Artuklu, Mardin
Artuklu, Türkiye'nin Mardin ilinin bir ilçesi. 12 Kasım 2012'de TBMM'de kabul edilen 6360 sayılı kanun ile Mardin merkez ilçesinin kaldırılması sonucu ilçe olmuştur.[1] İlin fiilen merkezidir. İlçede farklı dinî inanışlar paralelinde, sanatsal ve tarihi değeri olan cami, türbe, kilise, manastır ve benzeri dini eserler bulunmaktadır.
| Artuklu | |
|---|---|
İlçe | |
 | |
 Mardin'in ilçeleri | |
| Ülke |  Türkiye |
| Bölge | Güneydoğu Anadolu |
| İl | Mardin |
| İdare | |
| • Kaymakam | Muhammet Öztabak |
| • Belediye Başkanı | Mehmet Ali Amak (DEM Parti) |
| Nüfus (2022) | |
| • Kent | 189.769 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAS) |
| Alan kodu | 482 |
Tarihçe
değiştirFırat ve Dicle nehirleri arasında Mezopotamya bölgesinde, tarih boyunca pek çok medeniyet yerleşmiştir. Bir dağın tepesinde kurulmuş olan Artuklu, Yukarı Mezopotamya'nın en eski yerleşim yerlerinden biridir.
M.Ö.4500' den başlayarak Arami Süryani Arami/Süryani Subartu, Sümer, Akad, Babil, Mitanniler, Asur, Pers, Bizans, Araplar, Selçuklu, Artuklu, Osmanlı hakimiyetine girmiştir.
Coğrafya
değiştirArtuklu, Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Mezopotamya havzasında bulunmaktadır. Mardin dağlarının, Mazıdağı, Derik, Midyat, Savur ve Nusaybin yörelerine sokulan yüksek kesimlerinde, Meşe ağaçlarından oluşan topluluklara rastlanır. İklim olarak Akdeniz iklimi ile karasal iklimin ortak özelliklerine sahiptir. Yazları çok sıcak ve kurak, kışları ise yağışlı ve soğuktur.
Nüfus
değiştirArtuklu'da Türkler, Araplar, Kürtler, Süryaniler ve Ermeniler gibi etnik gruplar yaşarlar.[2][3]
| Yıl | Toplam |
|---|---|
| 2013[4] | 148.066 |
| 2014[5] | 151.356 |
| 2015[6] | 156.660 |
| 2016[6] | 163.725 |
| 2017[6] | 168.600 |
| 2018[6] | 174.731 |
| 2019[6] | 178.154 |
| 2020[6] | 182.400 |
| 2021[6] | 186.622 |
| 2022[6] | 189.769 |
Yerel yönetim
değiştirBu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
31 Mart 2019 Yerel Seçimler sonucu belediye başkanlığına Abdulkadir Tutaşi seçilmiştir.
| Belediye başkanları | |||||||||
| Geçerli oy | Seçilen başkan | ||||||||
| Adı | Partisi | Aldığı oy | Oranı | ||||||
| 79.398 | Abdulkadir Tutaşi | AK Parti | 42.464 | %53,48 | |||||
| 69.273 | Emin Irmak | BDP | 25.669 | %35.6 | |||||
Mimari
değiştirEvler
değiştirİlçenin kesme taş işçiliğiyle yapılan evleri dikkat çekmektedir. Süryani ve Arap mimarisinin tipik örnekleri olan bu evler ve İslam mimarisinin oluşturduğu cami ve medreseler bir açık hava müzesi görünümündedir.
Mardin Kalesi
değiştirİlçeye hakim bir tepede etkileyici Mardin Kalesi bulunur. Evliya Çelebi, yazdığı seyahatnamede[7] kaleyi ve ele geçirilmesinin zorluğunu şöyle tarif eder:
| “ | Hendeği olmayan kalenin etrafı cehennem çukurunu hatırlatan derinlikte tıraşlanıp parlatılmış kayalardır. Birçok mağaraları, karanlık pusu yerleri, on sene kuşatmaya yetecek su sarnıçları vardır. Yalçınlardan inen yağmurun bir damlası heba edilmeyip kaya yollarından sarnıçlarına gider. | „ |
Resimler
değiştir-
Mardin Evleri -
Mardin Ulu Camii -
Tarihi Konak -
Çarşı -
Dar Sokaklar -
Eski ve Yeni
Kardeş şehirler
değiştir Konak, İzmir (2015)[8]
Kaynakça
değiştir- ^ "Kanun No. 6360". 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2014.
- ^ "Mardin Looklex Encyclopedia". 26 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2009.
- ^ Deyrulzafaran Manastırı.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Artuklu Nüfusu - Mardin". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Mardin Artuklu Nüfusu". nufusune.com.
- ^ Evliya Çelebi Seyahatnamesi, 4. Cilt, İkdam Matbaası, 1314, s.57-60.
- ^ "Kardeş şehirler/Yurt dışı". konak.bel.tr. 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2023.
- ^ "Kayseri Büyükşehir Belediyesi ile Artuklu Belediyesi kardeş şehir oldu". 4 Aralık 2019. 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2023.
- ^ "Artuklu Belediyesi Adıyaman Belediyesini kardeş belediye ilan etti". 7 Nisan 2023. 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2023.
Dış bağlantılar
değiştir- Artuklu Belediyesi 29 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Artuklu Kaymakamlığı 29 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.