École normale supérieure

École Normale Supérieure (Türkçe: Yükseköğrenim okulu), Fransa'da bulunan bir yükseköğrenim kurumudur.

École normale supérieure
Slogan	Dominus Illuminatio Mea (Rab benim ışığımdır) (Zebur 27:1)
Kuruluş	1794
Eğitim dil(ler)i	Fransızca İngilizce
Rektör	Marc Mezard
Kayıtlı	2000
Konum	Paris, Fransa
Yerleşke	Quartier Latin
Web sitesi	[www.ens.fr]

Dünya çapında en başarılı öğrencilerin son derece ağır sınavlardan geçerek alındıkları okulda Fransa'nın en önemli bilim insanları ve filozofları ders verir. Türkiye'den çok az sayıda üstün yetenekli öğrenciler üniversiteye kabul edilmiştir. Bu kişilerden en çok tanınan ise Cahit Arf'dır. Okulun İngiltere'de değişim için anlaşmalı olduğu sadece üç yükseköğrenim kurumu vardır; Cambridge, Oxford ve Londra Ekonomi Okulu'dur. Fransa'da dört adet École Normale Supérieure vardır.

École Normale Supérieure: Paris'te ENS-Ulm diye de bilinen okul, Quartier Latin'da tarihî binasında fen, sosyal bilimler ve lettres eğitimi vermektedir.

École Normale Supérieure öğrencileri arasında 1983 yılında Nobel Ekonomi Ödülü'nü almış Gérard Debreu, Cahit Arf, Albert Camus gibi ünlü isimler yer alır.

Ayrıca ünlü filozof Louis Althusser burada öğretmenlik yapmıştır.

Okulun önde gelen mezunları

Nobel Ödülü sahipleri

• Edebiyat: Romain Rolland (1915), Henri Bergson (1927), Jean-Paul Sartre (1964).
• Fizik: Gabriel Lippmann (1908), Jean-Baptiste Perrin (1926), Alfred Kastler (1966), Louis Néel (1970), Pierre-Gilles de Gennes (1991), Claude Cohen-Tannoudji (1997), Albert Fert (2007), Serge Haroche (2012).
• Kimya: Paul Sabatier (1912).
• Iktisat: Gérard Debreu (1983).

Fields Madalyası sahipleri

Fields Madalyası alan tüm Fransızlar École Normale Supérieure'de okumuştur:

• 1950: Laurent Schwartz, Jean-Pierre Serre, René Thom, Alain Connes.
• 1958: René Thom.
• 1982: Alain Connes.
• 1994: Jean-Christophe Yoccoz, Pierre-Louis Lions.
• 2002: Laurent Lafforgue.
• 2006: Wendelin Werner.
• 2010: Cédric Villani, Ngô Bảo Châu.
• 2022: Hugo Duminil-Copin

Tıp ve biyoloji alanında tanınmış bilim insanları

Stanislas Dehaene (1984) (Collège de France Deneysel Psikoloji başkanı), Louis Pasteur (1843), kimyager ve kuduz aşısını bulan biyolog.

Diğer alanlarda tanınmış bilim insanları

Édouard Branly (1865), Marcel Brillouin (1878), Léon Brillouin, Hubert Curien (1945), Thomas Fink, Jean Baptiste Joseph Fourier, Paul Langevin (1894), Yves Rocard, Georges Sagnac (1889), Roger Apéry (1936), Paul Emile Appell (1872), Cahit Arf (1932), René-Louis Baire (1892), Arnaud Beauville (1966), Pierre Berthelot (1962), Émile Borel (1889), Louis Boutet de Monvel (1960), Marcel Brillouin (1874), François Bruhat (1948), Élie Cartan (1888), Henri Cartan (1923), cofounder of Bourbaki, Pierre Cartier (1950), Claude Chevalley (1926), Gustave Choquet (1934), Henri Cohen (1966), Yves Colin de Verdière (1964), Jean-Louis Colliot-Thélène (1966), Pierre Colmez (1981), Antoine Augustin Cournot (1821), Louis Couturat (1887), Jean Gaston Darboux (1891), Georges Darmois (1906), Patrick Dehornoy (1971), Jean Delsarte (1922), cofounder of Bourbaki, Michel Demazure (1955), Arnaud Denjoy (1902), Jean Dieudonné (1924), cofounder of Bourbaki, Jacques Dixmier (1942), Pierre Dolbeault (1944), Adrien Douady (1954), Paul Dubreil (1923), Charles Ehresmann (1927), cofounder of Bourbaki, Ivar Ekeland (1963), Hélène Esnault (1973), Pierre Fatou (1898), Maurice René Fréchet (1900), Évariste Galois (1829), originated Galois theory, René Gâteaux (1907), Roger Godement (1940), Édouard Goursat (1876), Jacques Hadamard (1884), Guy Henniart (1973), Jacques Herbrand (1925), Luc Illusie (1959), Marie-Louise Jacotin (1926), Hervé Jacquet (1959), Gaston Julia (1911), François Labourie (1980), Jean-Louis Koszul (1940), Vincent Lafforgue (1992), Gérard Laumon (1972), Henri Lebesgue (1894), Jean-François Le Gall (1978), Pierre Lelong (1931), Jean Leray (1926), André Lichnerowicz (1933), Jacques-Louis Lions (1950), François Loeser (1978), Édouard Lucas (1861), Bernard Malgrange (1947), Szolem Mandelbrojt (?), Loïc Merel (1986), Paul-André Meyer (1954), Yves Meyer (1957), Paul Montel (1894), André Néron (1943), Joseph Oesterlé (1973), Henri Padé (1883), Paul Painlevé (1883), Mihailo Petrović (1890), Charles Émile Picard (1874), Charles Pisot (1929), Georges Poitou (1945), René de Possel (1923), Victor Puiseux (1837), Michel Raynaud (1958), Pierre Samuel (1940), Sylvia Serfaty (1994), Christophe Soulé (1970), Jean-Marie Souriau (1942), Gheorghe Tzitzeica (1896), Jean-Louis Verdier (1955), Ernest Vessiot (1884), Claire Voisin (1981), Jean-Loup Waldspurger (1972), André Weil (1922), Jean-Pierre Wintenberger (1973).

İnsan bilimleri, siyaset bilimleri, filozofi alanında tanınmış bilim insanları

Louis Althusser (1939), Raymond Aron (1924), Étienne Balibar (1960), Georges Canguilhem (1924), Emile Auguste Chartier "Alain" (1889), André Comte-Sponville (1972), Jean Cavaillès (1923), Jacques Derrida (1952), Michel Foucault (1946), Maurice Merleau-Ponty (1926), Jean Hyppolite, Jacques Rancière (1960), Philippe-Joseph Salazar (1975), Hippolyte Taine (1893), Simone Weil (1928), Quentin Meillassoux, Paul Vidal de la Blache (1863).

Sosyoloji alanında tanınmış bilim insanları

Jean-Michel Berthelot (1966), Pierre Bourdieu (1951), Raymond Boudon (1951), Émile Durkheim (1879).

Edebiyat alanında tanınmış bilim insanları

Paul Bénichou (1927), Robert Brasillach, Aimé Césaire (1935), Assia Djebar (1955), Jean Giraudoux (1903), Julien Gracq (1930), Sabiha Al Khemir (1982), Paul Nizan (1924), Charles Péguy (1894), Jules Romains (1906), Éric-Emmanuel Schmitt (1980), Jean-Pierre Richard (1941), Gérard Genette (1951).

Tarih alanında tanınmış bilim insanları

Marc Bloch (1904), Jacqueline de Romilly (1933), Georges Dumézil (1916), Lucien Febvre (1899), Marcel Granet (1904), Pierre Grimal (1933), Henri Hauser (1885), Jacques Le Goff (1945), Emmanuel Le Roy Ladurie (1949), Paul Mantoux (1894), Neil MacGregor, Jacques Soustelle (1929).

Ekonomi alanında tanınmış bilim insanları

Yves Balasko (1964), Thomas Piketty (1989), Emmanuel Saez (1992), Xavier Gabaix (1991), Esther Duflo (1992), Nicole El Karoui (1964).

İdari alanda tanınmış bilim insanları

Pierre Brossolette (1922), Laurent Fabius (1966), Fransız başbakan (1984-1986), Édouard Herriot (1891), Jean Jaurès (1878), Alain Juppé (1964), Fransız başbakan (1995-1997), Paul Painlevé (1883), Georges Pompidou (1931), Fransa başbakanı (1962-1968) sonra cumhurbaşkanı (1969-1974), Michel Sapin, Laurent Wauquiez (1994).

Fransa'da bulunan diğer Écoles Normales Supérieures yerleşkeleri

• École Normale Supérieure Lettres et Sciences Humaines: 2001 yılına kadar Paris'te bulunan okul, bu yıldan sonra Lyon'a taşınmıştır.
• École Normale Supérieure (ENS Cachan): Okul Grande Couronne Parisienne'de, Paris'in yakın banliyösü Cachan da yer alan fen disiplini, işletme, ekonomi ve endüstriyel tasarım konularında eğitim vermektedir.

Okuldan bir görünüm

• École Normale Supérieure de Lyon: Bu okul Lyon'da mühendislik dallarinda eğitim vermektedir.

Kaynakça

Özel