2025 Cumhuriyet Halk Partisi cumhurbaşkanlığı ön seçimi
Bu madde güncel bir olay hakkındadır. Olayda gelişme yaşandıkça bilgilerde de hızlı bir değişim yaşanabilir ve ilk haberler güvenilir olmayabilir. Bu madde üzerinde gerçekleşen en son değişiklikler en güncel bilgileri yansıtmayabilir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
2025 Cumhuriyet Halk Partisi cumhurbaşkanlığı ön seçimi, Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) Bir sonraki Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde partisinin adayını belirlemek amacıyla düzenlediği ön seçim sürecidir. Parti içi seçimler 23 Mart 2025 tarihinde gerçekleştirilecek ve CHP üyeleri, adaylar arasından partinin resmî cumhurbaşkanı adayını belirleyecektir.
.svg){kind=small} | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
.svg){kind=spacer} | ||||||||||
_2.png)
Arka plan
değiştir2023 cumhurbaşkanlığı seçimleri
değiştirEkrem İmamoğlu, 2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminin ertesi sabahı sosyal medya hesabından bir video paylaşarak CHP içinde ve Türkiye genelinde değişim yönünde bir çağrı yapmıştır.[2] 19 Temmuz 2023 tarihinde, Ekrem İmamoğlu ve diğer önde gelen CHP yetkilileri arasında partinin durumunun tartışıldığı bir Zoom konferansının 14 dakikalık bir bölümü YouTube'a sızmıştır.[3] Toplantı, dönemin CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun bilgisi dışında gerçekleştirilmiş ve parti içindeki bazı gruplarda tepkiye yol açmıştır.[4][5]
CHP içinde, Kemal Kılıçdaroğlu'nun liderliğini desteklemeyen ve "Değişimciler" olarak bilinen grup, hem CHP hem de Türkiye için gelecek stratejilerini içeren "İktidar İçin Değişim" adlı bir web sitesi duyurmuştur.[6][7][8] Web sitesinde yayımlanan manifesto, muhalefette değişim sürecine odaklanmış ve demokratikleşme, kapsayıcılık ile karar alma sürecine kitlesel katılımı vurgulamıştır.[9][10]
38. Cumhuriyet Halk Partisi Olağan Kurultayı
değiştir38. Cumhuriyet Halk Partisi Olağan Kurultayının ilk turunu Özgür Özel önce az bir farkla, ardından da ikinci turda ezici bir farkla zafer kazanmıştır.[11] CHP, lider değişikliğinin ardından, milletvekilleri için dönem sınırı,[12] iç organlarda yüzde 50 kadın ve yüzde 30 gençlik kotası, engelliler için daha geniş temsil ve ön seçim gibi konuları kapsayan tüzük değişiklikleri yapmıştır.[13][14][15]
Seçim sürecinin başlaması
değiştir28 Ocak 2025'te CHP lideri Özgür Özel, partinin bir sonraki Cumhurbaşkanlığı seçimi için adayın yaklaşık 1,6 milyon CHP'li üyenin katılabileceği bir ön seçim ile yapılacağını açıkladı.[16] Özel, "İstanbul'da bir dizi toplantı yaptık. O toplantıda Ekrem başkanla, Mansur başkanla konuştuk değerlendirdik. Artık bir yeni başlangıca, yeni bir sürecin tarifine hep birlikte hazır olma konusunda mutabakatımız tamdır" açıklamalarında bulundu.[17] 10 Şubat 2025'te CHP Parti Meclisi, genel başkan Özel başkanlığında toplanmıştır ve bu toplantıda Parti Meclisi, cumhurbaşkanı adaylığı için ön seçim tarihinin belirlenmesi konusunda Merkez Yürütme Kurulu'na yetki verdi.[18] Partinin 11 Şubat 2025'te yapılan TBMM Grup toplantısında konuşan genel başkan Özgür Özel, ön seçimin 23 Mart 2025'te yapılacağını açıkladı.[19][20]
Seçim yöntemi ve kuralları
değiştirCHP tüzüğüne göre, partinin cumhurbaşkanı adayı, Parti Meclisi tarafından seçmen yoklaması, ön seçim, aday yoklaması ya damerkez yoklaması yöntemlerinden biriyle belirlenmektedir. İlk başta elektronik seçim fikri ortaya çıktıysa da, son değerlendirmelerde fiziksel seçim yapılması tercih edildi.
Yine parti tüzüğüne göre,[a] parti içi seçimlerde oy kullanabilmek için en az bir yıl parti üyesi olmak ve düzenli aidat ödemek zorunludur. Ayrıca, üyelerin parti içi eğitimlere katılma, parti toplantılarına katılma, seçimlerde veya halkoylamalarında görev alma, dijital demokratik katılım süreçlerine katılma veya parti etkinliklerini yaygınlaştırma gibi faaliyetlerden en az ikisini yerine getirmiş olması gerekmektedir. Bununla birlikte Genel Başkan Özel, 28 Şubat 2025'e kadar partiye kaydolan üyelerin oy kullanabileceğini, bu tarihten sonra üyelik kaydı yaptıran kişilerin ön seçimlerde oy kullanamayacağını duyurdu.[20]
Ön seçimde üyelerce seçilen kişi, tüzük gereği Parti Meclisi'nin onayına sunulacaktır.[17]
Adaylık Süreci
değiştirAdaylar
değiştirOlası adaylar
değiştir- Ekrem İmamoğlu, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı.[21][22][23][24][25][26]
- Vahap Seçer, Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı.[27]
.jpg)
Aday olmayı reddedenler
değiştir- Özgür Özel, 24., 25., 26., 27. ve 28. Dönem Manisa Milletvekili, Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanı ve TBMM grup başkanı.[28][29]
- Mansur Yavaş, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı.[30][31][32][33]
- Hurşit Güneş, 24. Dönem Kocaeli milletvekili.[34][35]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Kampanyalar
değiştirBu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Seçim Sonuçları
değiştirBu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Parti içi tepkiler
değiştirPotansiyel adaylardan biri olarak görülen Ekrem İmamoğlu 30 Ocak 2025'te “Kötü gidişata dur demek için partimiz yola çıkmıştır. Bu gidişattan kurtulmanın tek yolu erken seçimdir. Genel başkanımız bir cumhurbaşkanı adayı belirleme sürecini başlatmıştır, Ülkemiz tarihinde ilk defa yapılacak olan bu demokratik uygulama yakın geleceğimiz adına büyük bir devrimdir. Partimizin kararını en güçlü şekilde destekliyorum” açıklamalarında bulunarak ön seçim kararını desteklediğini açıkladı.[36]
CHP lideri Özgür Özel, parti politikaları doğrultusunda seçim çalışmalarının sürdüğünü belirterek, 'Partimizin genel söylemleri ve ilkeleri çerçevesinde propagandaları da hazırlıyoruz. Cumhurbaşkanı adayımızın ön seçimle belirlenmesi ile birlikte bu kuvvetli adımı atacağız. CHP’de şu anda 1,6 milyon üyemiz var ancak bu sayının artmasını istiyoruz. Mutlaka en geniş katılımla CHP’nin cumhurbaşkanı adayını belirlemek istiyoruz' ifadelerini kullandı.[37]
9 Şubat 2025'te Özgür Özel, Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş, ön seçim konusunu görüşmek üzere yaklaşık üç saat süren bir toplantı gerçekleştirmiştir. Basına yansıyan haberlere göre, Yavaş ön seçime katılmama kararı almıştır. Ön seçime karşı olmadığını ancak bunun tek kriter olarak görülmemesi gerektiğini belirten Yavaş, kamuoyu yoklamaları gibi yöntemlerin de dikkate alınması gerektiğini ifade etmiştir. Parti içinde birlik ve bütünlüğün korunmasının önemine vurgu yapan Yavaş, parti kararlarına uyacağını ve saygılı olacağını dile getirmiştir. Ayrıca, CHP'nin önceliğinin ekonomik kriz ve yoksulluk gibi halkın temel sorunları olması gerektiğini belirtmiştir.[32][38]
11 Şubat 2025'te Özgür Özel ön seçim hakkında “O gülen yüzlerden bile kriz çıkarmaya çalışan bir akıl pazartesi sabahı başladı. Mansur Yavaş’ın her durumda aday olduğunu söylediler. Başkanlarımızla yaptığımız o görüşmede vardığımız sonuçları, partinin genel başkanı olarak söylüyorum. Bir, partinin başarısı için herkesin elinden geleni yapacağı, parti kararlarına uyacağı ve milletimizin hayal kırıklığına uğratılmaması noktasında çok hassas bir sürecin yürütülmesi konusunda tam mutabakat sağladık.” açıklamalarında bulundu ayrıca “Sayın Mansur Yavaş, cumhurbaşkanı adayının belirleneceği ön seçime girmeyeceğini bize bildirdi ve şu cümleyi kurdu: ‘Hepsi bizim partililerimiz. Elbette onların vereceği karara ben de saygılıyım, hepimiz saygılıyız.’ Ön seçim süreci dahil tüm bu süreçlerin hep birlikte ortak akılla yürütülmesi, bundan sonra daha çok bir araya gelinmesi konusunda hemfikiriz” ifadeleri ile Yavaş'ın ön seçimde aday olmayacağını doğruladı.[39] Yavaş ise aynı gün resmi Twitter hesabından “Pazar günü Genel Başkanımız Sayın Özgür Özel ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanımız Ekrem İmamoğlu ile birlikte gerçekleştirdiğimiz görüşme fotoğraf karelerine yansıdı. Ülkemizin güzel günlere kavuşması, emeklilerin, asgari ücretlinin, öğrencilerin, işçilerin rahata erebilmesi, parlamenter demokrasinin yeniden tesis edilebilmesi için biriz ve beraberiz.’’ yazılı bir Tweet paylaştı.[40]
Anketler
değiştirNotlar
değiştir- ^ Tüzüğün beşinci maddesinin 14. bendi.
Kaynakça
değiştir- ^ "CHP'de ön seçim 23 Mart'ta: Yavaş ve İmamoğlu'nun yol haritasında ne var?". BBC News Türkçe. 11 Şubat 2025. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ Merkezi, Haber (29 Mayıs 2023). "İmamoğlu: "Aynı şeyleri yaparak farklı sonuç beklemeyeceğiz"". Medyascope. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "CHP'de kaydı internete sızan toplantı tartışma yarattı: Katılımcılar ve Genel Merkez ne diyor?". BBC News Türkçe. 19 Temmuz 2023. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "İmamoğlu, 'CHP'li kurmaylarla toplantısının sızması' hakkında konuştu". euronews. 19 Temmuz 2023. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "Ekrem İmamoğlu'nun gizli 'zoom' toplantısı ifşa oldu... İşte CHP'de 'değişim' planı". Veryansın TV. 19 Temmuz 2023. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "İktidar İçin Değişim". iktidaricindegisim.org. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ Merkezi, Haber (6 Temmuz 2023). ""İktidar İçin Değişim" sitesi ve İmamoğlu | Siteyi "trollemek" mümkün mü?". Medyascope. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "İmamoğlu'nun 'İktidar İçin Değişim' sitesi yayında". BBC News Türkçe. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "CHP PM ikiye bölündü: Değişimciler ve yenilikçiler". Serbestiyet. 23 Temmuz 2023. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "İmamoğlu'ndan 'değişim' manifestosu: 'İktidar için değişim' sitesi yayında!". www.cumhuriyet.com.tr. 7 Nisan 2023. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "CHP'nin yeni genel başkanı Özgür Özel oldu". www.aa.com.tr. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "CHP'nin tüzüğü değişti: Milletvekillerine dönem kuralı". euronews. 7 Eylül 2024. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "CHP Olağanüstü Tüzük Kurultayı: Muhaliflerin önergeleri reddedildi, 28 maddelik değişiklik kabul edildi". BBC News Türkçe. 5 Eylül 2024. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ YetkinReport (7 Eylül 2024). "CHP kurultayda kapsamlı tüzük değişikliğini onayladı". Yetkin Report. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ Arslan, Bişar (6 Eylül 2024). "CHP'de tüzük değişikliği oy çokluğuyla kabul edildi - Diken". Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "CHP Lideri Özgür Özel: "Partiye Kaydolan Herkes Cumhurbaşkanı Belirleme Seçiminde Oy Kullanacak"". chp.org.tr. 30 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2025.
- ^ a b "Özgür Özel: Cumhurbaşkanı adayımızı 1,6 milyon parti üyesi belirleyecek". BBC News Türkçe. 28 Ocak 2025. 29 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2025.
- ^ "CHP'de adaylık için ön seçim kararı kesinleşti: PM, tarihin belirlenmesi için MYK'ya yetki verdi". T24. Erişim tarihi: 10 Şubat 2025.
- ^ "CHP'de Cumhurbaşkanı adayının belirleneceği ön seçim 23 Mart'ta yapılacak İhlas Haber Ajansı". IHA. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ a b "Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Özgür Özel: "Milletin Seçim Takvimi Başlamıştır, Erken Seçimin Adayı Erken Açıklanır"". chp.org.tr. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "Özgür Özel CHP'nin Cumhurbaşkanı adaylarını açıkladı!". T24. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024.
- ^ "Ekrem İmamoğlu hedefini açıkladı: Cumhurbaşkanlığına bir kez daha göz kırptı". Ensonhaber. 8 Ekim 2023. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.
- ^ Duvar, Gazete (22 Ağustos 2023). "Tuğçe Erçetin: 'Ekrem İmamoğlu 2028 formülünü işletebilirse Erdoğan'ı üçüncü kez yenebilir'". www.gazeteduvar.com.tr. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.
- ^ SELVİ, Abdulkadir (15 Ağustos 2023). "İşte İmamoğlu'nun 2028 stratejisi". Hürriyet. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.
- ^ "Kulis: 'İmamoğlu bu seçimde İBB, 2028'de cumhurbaşkanlığını hedefliyor'". Artı Gerçek. 14 Ağustos 2023. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.
- ^ "Yerel seçim sonuçları ve CHP'nin zaferi dünya basınında: 'Çok sayıda Türk, Ekrem İmamoğlu'nu potansiyel cumhurbaşkanı adayı olarak görüyor'". BBC News Türkçe. 1 Nisan 2024. 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2024.
- ^ https://www.youtube.com/watch?v=WvTlyADB92I
- ^ "Özgür Özel: Cumhurbaşkanı adayı ben değilim". www.ntv.com.tr. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ "Özel'den cumhurbaşkanı adayı açıklaması: Ben aday olmayacağım, tek başıma da aday belirlemeyeceğim". Gazete Oksijen. 1 Kasım 2024. 7 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2024.
- ^ Mynet. "Mansur Yavaş için 2028 senaryosu! "Doğal cumhurbaşkanı adayıdır" diyen İsmail Saymaz, 1 Nisan'ı işaret etti". Mynet Haber. 5 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2024.
- ^ "Özgür Özel CHP'nin Cumhurbaşkanı adaylarını açıkladı!". T24. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024.
- ^ a b "SON DAKİKA HABERİ: Mansur Yavaş, cumhurbaşkanlığı adaylığı için ön seçime katılmayacak". www.ntv.com.tr. Erişim tarihi: 10 Şubat 2025.
- ^ Merkezi, Haber (11 Şubat 2025). "Özel, Erdoğan'a meydan okudu: "Salon adamı, halkın adayı karşında olacak"". Medyascope. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ https://x.com/ekoltvv/status/1889234608304075054
- ^ https://x.com/hursitgunes/status/1889216540282929535
- ^ "İmamoğlu, CHP'nin ön seçim kararını destekledi: Demokratik devrim! Tek yol erken seçim!". T24. Erişim tarihi: 31 Ocak 2025.
- ^ "Özgür Özel yanıtladı: Diğer adaya cumhurbaşkanı yardımcısı olma teklifini yapar mısınız?". birgun.net. Erişim tarihi: 31 Ocak 2025.
- ^ "CHP: Mansur Yavaş cumhurbaşkanlığı adaylığı için ne karar verdi?". BBC News Türkçe. 10 Şubat 2025. Erişim tarihi: 10 Şubat 2025.
- ^ Merkezi, Haber (11 Şubat 2025). "Özel, Erdoğan'a meydan okudu: "Salon adamı, halkın adayı karşında olacak"". Medyascope. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ Merkezi, Haber (11 Şubat 2025). "Son Dakika... Ön seçime katılmayacağını açıklayan Mansur Yavaş sessizliğini bozdu - Sözcü Gazetesi". www.sozcu.com.tr. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.