Atossa

Atossa
Atossa
	Atossa'nın da gömüldüğü Büyük Darius'un mezarı
Ahameniş İmparatorluğu'nun ana kraliçesi
Hüküm süresi	MÖ 486–476
Taç giymesi	MÖ 486
Sonra gelen	Amestris
Ahameniş İmparatorluğu'nun konsort kraliçesi
Hüküm süresi	MÖ 520–486
Taç giymesi	MÖ 520
Önce gelen	Cassandane
Sonra gelen	Amestris
Doğum	y. MÖ 550
Ölüm	MÖ 475
Defin	Nakş-ı Rüstem
Eş(ler)i	Büyük Darius
Çocuk(lar)ı	I. Serhas; Hystaspes; Masistes; Achaemenes
Hanedan	Ahameniş
Babası	Büyük Kiros
Annesi	Cassandane
Dini	Zerdüştçülük

Atossa ( Eski Farsça : Utauθa veya Eski İranca : Hutauθa ; MÖ 550-475) bir Ahameniş imparatoriçesidir. Büyük Kiros'un kızı, II. Kambises'in kız kardeşi, Büyük Darius'un karısı, I. Serhas'ın annesi ve I. Artaserhas'ın büyükannesidir.

İsim

"Atossa" (veya "Atusa") ismi "çok cömertçe bağışlayan" veya "kuyu akan" veya "kuyu veren" anlamına gelmektedir. Atossa, Eski Farsça Utauθa isminin Grekçe: Ἄτοσσα transliterasyonudur. Avestaca adı Hutaosā'dır.^[1]

Hayat

Atossa yaklaşık olarak y. MÖ 550 doğmuştur.^[1] Büyük Kiros'un en büyük kızıdır; annesi Cassandane olabilir.^[1] Yunan kaynaklarına göre babasının ölümünden sonra kardeşi II. Kambises ile evlenmiş, ancak bu anlatıların güvenilirliğini belirlemek sorunlu olmaya devam etmektedir.^[2] Herodot'a göre, Kambises'in kız kardeşlerinden ikisi olan Atossa ve Roxane ile evlendiği varsayılmaktadır.^[2] Bu durum yasadışı olarak değerlendirilirdi. Ancak Herodot, Kambises'in Otanes'in kızı Phaidyme ile evlendiğini belirtirken, çağdaşı Ktesias, Kambises'in karısı olarak Roxane'yi gösterir, ancak kız kardeşi olarak anılmaz.^[2]

Kambises'e karşı ensest suçlamaları onu karalamak için bir yol olarak kullanılıyor ve deli ve kibirli biri olarak gösteriyorlardı. Bu, Persler hakkındaki birçok eski tarih metninde karşılaşılan yaygın bir tarih yazımı sorunudur. Örneğin, ensest eylemlerine ilişkin birincil kayıtlardan biri, ensestin çok ötesinde, onun eylemlerinin çoğunu kınayan bir Mısır metninden alınmıştır. Ancak metindeki iddiaların birçoğu, örneğin Apis boğasının öldürülmesi, asılsız olduğu doğrulanmıştır; bu da Kambises'in sözde ensest eylemlerine ilişkin raporun da tartışmalı olduğu anlamına gelmektedir.^[2]

I. Darius, MÖ 522'de II. Kambises'in küçük kardeşi olduğunu iddia eden Bardiya'nın (Smerdis) takipçilerini yendiğinde Atossa ile evlenmiştir.^[1] Atossa, Ahameniş kraliyet ailesinde önemli bir rol oynamıştır ve bir sonraki Ahameniş kralı olan I. Serhas'ı Büyük Darius'tan dünyaya getirmiştir.

Atossa, Ahameniş kraliyet evinde büyük bir otoriteye sahipti ve Darius'la evliliği, muhtemelen Ahameniş İmparatorluğu'nun kurucusunun kızı olması kaynaklı gücü, etkisi nedeniyleydi.^[1]

Herodot, Tarihler adlı eserinde Atossa'nın göğsünde kanayan bir kitleden rahatsız olduğunu kaydetmiştir. Yunanlı bir köle olan Democedes tümörü almıştır.^[3] Bu, mastitin ilk kaydedilen vakasıdır^[4] bazen iltihaplı meme kanseri belirtisi olarak da yorumlanır.^[3]

I. Serhas, Atossa ve Darius'un en büyük oğludur. Atossa, Serhas'ın Yunanistan'ı işgalini görecek kadar yaşamıştır. Atossa'nın özel konumu, Darius'un en büyük oğlu olmayan Serhas'ın babasının yerine geçmesini sağlamıştır.^[1]

Edebi referanslar

Persler'deki bir sahnede Darius'un hayaleti Atossa'ya görünür.

Eshilos, Atossa'yı Persler trajedisine ana karakterlerinden biri olarak dahil etmiştir. Atossa aynı zamanda Gore Vidal'in Yaratılış adlı romanının da önemli karakterlerinden birisidir.

Atossa, Herodot tarafından Tarihler adlı eserinde önemli etkiye sahip güçlü bir kadın olarak anılır. Herodot, hatta onun Helen hizmetçi kızları istemesinin, kocası Büyük Darius'un MÖ 492'de Yunanistan'a karşı bir sefer başlatmaya karar vermesinin nedeni olduğunu ileri sürecek kadar ileri gider.

Siddhartha Mukherjee, kurgusal olmayan kanser tarihi kitabı Tüm Hastalıkların İmparatoru'nda Atossa'nın zamanda yolculuk ettiğini, meme kanserine dair farklı teşhis ve tedavilerle karşılaştığını hayal etmiştir. Atossa, tarih boyunca kanser hastalarının simgesi haline gelmiştir.^[5]

Dr. Jason Fung, The Cancer Code (Kanser Kodu) adlı kitabında, Atossa'nın iltihaplı meme kanserine, çağdaş Yunan tarihçisi Herodot'un yazdığı gibi atıfta bulunmaktadır.

Mirası

Max Wolf tarafından keşfedilen 810 Atossa adlı küçük gezegene onun adı verilmiştir.

Matthew Arnold'un 1882 tarihli, evcil bir kanaryanın ölümünü anlatan 'Zavallı Matthias' adlı şiirinde anılır.

Kaynakça

Özel

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Schmitt 1987, ss. 13–14.
^ ^a ^b ^c ^d Brosius, Maria (2000). "Women i. In Pre-Islamic Persia". Archived copy. Encyclopaedia Iranica, Vol. London et al. Archived from the original on 2020-03-13. Retrieved 2019-09-21.
^ ^a ^b Mukherjee 2011, s. 41.
^ Sandison, A. T. (1959). "The First Recorded Case of Inflammatory Mastitis— Queen Atossa of Persia and the Physician Democêdes". Medical History. 3 (4). ss. 317-322. doi:10.1017/s0025727300024820. PMC 1034507 $2. PMID 14441415.
^ Mukherjee 2011, ss. 463–467.

Genel

Wikimedia Commons'ta Atossa ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Boyce, Mary (1982). A History of Zoroastrianism: Volume II: Under the Achaemenians. Leiden: Brill. ISBN 9789004065062.
Mukherjee, Siddhartha (2011). The Emperor of All Maladies: A Biography of Cancer. Harper Collins. ISBN 978-0-00-725092-9.
Schmitt, R. (1987). "Atossa". Encyclopaedia Iranica, Vol. III, Fasc. 1. ss. 13-14.

[FOOTNOTESchmitt198713–14-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Schmitt 1987, ss. 13–14.

[:0-2] Brosius, Maria (2000). "Women i. In Pre-Islamic Persia". Archived copy. Encyclopaedia Iranica, Vol. London et al. Archived from the original on 2020-03-13. Retrieved 2019-09-21.

[FOOTNOTEMukherjee201141-3] Mukherjee 2011, s. 41.

[4] Sandison, A. T. (1959). "The First Recorded Case of Inflammatory Mastitis— Queen Atossa of Persia and the Physician Democêdes". Medical History. 3 (4). ss. 317-322. doi:10.1017/s0025727300024820. PMC 1034507 $2. PMID 14441415.

[FOOTNOTEMukherjee2011463–467-5] Mukherjee 2011, ss. 463–467.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]