaş ilan edildi.
- 22 Mayıs - Çanakkale Deniz Muharebesi (1807): Kaptan-ı derya Seydi Ali Paşa komutasındaki Osmanlı donanması ile Amiral Dimitri Senyavin komutasındaki Rus donanması Çanakkale Boğazı önünde yapılan muharebede birbirlerine kesin bir üstünlük sağlayamadı.
- 28 Mayıs - Nizâm-ı Cedîd Ordusu lağvedildi.
- 29 Mayıs - Kabakçı Mustafa Ayaklanması patlak verdi. III. Selim tahtan indirilip, yerine IV. Mustafa geçirildi.
- 31 Mayıs - IV. Mustafa yeniçerilerle bir anlaşma imzaladı: Buna göre isyana katılan yeniçeriler cezalandırılmayacak, yeniçeriler de devlet işlerine karışmayacaktır. Kabakçı Mustafa ve diğer isyancı elebaşılarına orduda imtiyazlı görevler verilecektir.
- 2 Haziran - Obileşti Muharebesi: General Mihail Miloradoviç komutasındaki Rus kuvvetleri, Bükreş'e yürümek isteyen Çarhacı Ali Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetlerini mağlup etti.
- 18 Haziran
- Sadrazam İbrahim Hilmi Paşa azledildi. Yerine Çelebi Mustafa Paşa getirildi.
- Arpaçay Muharebesi: Kont Ivan Gudovich komutasındaki 7.000 kişilik Rus kuvvetleri, Arpaçay'da 20.000 kişilik Osmanlı kuvvetini yok etti.
- Emir Suud bin Abdulaziz Medine'yi alarak burada bulunan din büyüklerinin türbelerini yıktı.
- 19 Temmuz - Alemdar Mustafa Paşa, İstanbul'a gelerek III. Selim'e karşı ayaklanan Kabakçı Mustafa'yı öldürttü.
- 29 Temmuz - Alemdar Mustafa Paşa'nın, III. Selimi tekrar tahta çıkaracağından korkan IV. Mustafa, III. Selimi öldürttü. Şehzade Mahmud ise cariyelerin ve hizmetkarlarının yardımıyla sarayın çatısına kaçırıldı. Aynı günde Alemdar Mustafa Paşa tarafından tahttan indirilen IV. Mustafa'nın yerine tahta çıktı.
- 29 Eylül
- Sened-i İttifak imzalandı.
- Daha önce lağvedilen Nizâm-ı Cedîd Ordusu model alınarak Sekbân-ı Cedîd isimli bir ordu kuruldu.
- 14 Kasım - Alemdar Vakası: Bu yeni askeri modeli de beğenmeyen Yeniçeriler konağını bastığı Alemdar Mustafa Paşa'yı öldürdüler. Ayaklananlar II. Mahmud'u tahttan indirmek için saraya saldırdılar. Kadı Abdurrahman Paşa Sekban-ı Cedid askerleriyle Topkapı Sarayı'nı savundu. Bozguna uğrayan ayaklananların üzerine giden Kadı Abdurrahman Paşa, 3.000'den fazla yeniçeri ve diğer ayaklananları kılıçtan geçirtti.
- 16 Kasım - İsyancıların IV. Mustafa'yı tekrar tahta çıkarmak istemesi üzerine, IV. Mustafa boğdurularak öldürüldü.
- 18 Kasım - Sultan II. Mahmut Sekban-ı Cedid'i dağıttı.
- 5 Ocak - 1807-1809 Osmanlı-Büyük Britanya Savaşı'nı sona erdiren Kale-i Sultaniye Antlaşması imzalandı.
Doğumlar
değiştir- 1800
- Abdullah Bey, hekim
- Garabet Amira Balyan, mimar
- Hasib Dede, şair
- Mustafa Reşid Paşa, sadrazam
- Mustafa Ruhi Efendi, siyasetçi ve tarikat lideri
- Seyrânî, halk ozanı
- 1801
- Ahmed Fethi Paşa, devlet adamı
- İbrahim Sarim Paşa, sadrazam
- Kazasker Mustafa İzzet Efendi, hattat, şair
- Tayyarzâde Ahmed Atâ, tarihçi
- 1802
- Kütahyalı Abdurrahman Fevzi Efendi, yazar
- Osman Raşid Paşa, devlet adamı
- 1803 - Harputlu İshak Efendi, din alimi
- 1804
- Sadık Paşa, devlet adamı
Ölümler
değiştir- 1800
- Dürrizade Mehmed Arif Efendi, şeyhülislam
- Koca Yusuf Paşa, sadrazam
- 1801 - Gevrekzâde Hasan Efendi, hekim
- 1802
- Abdülhalim Ağa, besteci
- Melek Mehmed Paşa, sadrazam
- 1803
- Adilşah Kadın, Padişahı III Mustafa'nın eşi
- Küçük Hüseyin Paşa, kaptanıderya
- Şah Sultan (III. Mustafa'nın kızı)
- 1804 - Cezzâr Ahmed Paşa, vali ve asker
- 1805
- Fatıma Şebisefa Kadın, I. Abdülhamid'in eşi
- Mihrişah Sultan, III. Mustafa'nın eşi
- 1806 - Vasıf Efendi, devlet adamı ve tarihçi
- 1807
- Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa, sadrazam
- Mahmud Raif Efendi, devlet adamı
- 1808
- III. Selim, 28. Osmanlı padişahı
- IV. Mustafa, 29. Osmanlı padişahı
- Alemdar Mustafa Paşa, sadrazam
- Kabakçı Mustafa, isyancı lideri
- Kadı Abdurrahman Paşa, devlet adamı
- 1809
- Çavuşbaşı Memiş Paşa, sadrazam
- Emin Mehmed Bey, hukukçu
- Moralı Seyyid Ali Efendi, devlet adamı
- Sünbülzâde Vehbî, şair