2010 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimi
2010 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimi, sadece Türkiye tarafından tanınan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde 18 Nisan 2010[1] tarihinde gerçekleşen[2] Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanlığı seçimleridir.
 | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Katılım | %76.37 | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
.jpg)
Seçim öncesi
değiştirUluslararası Kriz Grubu, 30 Eylül 2009 tarihli Cyprus: Reunification or Partition? adlı yayımladığı Kıbrıs raporunda Nisan 2010'da yapılacak seçimlerde Eylül 2008'den beri Mehmet Ali Talat ile Dimitris Hristofyas arasında devam eden[2] Kıbrıs müzakereleri için kritik öneme sahip olduğunu belirtti.[3] Seçim sonucuna göre müzakerelerin sonuca varmadan bitebileceği ya da adanın bölünmesinin kesinleşebileceği dile getirildi.[2]
KADEM anketi
değiştirKasım 2009
değiştirKasım 2009'da Kıbrıs gazetesi tarafından[4] KADEM'e seçimler için 1144 Kuzey Kıbrıs vatandaşının katıldığı anket yaptırıldı.[5] Ankete katılanların %36'sı seçime katılması halinde Derviş Eroğlu'na oy vereceğini, %31,4'ü ise Mehmet Ali Talat'a oy vereceğini söyledi.[4] %22,1'lik oran ise seçimlerde kime oy vereceği konusunda kararsız olduğunu belirtti.[5] Seçimde %2'lik seçmen Demokrat Parti'nin adayına destek vereceğini, %2,5 yeni çıkacak bir adaya, %2'lik kesim ise Toplumcu Demokrasi Partisi'nin adayına oy vereceğini söyledi.[5]
Demokrat Parti'yi destekleyenlerin %54,5'i, Ulusal Birlik Partisi'ni destekleyenlerin %74,6'sı Derviş Eroğlu'na oy vereceğini belirtti. Cumhuriyetçi Türk Partisi'nin seçmenlerinin %86,1'i Mehmet Ali Talat derken, %8,8'i Derviş Eroğlu'nu desteklediğini belirtti.[5] Toplumcu Demokrasi Partisi'ni destekleyenlerin %23,3'ü partilerinin adayına, %3,3'ü Derviş Eroğlu'na ve %43,3'ü'ü ise Mehmet Ali Talat'a oylarını vereceklerini söyledi.[5]
Ocak 2010
değiştirKADEM'in Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı için yaptığı Kıbrıs Postası'nda yayımlanan ankete göre katılanların %40,1 Derviş Eroğlu'na %27,3'te Mehmet Ali Talat'a oy vereceğini belirtti. %12,8'i ise adaylara göre oy vereceğini söyledi.[6] Ayrıca %2,3'lük kesim Mustafa Arabacıoğlu'na, %0,3'ü Arif Salih Kırdağ ve diğer %0,3'ü ise Zeki Beşiktepeli'ye oy vereceklerini açıkladı.[7]
The Management Centre anketi
değiştirEkim ve Kasım 2009'da Cumhuriyetçi Türk Partisi için The Management Centre tarafından yapılan Kıbrıs Sorunu ile alakalı anketin sonuçları 15 Ocak 2010'da açıklandı. Derviş Eroğlu ve Mehmet Ali Talat'ın tek katıldığı bir seçim olsa kime oy verecekleri sorusuna %25'i Mehmet Ali Talat'a, %22'si ise Derviş Eroğlu'na vereceğini belirtti. %45'lik dilim fikri olmadığını belirtirken %8'lik kesim sandığa gitmezdim yanıtını verdi.[8]
Adaylık süreci
değiştirOcak 2010'da siyasi partiler seçimlerde gösterecekleri adayları belirlemek ya da diğer partilerle ortaklaşa hareket etmek için parti içi toplantılarını gerçekleştirdiler.[9] Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, 9 Ocakta bir haber ajansına yaptığı açıklamada adaylık için karar verdiğini fakat daha sonra kararını açıklayacağını belirtti.[10]
Aday toplantıları
değiştirCumhuriyetçi Türk Partisi
değiştirCTP-BG, seçimlerde Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat'ı destekleyeceklerini açıkladı.[11] Açıklamadan sonra CTP-BG Genel Sekreteri Kutlay Erk, partisinin hedefinin Mehmet Ali Talat'ın birinci turda seçimleri kazanması olduğunu söyledi.[11]
Demokrat Parti
değiştirDemokrat Parti, 7 Ocakta cumhurbaşkanı adayını belirlemek için ilk kez Merkez Yönetim Kurulu toplantısı yaptı.[12] Demokrat Parti Genel Başkanı Serdar Denktaş, 10 Ocakta bir televizyon kanalının programında CTP ve UBP'ye karşı üçüncü bir aday göstereceklerini, TDP ve ÖRP ile ortak hareket edebileceklerini söyledi.[13] Daha sonraki toplantıları ise 11 Ocakta gerçekleşti.[12] En son 19 Mart tarihinde yapılan toplantıda, parti Derviş Eroğlu'na "tam ve aktif destek" kararı aldı.[14]
Özgürlük ve Reform Partisi
değiştirÖzgürlük ve Reform Partisi Merkez Yönetim Kurulu, 13 Ocakta cumhurbaşkanlığı hakkında görüşmek üzere toplandı. Önceki toplantılarında kendi adaylarını belirlemek ya da diğer partilerle ortak aday göstermek kararı alınmıştı.[15] Daha sonra 24 Mart tarihinde yapılan toplantıda Mehmet Ali Talat'ı destekleme kararı alındı.[16] Daha sonra bu karara tepki olarak 11 Nisan tarihinde eski bir bakan olan Erdoğan Şanlıdağ ile Erden Özaşkın partiden istifa etti.[17]
Toplumcu Demokrasi Partisi
değiştirTDP MYK kararı gereği diğer partilerle ortak bir aday gösterme kararı aldı. Bu nedenle 13 Ocakta Birleşik Kıbrıs Partisi ile Toplumcu Demokrasi Partisi Genel Başkanı Mehmet Çakıcı bir görüşme yaptı. BKP Genel Sekreteri İzzet İzcan seçimlerde ortak hareket edebileceklerini söyledi.[18]
Ulusal Birlik Partisi
değiştirUlusal Birlik Partisi Genel Yönetim Kurulu, 8 Ocakta cumhurbaşkanlığı seçimleri konusu için toplandı. Toplantı sonrasında Genel Başkan ve Başbakan Derviş Eroğlu'nun cumhurbaşkanı adayı olarak Parti Meclisine önerilmesi konusunda karar aldı.[19] Parti Meclisinin 19 Ocakta toplanarak resmî adayın ilan edileceği belirtildi.[20] Fakat 27 Ocaktaki toplantıda karar açıklandı. Alınan tavsiyeler sonucunda Parti Meclisi, UBP'nin adayının Derviş Eroğlu olduğunu ilan etti.[21] Eroğlu, seçimlerde adaylığı açıklanan ilk kişi oldu.[22]
Resmî adaylar
değiştirKKTC Yüksek Seçim Kurulu, 22 Mart 2010'da yaptığı açıklamada seçimlere altı adayın katılacağını ilan etti. Sadece Derviş Eroğlu Ulusal Birlik Partisi'nin resmî adayı iken diğer adaylar Mustafa Kemal Tümkan, Arif Salih Kırdağ, Mehmet Ali Talat, Zeki Beşiktepeli, Ayhan Kaymak, Tahsin Ertuğruloğlu bağımsız olarak katıldı.[23]
Seçim kampanyaları
değiştirDerviş Eroğlu
değiştirMehmet Ali Talat
değiştirSeçim sonuçları
değiştir
| Aday | Parti | Oy | % | |
|---|---|---|---|---|
| Derviş Eroğlu | Ulusal Birlik Partisi | 61,491 | 50.38 | |
| Mehmet Ali Talat | Bağımsız | 52,302 | 42.85 | |
| Tahsin Ertuğruloğlu | Bağımsız | 4,648 | 3.81 | |
| Zeki Beşiktepeli | Bağımsız | 1,986 | 1.61 | |
| Mustafa Kemal Tümkan | Bağımsız | 964 | 0.79 | |
| Arif Salih Kırdağ | Bağımsız | 521 | 0.43 | |
| Ayhan Kaymak | Bağımsız | 168 | 0.14 | |
| Toplam (Katılım oranı 76.37%) | 125,294 | 100 | ||
| Kaynak: mahkemeler.net[ölü/kırık bağlantı] | ||||
Tepkiler
değiştir- ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Philip Crowley, "Derviş Eroğlu'nu seçilmesinden dolayı kutladıklarını ve müzakerelerin Kıbrıs'ı iki bölgeli ve iki toplumlu federasyon olarak birleştirecek şekilde liderlerin açıklamaları ışığında devam etmesini temenni ettiklerini" söyledi.[24]
- Türkiye Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada "Derviş Eroğlu'na seçilmesi nedeniyle tebrik ettiklerini ve bugune kadar Mehmet Ali Talat'ın müzakerelerde gösterdiği olumlu tavrından dolayı kutladıkları" belirtildi. Ayrıca "müzakerelerin devam etmesi gerektiği düşüncesinden dolayı Eroğlu'nu takdir ettikleri" söylendi.[25]
- Yunanistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Grigoris Delavekuras, seçim sonuçları ile ilgili değerlendirmesinde "Eroğlu'nun bugüne kadar sunduğu önerilerin iyimserlik katmadığı ve bundan sonra müzakerelerde yapıcı bir rol oynaması gerektiğini" söyledi.[26]
Dış bağlantılar
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Turkish Cypriot presidential elections to be held April 18". REUTERS (İngilizce). Lefkoşa: Today's Zaman. 23 Ocak 2010. 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2010.
- ^ a b c Tokyay, Menekşe (1 Ekim 2009). "ICG: Kıbrıs'ta Karar Anı Yaklaşıyor". İstanbul Kültür Üniversitesi / Küresel Siyasal Eğilimler Merkezi. İstanbul: Bianet.org. 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2009.
- ^ "Cyprus: Reunification or Partition?" (PDF) (İngilizce). International Crisis Group. 30 Eylül 2009. Erişim tarihi: 9 Kasım 2009.
- ^ a b "Talat: Gazeteyi okumadım, Eroğlu: Anket güvenilir". Kıbrıs. 8 Kasım 2009. 12 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2009.
- ^ a b c d e "Eroğlu %36 Talat %31,4". KADEM. Kıbrıs. 7 Kasım 2009. 10 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2009.
- ^ "KADEM anketinde Eroğlu önde". KADEM. Kıbrıs Postası. 16 Ocak 2010. 19 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2010.
- ^ "İşte Talat′ın anketi: Talat'ın anketinde Eroğlu önde". KADEM. Ajans Kıbrıs. 15 Ocak 2010. Erişim tarihi: 18 Ocak 2010.
- ^ "Talat ankette önde". The Management Centre. Kıbrıs Postası. 19 Ocak 2010. 19 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2010.
- ^ Akar, Reşat (6 Ocak 2010). "Heyecan erken başladı". Kıbrıs. 9 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2010.
- ^ "Adaylık için son kararını verdi". CİHAN. Samanyolu Haber. 9 Ocak 2010. Erişim tarihi: 15 Ocak 2010.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b ""At pazarı yöntemi ile mi modern anlayışla mı siyaset yapacağız?"". Cumhuriyetçi Türk Partisi. 14 Ocak 2010. Erişim tarihi: 15 Ocak 2010.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b "DP'de gündem 3'üncü aday". Kıbrıs Postası. 11 Ocak 2010. 13 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2010.
- ^ "DP, TDP ve ÖRP'den tek aday". Kıbrıs Postası. 10 Ocak 2010. 13 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2010.
- ^ "DP'den Eroğlu'na tam ve aktif destek". Kıbrıs Postası. 19 Mart 2010. 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2010.
- ^ "ÖRP MYK, Cumhurbaşkanlığı seçimini görüştü". Kıbrıs. 14 Ocak 2010. 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2010.
- ^ "ÖRP Talat'ı destekliiyor". Star Kıbrıs. 24 Mart 2010. 27 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2010.
- ^ "Parti Genel Sekreteri Erdoğan Şanlıdağ ile Erden Özaşkın'ın istifaları kamuoyunda büyük yankı uyandırdı". Kıbrıs. 11 Nisan 2010. 16 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2010.
- ^ "Cumhurbaşkanlığı'nı görüştüler". Kıbrıs. 14 Ocak 2010. 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2010.
- ^ "Karar 19 Ocak'ta". Kıbrıs. 9 Ocak 2010. 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2010.
- ^ "UBP, cumhurbaşkanı adayı olarak Eroğlu'nu önerdi". Zaman. 9 Ocak 2010. Erişim tarihi: 15 Ocak 2010.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Cumhurbaşkanlığı için Eroğlu resmen aday". Zaman. 28 Ocak 2010. 30 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2010.
- ^ "İlk aday Başbakan Eroğlu". Ajans Kıbrıs. 28 Ocak 2010. Erişim tarihi: 28 Ocak 2010.
- ^ "Yüksek Seçim Kurulundan İlan". Lefkoşa: KKTC Yüksek Seçim Kurulu. 22 Mart 2010. 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2010.
- ^ "Daily Press Briefing, Washington, DC April 19, 2010: Cyprus - Election of Eroglu / Plan A / UN Process" (İngilizce). Washington: ABD Dışişleri Bakanlığı. 19 Nisan 2010. 7 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2010.
- ^ "No: 84, 18 Nisan 2010, KKTC Cumhurbaşkanlığı Seçimleri Hk". Ankara: Türkiye Dışişleri Bakanlığı. 18 Nisan 2010. 13 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2010.
- ^ "Foreign Ministry spokesman's reply regarding developments in occupied Cyprus" (İngilizce). Atina: Yunanistan Dışişleri Bakanlığı. 19 Nisan 2010. Erişim tarihi: 20 Nisan 2010.[ölü/kırık bağlantı]