Gezi Parkı olayları zaman çizelgesi

Vikimedya liste makalesi

Aşağıdaki zaman çizelgesi Gezi Parkı olayları sırasında ve sonrasında yaşanan olayları kronojik sıralamasını içermektedir.

İstiklal Caddesi, 31 Mayıs
İstiklal Caddesi Taksim Girişi, 31 Mayıs
İstiklal Caddesi'nde eylemciler, 1 Haziran
İstiklal Caddesi'nde eylemlere polisin müdahalesi, 1 Haziran
Polisin göstericilere müdahalesi, 1 Haziran
Ankara'daki gösterilerden, 1 Haziran
Kadıköy'den yürüyerek Boğaziçi köprüsünü geçen protestocular, 1 Haziran
Taksim Meydanında camları kırılmış tramvay durağı, 1 Haziran
Ankara'da ağır hasara uğratılmış bir belediye otobüsü, 1 Haziran
Ankara'da eylemcilere müdahale anı, 2 Haziran
Ziya Azazi Mevlevi dansı ile protestoculara destek olurken, 3 Haziran
Gösteriler esnasında Taksim, 3 Haziran
Taksim'de işgal edilmiş bir bina, 3 Haziran
Taksim'de barikatlar, 3 Haziran
Taksimdeki protestocular, 3 Haziran
Taksim'de barikatlar, 3 Haziran
Yakılmış bir polis aracı, 3 Haziran
Eylemlerde zarar verilmiş ve daha sonra dilek arabası haline getirilmiş bir araç, 4 Haziran
Taksim Gezi Parkında gaz maskesi ve koruyucu gözlük satışı yapılırken, 4 Haziran
Taksim Gezi Parkından bir görünüm, 4 Haziran
Taksim Meydanı'ndaki yer yazılarından biri, 4 Haziran
Taksim Gezi Parkında bekleyiş devam ederken, 5 Haziran
Protestoların 9.gününde Taksim Meydanından bir görünüm, 5 Haziran
Taksim İnönü Caddesi-Gümüşsuyu'nda bir grafiti yazısı
Gösteriler esnasında Gezi Parkında Kürtçe bir pankart: "Ji Bo Hrant, Ji Bo Dade ê (Hrant için adalet)"
Taksim'de eylemciler tarafından kurulmuş barikatlardan biri, 7 Haziran 2013
7 Haziran akşamında bir grup protestocu Taksim Meydanı'nda Abdullah Öcalan posterleriyle.
7-8 Haziran gecesi Ankara'daki çatışmalardan bir kesit.
8 Haziran günü Taksim'deki kalabalık.
11 Haziran 2013 tarihinde polis müdahalesi sonrası gece yaşanan protestolardan bir kesit
11 Haziran 2013 tarihinde polis müdahalesi sonrası gece yaşanan protestolardan bir diğer kesit
11 Haziran 2013 tarihinde polis müdahalesi sonrası İstiklal Caddesinde gece yaşanan protestolar
16 haziran tarihli protestolardan bir kesit
16 Haziran 2013 tarihli protestolardan bir kesit
16 Haziran 2013 Taksim'e müdahale sonrası temizlenen meydan
16 Haziran 2013 tarihinde Taksim'de polis müdahalesi

27 Mayıs

değiştir

Gezi Parkı'nın Asker Ocağı caddesine bakan duvarın 3 metrelik kısmı gece 22:00 civarında yıkıldı. Aynı zamanda 5 ağaç da yerinden söküldü. Taksim Dayanışma grubunun üyeleri iş makinalarının önüne geçerek daha fazla yıkım yapılmasını engelledi.[1] Ardından bu gruptan 50 kişi parkta çadır kurarak sabaha kadar nöbet tuttu.[2]

28 Mayıs

değiştir

28 Mayıs sabahı parka daha fazla protestocu geldi. Öğle saatlerinde duvar yıkımına devam etmek isteyen ekip ile protestocular tartışmaya girdi. Öğle saatlerinde olay yerine gelen BDP Milletvekili Sırrı Süreyya Önder'in de destek verdiği grup, yıkım çalışmalarını engelledi. Yıkım çalışmalarına devam etmek için, iş makineleri tekrar ilerleyişe geçti ve gruba büyük çoğunluğu zabıta önlüğü giymiş olan Kalyon İnşaat çalışanları müdahale etti. Ancak, Sırrı Süreyya Önder iş makinelerinin önüne tekrar geçti ve yıkım çalışmalarının ruhsatını görmek istedi. Yıkım ekibi, ruhsatlarının olmadığını belirtti ve yıkım çalışmaları tekrar durdu. Önder; "Ağaçları kestirmeyeceğiz. Fakir fukaranın gölgesinin kesilmesine izin vermeyeceğiz." dedi.[3][4] Olaylara BDP'den sonra CHP adına ilk olarak Gürsel Tekin destek amaçlı olarak parka geldi.

Gündüz olan olaylardan sonra giderek kalabalıklaşan grup, parktaki nöbeti devam ettirdi. Gecelemek için çadırlar kuruldu.[5] Kalabalık, 29 Mayıs programını 12:30'da basın açıklaması; 18:00'de konser ve 22:00'de film seyri olarak belirlemişti.[6]

29 Mayıs

değiştir

Polisler sabah saat 5:00 civarı parktaki kalanlara müdahale etti. Çadırlar kaldırıldı ve inşaat ekibi çalışmalarına tekrar başladı.[2] 29 Mayıs 2013 günü gerçekleşen Yavuz Sultan Selim Köprüsü inşaatının açılışı sırasında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan; "Ne yaparsanız yapın. Orası için karar verdik. Yapacağız." diyerek bu konuda kararlı olduklarını belirtti.[7]

CHP genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Gezi Parkı'na gelerek protestoculara destek verdi ve her gün bir CHP milletvekilinin bu protestolara katılacağını açıkladı.[8]

Günün ilerleyen saatlerinde BDP Milletvekili Sırrı Süreyya Önder'in de desteğiyle grup, yıkım çalışmalarını tekrar engelledi. Gecelemek için yeni çadırlar kuruldu.

30 Mayıs

değiştir

Barış ve Demokrasi Partisi milletvekillerinin parkta yaptığı basın açıklamasının hemen ardından polisler parkta bulunan protestoculara ikinci kez müdahale etti.[9] Polisin sert müdahalesine rağmen akşam saatlerine gelinince katılım sayısı daha da arttı.[2]

Aynı akşam ODTÜ öğrencileri Gezi Parkı'nda yaşanan olayları protesto etme amacıyla kalabalık bir şekilde kampüste toplanarak 100.Yıl İşçi Blokları Mahallesi'ne yürüdüler. 100.Yıl sakinlerinin pencerelere çıkarak tencere-tava sesleriyle ve sloganlarla destek verdiği kalabalık giderek büyüyünce rota TBMM'ye çevrildi. Bütün gece Eskişehir Yolu'ndan TBMM'ye yürüyen kalabalık öğrenci grubu Akay Kavşağı'nda polis müdahalesi ile karşılaştı ve TOMA'ların sıktığı tazyikli sularla geri püskürtüldü. Sabahın ilk ışıklarıyla evlerine, yurtlarına ve okullarına dönen, direnişe öncülük eden öğrencilere yoldan geçenler ve mahalle sakinleri kahvaltılık simit-poğaça ikram ederek Gezi Dayanışması'nı başlatmış oldular.

31 Mayıs

değiştir

Barış ve Demokrasi Partisi milletvekili Sırrı Süreyya Önder 31 Mayıs günü omuzuna gaz bombası isabet etmesi nedeniyle ikinci kez yaralandı.[10] Ayrıca CHP milletvekili Sezgin Tanrıkulu gaz bombasının etkisiyle fenalaştı.[11] Polis olaylara gaz bombasıyla müdahalede bulundu.[12] Yaralı sayısının çokluğu ve bölgedeki hastanelerin yeterli olamaması nedeniyle Türk Tabipler Birliği geçici bir acil müdahale birimi kurdu.[13]

Aynı gün İstanbul dışındaki birçok şehirde de protesto yürüyüşleri düzenlendi. Ankara'da Kuğulu Park, İzmir'de Gündoğdu Meydanı ve Konak bölgelerinde yapılan yürüyüşler polisin müdahale etmesiyle son buldu.[14] Aynı gün daha ufak çaplı gösteriler ve yürüyüşler Mersin'de Özgür Çocuk Parkı'nda, Tunceli'de Sanat Sokağı'nda, İzmit'te Cumhuriyet Parkı'nda, Konya'da Atatürk Anıt Alanı'nda, Manisa'da Manolya Meydanı'nda, Marmaris ve Adana'nın Atatürk Parkı'nda gerçekleşti.[15] Zonguldak'ta Bülent Ecevit Üniversitesi'ndeki mezuniyet töreni sırasında stadın kenarındaki köprüye 'Gezi parkı direniyor Taksim'e selam' yazılı pankart asan Öğrenci Kolektifi üyesi 5 öğrenci gözaltına alındı.[16]

Yapılan bir başvuru sonrası, İstanbul 6. İdare Mahkemesi, Topçu Kışlası Projesi hakkında yürütmeyi durdurma kararı verdi.[17]

1 Haziran

değiştir

1 Haziran 2013 gününün sabah saatlerinde bazı protestocular İstanbul'un Anadolu yakasında toplandı ve Boğaziçi Köprüsü üzerinden yürüyüşe geçti. Gruba Beşiktaş'ta polis gaz bombaları ve tazyikli su ile müdahale etti.[18] Kadıköy ve Anadolu yakasının diğer kesimlerinden de birçok protestocu Taksim'e ulaşmak için yürüyüşe başladı. Bursa ilinde büyük bir topluluk yürüyüş yaptı polis hiçbir müdahalede bulunmadı.

CHP genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu önceden Kadıköy Meydanı’nda düzenleyecekleri mitingi Taksim Meydanı’nda düzenleyeceklerini açıkladı.[19] Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Taksim’in CHP’nin protestosuna açılması için izin verdiğini açıkladı.[20] Taksim Meydanı ve çevresindeki polisler saat 15:45’ten itibaren otobüslerine binerek geri çekildi. Ardından Taksim’e çıkan yollarda bekleyen kalabalık kitleler Taksim Meydanı’na geldi.[19] Akşam saatlerinde de bir grup gösterici Boğaziçi Köprüsü üzerinden yürüyerek Taksim Meydanı’na ulaştı.[21]

İstanbul'daki gösterilere katılan 20 kişilik Ülkücü gruba da polis müdahale etti. TOMA'nın önüne geçip polise tepki gösteren gruba Polis gaz bombası ile müdahale etti.

Ankara'daki gösteriler 1 Haziran günü de devam etti. Öğlen saatlerinde Güven Park'ta toplanan göstericilere, polis göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su ile müdahale etti. Göstericiler saat 16:00’dan sonra tekrar toplanmaya başladı. İstanbul gibi Ankara’da da polisin geri çekilmesinin ardından protestocular Kızılay Meydanı’na girmeye başladı.[22]

İzmir'de yaklaşık 10 bin kişi, Taksim Gezi Parkı'ndaki polis müdahalesini protesto etti. Topluluk "Her yer Taksim her yer direniş", "Kimyasal Erdoğan"ve "Direne direne kazanacağız" sloganları attı.[23]

Rize Belediye Parkı'nda toplanan bir grup akşama doğru olaysız bir şekilde dağıldı.[24]

Eskişehir'de 20 bini aşkın kişi AK Parti il binasına yürüdü. Bina önündeki çevik kuvvet polisi, kendisine taş ve şişe atan göstericilere yarım saat kadar süreyle müdahalede bulunmadı. Grubun yaklaşması üzerine polisler basınçlı su ardından da biber gazı sıkıp kendilerine taş atan grubu dağıttı.

Muğla'nın Bodrum ilçesinde, polise taş atan gösterici grupla polis arasında çıkan çatışmalar gece boyunca sürdü. Olaylarda, 16 polis ve 23 eylemci yaralandı, 29 eylemci gözaltına alındı.[25]

Antalya'da Taksim Gezi Parkı eylemlerini desteklemek için çeşitli gruplardan oluşan, 15 bin kişilik kalabalık, Cumhuriyet Meydanı'nda polisin Taksimden çekilmesini kutladı.[26]

Konya'da, Taksim Gezi Parkı olaylarını protesto etmek isteyen bir gruba saldırmak isteyen karşıt görüşlü başka bir gruba polis müdahale etti.[27]

Edirne'de olayları protesto etmek için yürüyüş yapan gruptan 20 kişi, Adalet ve Kalkınma Partisi İl Başkanlığı binasına kapıları kırarak girdi. Kısa sürede işgalcilere müdahale eden polis, 8 kişiyi gözaltına aldı.[28]

Trabzon,[29]Ordu [30],Marmaris,[23] Mersin,[23] Tunceli,[23] Adana,[23] Zonguldak,[31] Kayseri,[32] Kahramanmaraş,[33] Isparta,[34] Erzurum[35] gibi birçok şehirde de eylemler yapılmıştır.

İçişleri Bakanı Muammer Güler, 1 Haziran'da yaptığı açıklamada 48 ilde 90'ın üzerinde eylem yapıldığını, 939 kişinin gözaltına alındığını, 53'ü vatandaş 26'sı polis olmak üzere toplam 79 kişinin yaralandığını ve bu yaralıların 19'unun İstanbul'da tedavilerinin devam ettiğini açıkladı.[36] Ankara Tabip Odası ise, 1 Haziran günü sadece Ankara'daki eylemler sonucunda 15'i ağır olmak üzere 414 kişinin yaralandığını, bir kişinin ise beyin ölümünün gerçekleştiğini duyurdu.[37] Eylem yapılan alanda ilk yardım desteği vermek üzere bulunan AKUT ekiplerinin[38] yanına giden, derneğin Yönetim Kurulu Başkanı Nasuh Mahruki, yolun ıslak olması nedeniyle motosikletten düşerek yaralandı.[39]

2 Haziran

değiştir

Türk Tabipleri Birliği’nin 2 Haziran 2013 günü yayınladığı rapora göre İstanbul ve Ankara’da binden fazla yaralı vardı. Rapora göre “gözlerini kaybeden birçok kişi de dahil olmak üzere” yaralananların çoğu hedef alınarak tazyikli su sıkılması, göz yaşartıcı bomba ve plastik mermilere direkt maruz kalmaları yüzünden oldu. Uluslararası Af Örgütü’ne göre oransız gaz bombası kullanılması birçok ciddi yaralanmalara yol açtı.[40][41]

Olaylar özellikle Erdoğan'ın "Evet cami de yapacağız. Ben bunun iznini gidip de CHP genel başkanından alacak değilim, birkaç çapulcudan alacak değilim. Bize oy verenler bunun yetkisini verdi zaten"; "Şu Twitter toplumun baş belası" sözleri ve Teke Tek Programında söylediği "İçki içen alkoliktir"; "Kışlayı yapacağız. İçinde kültür merkezi, AVM veya rezidanslar olacak, camiyi Maksim Gazinosunun arkasına yaptıracağız, AKM'yi yıkıp aynı adla yeni opera binası yapacağız" söylemleri ile iyice kontrolden çıktı.[42]

2 Haziran gecesi başta İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde olmak üzere İzmir ve Ankara'da da yoğun polis saldırısı yaşandı. İstanbul'da, Bezmiâlem Valide Sultan Camii'nde kurulan revir haftalarca tartışıldı. Önce, camide alkol tüketildiği, daha sonra öpüşüldüğü, en nihayetinde de ayakkabılarla girildiği iddia edilse de, bu iddialar kanıtlanamamış[43] ve Türk mizahının değerli unsurlarından biri haline gelmiştir.

Ankara Kızılay Meydanı'nda toplanan halka Sol görüşlü grupların yanı sıra ülkücüler de katıldı. Bu sırada bazı sol grupların ülkücü sloganlara alkışla destek verdikleri görüldü.[44] Kızılay'da toplanan kalabalığa müdahalenin ardından polis ekipleri yaklaşık 200 eylemciyi gözaltına aldı.[45] Ankara'da polis sayısının yetersiz kalmasından ötürü çevre illerden yapılan polis desteğiyle, sayısı 30 bine yaklaşan Kızılay'daki göstericileri dağıtmak ve gözaltına almak amacıyla tazyikli su ve biber gazıyla harekete geçen polisler, 500'e yakın göstericiyi tutuklayıp belediye otobüsleriyle emniyete götürdü. Eylemcileri tutuklama esnasında kapalı iş yerlerine ve AVM'lere sığınan göstericilere karşı, kapalı alanlara da gazla müdahale edildi.[46] Ankara Tabip Odası başkanı Özden Şener ise doktorların gönüllü olarak revire çevirdiği Mülkiyeliler Birliği, Kızılay Alışveriş Merkezi, Leman Cafe ile Nazım Hikmet Kültür Merkezi'ne polisin müdahale ederek, hem yaralıları hem de doktorları gözaltına aldığını söyledi.[47]

İzmir'de Gündoğdu Meydanı'nda yaşanan çatışmaların üzerine göstericilere destek verenlerin sayısı arttı, saat 18.30 sıralarında sayı 10 bine yaklaştı.[48] Hava karadıktan sonra göstericiler içerisinde bulunan provokatörler AKP Karşıyaka İlçe binası önünde toplanarak binayı ateşe verdi. Gün boyu polisin arkasında bekleyen eli sopalılar havanın kararmasından sonra kalabalıktan dağılanlara saldırarak, çok sayıda yaralanmaya sebebiyet verdi. Gün boyu devam eden gösterilerde iki kişi polisin plastik mermiyle ateş etmesiyle yaralanırken 300'e yakın kişi de gözaltına alındı.[49]

Eskişehir'de eylemlere destek vermek için toplanıp, AK Parti il binasına yürümek isteyen gruba polis, biber gazı ve kırmızı boya katılmış tazyikli su ile müdahale etti.[50]

Adana'da yaşananlara tepki için hafta sonu Atatürk Caddesi, Ziyapaşa Bulvarı ve Gazipaşa Bulvarı'nda toplanan binlerce kişi polisle çatıştı. Polisin biber gazı, plastik mermi ve tazyikli suyla müdahalesi sonucu yaşanan arbede sırasında 370 kişi gözaltına alındı. Adana Emniyet Müdürlüğü ve çevre karakollarda gözaltında tutulan bu kişilerden 120'sinin yaşının 18'den küçük olduğu anlaşıldı. Bu kişiler ifadeleri alındıktan sonra ailelerine teslim edildi.[51]

Samsun'da 200 kişilik bir grup akşam saatlerinde Atakum İlçesi Adnan Menderes Bulvarı üzerindeki amfi tiyatroda toplandı. Yağmur nedeniyle dağılmaya karar veren grup içerisinde ilerlemeye devam edip yolu kesmek isteyen bir gruba polis müdahale etti ve 6 kişi gözaltına alındı.[48]

Tunceli'de saat 22.30 sıralarında gerçekleşen elektrik kesintisinin sebebini öğrenemeyen halk içerisinde, elektriklerin kasıtlı kesilip Gezi Parkı olaylarının televizyondan izlenmemesi istendiği iddiaları yayılınca sokaklara dökülen 1.500 kişi polis karakoluna saldırarak camları kırdı. Göstericilere müdahale etmeyen polis, karakola girilmek istenmesi üzerine TOMA'lardan basınçlı su ile müdahalede bulundu.[52]

Trabzon'da eylemlere destek vermek isteyen 15 kişilik grup, Atatürk Alanı'ndaki Atatürk heykeli önünde basın açıklaması yapmak üzere hazırlığa başladı. Bu sırada bir grup ülkücü, açıklama yapmak isteyen grubun üzerine saldırarak bir kişiyi elinden ve yüzünden falçatayla yaraladı. Basın açıklaması yapmak isteyen eylemciler sonunda Türkiye Komünist Partisi binasına sığındı. Binanın önündeki kalabalık bir anda yaklaşık 250 kişiye ulaştı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün yayınladığı rapora göre bir öğrenci plastik mermi isabet etmesi nedeniyle gözünü kaybetti.[11]

3 Haziran

değiştir

Olayların başladığı Cuma akşamı ve devam eden hafta sonu boyunca kapalı olan borsada da olayların etkisi 3 Haziran Pazartesi günü borsanın açılmasıyla hissedildi. Güne yüzde 7'lik sert bir düşüşle başlayan İMKB, son 10 yılın en büyük düşüşünü yaşadı ve günün sonunda % 10.47 değer kaybetti.[53]

Gece Dolmabahçe ve Beşiktaş'ta başlayan olaylar sabah da devam etti. Dolmabahçe'de sabah saatlerinde polisle eylemciler arasında çatışma yaşandı. Polisler biber gazı ve tazyikli suyla müdahale ederken, eylemciler kaldırım taşlarından barikatlar kurdu.[54] Olaylar sonrasında 200 eylemci gözaltına alındı.[55]

Fas Gezisine çıkmadan evvel başbakan "Evinde zorla tuttuğumuz %50 var", tencere tava eylemleri için "Tencere tava hep aynı hava" ve Reuters muhabiriyle girdiği polemik gerginliğin sürmesine neden oldu.[56] Buna karşın Cumhurbaşkanı Abdullah Gül olayları sakinleştirmek için taraflarla görüşmeye başladı.

Ankara'daki eylemler 4. gününde tüm şiddetiyle sürdü. Eylemciler birçok yolu kapattılar ve bazı belediye otobüslerini ateşe verdiler. Gruba müdahale eden polise[57] 50 kişilik Ülkücü bir grup, “Polise uzanan eller kırılsın” sloganı atarak destek verdi. Bu esnada bazı sivil polisler grubu meydan uzaklaştırdı.[57] Kızılay haricinde Ankara'nın farklı semtlerinde toplanan ve yollara barikat kuran gruplara polis müdahale etti ve 30 kişiyi gözaltına aldı.[58]

İzmir'de Gündoğdu Meydanı'nındaki protestoculardan ayrılan bir grup Lozan Meydanı'na yürüyüşe geçti. Göstericiler Lozan Meydanı'na geldiklerinde Kültürpark Fuar Kapısı'ndaki plastik bilet gişelerini yerinden söküp ateşe verdi.[59]

Antalya'da Taksim Gezi Parkı'nda yaşananları protesto için 4 gündür Cumhuriyet Meydanı'nda toplanan ve olaysız bir şekilde dağılan gruba, bir kadın ve erkek polis, ellerinde güllerle meydanda toplananların arasına girerek, eylemcilere birer gül dağıttı. Antalya Barosu'na kayıtlı yaklaşık 600 avukat ise Antalya Müzesi önünden Cumhuriyet Meydanı'na kadar yürüdü.[60]

Afyonkarahisar'da, Gezi Parkı eylemlerine destek için eylem yapan gruba, başka bir grup saldırdı. Çıkan olaylara polis biber gazıyla müdahale etti, saldırgan grup olay yerinden uzaklaştırıldı. Balkonlarından polise tepki gösteren bazı kişiler ve polisin üzerine çeşitli cisimler attı.[61]

Ümraniye'de yapılan gösterilerde Mehmet Ayvalıtaş adlı bir gösterici protestolar esnasında aracını direnişçilerin arasına süren bir kişi nedeniyle öldü. Gruptakiler şoförü darp ederken bir gösterici de yaralandı. Antakya Armutlu'da TGB gençlik kolları üyesi Abdullah Cömert protestolar sırasında kafasına aldığı kurşun darbesi sonucunda öldü.[62]

Güngören'de yapılan protestolarda grupla tartışmaya giren AKP Güngören eski ilçe başkanı "Abdullah Başçı" göstericiler tarafından bıçaklanarak yaralandı.[63]

Balıkesir'de Atatürk Parkı'nda toplanan bir gruba yaklaşık 15-20 kişilik grup bir saldırmak istedi. Araya giren sivil polisler saldırganları durdururken, Çevik Kuvvet ekipleri de devreye girdi.[64]

4 Haziran

değiştir

Taksim Gezi Parkı eylemleri gündüz olaysız geçerken gece çatışmalı geçti. İstanbul Dolmabahçe'de akşam polisle göstericiler arasında sağlanan uzlaşma gece bozuldu. Taksim'den gelip Beşiktaş'taki Başbakanlık Çalışma Ofisi'ni basmak isteyen göstericilere “Dağılın” uyarısını dikkate almayan gruba polis biber gazı ve tazyikli suyla müdahale etti. Grupla polis arasındaki çatışmalar çıktı. Çatışmalar saatlerce sürdü.[65] Gazi Mahallesi'nde de 2 bin kişi, tencere ve tavalara vurarak Gazi Polis Merkezi'ne yürüdü. Gruba çevik kuvvet polisleri ve TOMA’larla müdahale edildi.

Ankara Güvenpark'ta gündüz eylemciler ve polisler karşılıklı oturup dinlenerek sohbet etti. Ancak akşam geç saatlerde göstericiler arasından polise taş atılmaya başlanması üzerine polis kalabalığı "Bu saate kadar hiçbir şekilde müdahale etmedik. Lütfen siz de anlayışlı olun, aranıza katılan saldırgan gruba izin vermeyin ve sakin bir şekilde dağılın" diye uyardı. Kalabalıktan polise atılan şişe ve taşların devam etmesi üzerine polis, gaz bombaları ile gruba müdahale etti ve 65 kişiyi gözaltına aldı. Beşiktaş'ta gözaltına alınan göstericilerle birlikte İstanbul'da olaylarla ilgili toplam gözaltına alınan gösterici sayısı 422'ye ulaştı. 422 göstericiden 281'i serbest bırakılırken, önceki gece gözaltına alınan 76 gösterici Adliye'ye sevk edildi.[65]

Tunceli'de protesto gösterilerinin üçüncü akşamında olaylar çıktı. Barikat kurup ateş yakan grup, Şehit Nahit Bulut Polis Merkezi'ni de taş yağmuruna tuttu. Polis, göstericilere müdahale etti. Polis, bu kez Devlet Hastanesi'nin bulunduğu caddede göstericilere biber gazıyla müdahalede bulunup dağıttı. Atılan gaz bombaları hastanedeki birçok hasta, hasta yakını ve sağlık personeline de etkilendi.[65]

Adana'da akşam saatlerinde Atatürk Parkı'nda toplanan 3 bin kişi yürüyüşe geçti. Bazı göstericiler, Ak Parti İl Başkanlığına taş attı. Olaylar büyümeden önlenirken bir grup, tekrar AK Parti binasına saldırdı. Gruba tazyikli su ile müdahale edildi ve 7 kişi gözaltına alındı.[65]

İzmir'de 5 gündür süren eylemlerde sosyal medya üzerinden halkı isyana teşvik ettikleri ve propaganda yaptıkları ileri sürülen 26 kişi gözaltına alındı. Polisin 38 adrese yaptığı baskınlarda yakalananlar emniyete götürüldü.[65]

Eskişehir'de çoğunluğu üniversite öğrencisi bir grup, çadırlar kurup, evlerinden getirdikleri kanepe ve koltukları koydukları yolu trafiğe kapattı. Çadırların üzerine de ‘Rahatsız etmeyin direniş var’ yazıldı.[65]

Antakya'da başına aldığı darbelere sonucu ölen Abdullah Cömert'in (22) cenaze töreninden dönen grup Armutlu mahallesi'nin girişine barikat kuran polisin girmesini engellemeye çalıştı. Polis barikatı panzerlerle aştı, eylemcilere TOMA ve gaz bombası ile müdahale etti.[66]

RedHack grubu, Abdullah Cömert'in öldüğünü açıklayan “www.hatay.gov.tr” sitesini hackledi.

Ankara'da yapılan eylemlerde polis yasalara aykırı olarak, orantısız güç kullanımının tespit edilmesindeki en önemli etmen olan kask numarasını bazı polislerin gizlediği iddia edildi.[67][68]

5 Haziran

değiştir

KESK'in başını çektiği ve dün başladığı iş bırakma eylemine bugün DİSK, TTB ile TMMOB da katıldı. Gruplar Ankara'da Kızılay Meydanı, İzmir'de Gündoğdu Meydanı'nda, İstanbul'da Taksim Meydanı'nda bir araya geldi. Ayrıca, Antalya, İzmir, İzmit ve Çanakkale, Bursa, Kilis gibi çeşitli kentlerde de iş bırakma eylemleri yapıldı.[69]

Miraç kandili dolayısıyla İstanbul gezi parkında Çarşı grubu Beşiktaş'ta polislere ve halka kandil simidi dağıtıp, önceki günlerde revir olarak da kullanılan Dolmabahçe'deki Bezmiâlem Valide Sultan Camii'ni ziyaret etti.[70] Gezi Parkı'ndaki gruplardan İhsan Eliaçık yönetimindeki Antikapitalist Müslümanlar dua etti.[71]

İstanbul'da gün sakin geçmesine, tencere ve tavalarla protesto ve yürüyüşler dışında neredeyse hiç çatışma olmamasına karşın, Ankara, Adana ve pek çok yurt içindeki bölgede çatışma ve gerginlikler devam etti.

Ankara'da tüm Belediye ve Yerel Yönetim Hizmetleri Emekçileri Sendikası'nın (TÜM BEL-SEN) belediyelerdeki eylem çağrısı karşısında Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek "eylemlere katılanı devlet memurluğundan çıkarırız" yanıtı geldi. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek imzalı genelgede bugün akşama kadar pişmanlıklarını bildirenlerin ise affedileceği kaydedildi.[69] Özellikle akşam saatlerinde Kızılay Meydanı yakınlarında polis ve protestocular arasında başlayan çatışmalar gece boyunca devam etti.[72]

İzmir'de, Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu ise İZELMAN kadrolu belediye otobüs şoförlerinin sefere çıkmamasını örgütleyen DİSK'e bağlı Genel-İş Sendikası'nın eylemini İzmirlilere yapılmış bir kötülük olarak niteleyerek eylemi kınadı.[69]

Rize'de eylem yapmak isteyen TGB üyeleri ile karşıt görüşlü grup arasında itiş kakış yaşansa da olay fazla büyümeden engellendi.[73] Tunceli'de Gezi Parkı için oturma eylemi yapıldı.[74]

Adana'daki eylemlerde yol kapatıp polise taş ve havai fişek atan göstericilere müdahale eden polislerden komiser Mustafa Sarı inşaatı devam eden bir köprüden düşerek ağır şekilde yaralandı ve ertesi gün öldü.[75] Adana ve Mersin'de çatışmalar ve gerginlik geç saatlere kadar uzun bir süre boyunca devam etti.

6 Haziran

değiştir

Taksim de protestolar devam etti. Ancak herhangi bir polis müdahalesi gerçekleşmedi. Ankara, İzmir'de ise yer yer polis müdahaleli protestolar, Adana, Hatay ve Eskişehir gibi pek çok ilde olduğu gibi devam etti.[kaynak belirtilmeli]

Taksim Gezi Parkı'nda verileceği açıklanan ve Sezen Aksu, Grup Yorum, Yavuz Bingöl, Kubat, Mor ve Ötesi, Duman, Can Bonomo ve Sertab Erener gibi sanatçıların katılacağı konser etkinliğine yaşanan kayıplar nedeniyle sosyal medyada tepkiler geldi ve konser iptal edildi.[76]

Başbakan Tunus'taki konuşmasında kışlanın yapılacağını, Türk mimarlığının yapıtaşlarından AKM'nin yıkılacağını ve yerine barok tarzda bir opera binası yapılacağını, yardımcısı Arınç'ın aksine bu konuyu referanduma götürmeyeceğini söyledi.

7 Haziran

değiştir

Başbakan Tunus'tan dönüşünde havalimanında kendisini karşılayan 10.000 civarında kişiye seslendi. Olaylar için faiz lobisini sorumlu tutan Başbakan kışla ve AKM konusundaki ısrarından vazgeçmedi devamla gençliğin elinde tencere tava değil bilgisayar olacağını söyledi. Israrından vazgeçmese de başbakanın üslubunda yumuşama olduğu gözden kaçmadı.[77][78]

Cuma nedeniyle Gezi Parkında anti kapitalist müslümanlar cuma namazı kıldı. Namaz kılmayan bazı kişilerin provokasyona ve saldırıya karşı cuma namazı kılanların etrafını sarıp korumaları dikkat çekti.[79]

Yurt içinde pek çok ilde protestolar ve polis müdahaleleri devam etmiştir. İzmir, Ankara ve Eskişehir gibi şehirlerde göstericileri kovalayan karşı görüşlü kişiler dikkat çekmiştir. İzmir Valiliği yaptığı açıklamada göstericileri kovalayan kişiler için İçişleri Bakanlığı'ndan, müfettiş görevlendirilerek soruşturma yapılması için talepte bulunulduğunu açıkladı.[80]

8 Haziran

değiştir

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Kadir Topbaş düzenlediği basın toplantısında, Gezi Parkı'nın yerine alışveriş merkezi, otel ve rezidansın yapılmayacağını, kent müzesi olabileceğini, böyle bir durumda ise mimarlar ile görüşülebileceğini açıklamıştır.[81]

Ankara Belediye Başkanı Melih Gökçek ertesi gün Ankara'ya gelecek başbakan için coşkulu ve görkemli bir karşılama törenini havalimanında yapacaklarını söyledi ve twitter'dan kampanya başlattı.

Ankara'da akşama kadar sakince süren gösteriler akşam geç saatlerde polisin tekrar saldırmasıyla tekrar alevlendi. Gece geç saatlere kadar Tunalı Hilmi caddesi, Kennedy caddesi, Kuğulupark ve Kızılay'da gösteriler devam etti.

Ülke çapında Kahramanmaraş, Gaziantep, İzmir, Mersin, Eskişehir gibi illerde eylemler sürerken Adana'da twitter üzerinden halkı kışkırttıkları, polise taş attıkları gerekçesi ile 5 kişi gözaltına alındı.[82] Adana'da Gezi Parkı Protestoları nedeniyle karşı karşıya gelen karşıt görüşlü göstericilere polis müdahale etti. Her iki grup ve polis arasında gerginlik uzun süre devam etti.[83]

AKP 15 ve 16 Haziran'da sırasıyla Ankara ve İstanbul'da iki büyük miting yapacağını açıkladı.[84]

9 Haziran

değiştir

Eylemin ilk gününden beri insanlar Gezi Parkında toplanmaya devam etti. Tam bir yardımlaşma içerisinde olan direnişciler, evlerinden yiyecek, içecek ve çeşitli yardım gereçlerini getirerek birbirleriyle paylaştılar. Türkiye'de kurulan ilk doğrudan demokrasi ve komun alanı haline gelen Taksim Meydanı ve Gezi Parkı dünya basınında baş sayfalarda yer aldı. Çevreye barikatlar kurulduğundan Gezi Parkına polis müdahalesi gerçekleşemedi.

Ayrıca Park meydanında toplanan onlarca kişiye gönüllü doktorlar tarafından uygulamalı ilk yardım dersleri verildi. Bunların dışında çeşitli savunma uygulamaları da yapıldı.

Gezi Parkı olaylarının 13'üncü gününde Taksim Dayanışma Platformu Taksim Meydanı'nda geniş katılımlı miting düzenledi. Birçok siyasi parti, kurum, kuruluş, sendika üyeleri, çeşitli mahalle ve semt sakinleri farklı yönlerden kortejler halinde mitinge katılmak üzere Taksim Meydanı'na yürüdü. Meydana miting için kurulan platformdan katılımcılara yönelik yapılan konuşmalarda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yaptığı açıklamalar eleştirilirken, tertip komitesi, “Her yer Taksim her yer direniş”, “Yaşasın Halkların Kardeşliği” ve “Hükümet istifa” sloganları dışında slogan atılmamasını istedi. Konuşmalarda, Hatay'da olaylar sırasında ölen Abdullah Cömert anılırken, Cömert'in ölmeden önce bir sosyal paylaşım sitesinde yayınladığı yazı okundu. Ardından Taksim Dayanışma Platformunu oluşturan çeşitli sivil toplum kuruluşları adına ortak basın açıklaması okundu.

Ayrıca mitingde gruplar arasında bazı gerginliklerde yaşandı. BDP, PKK ve Abdullah Öcalan bayrakları açan bir gruba bazı kişiler müdahale etmek istedi, ancak direnişçiler her grubun bayrağının açılabileceği kararıyla protestoları engelledi.[85]

10 Haziran

değiştir

Bakanlar Kurulu toplantısı sonrası açıklama yapan Başbakan Yardımcısı ve Hükûmet Sözcüsü Bülent Arınç, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, Taksim Gezi Parkı konusunda hükûmetten taleplerde bulunan bazı topluluklarla Çarşamba günü görüşeceğini söyledi.[86]

11 Haziran

değiştir

Polis sabah erken saatlerinde göstericilerin hazırladığı barikatları aşarak Taksim Meydanına geldi. Bununla birlikte polis müdahalesi sırasında birdenbire Taksim Gezi Parkı gösterilerini fazla yayınlamayan yayın kuruluşlarının yayına girmesi, polise karşı bu gösterilerde fazla kullanılmayan molotofkokteyli atmaya çalışan, havai fişek atan, gösterici kitlesine uzak bir alandan 10-15 kişilik üzerinde "SDP Asayiş" yazılı kalkan taşıyan grubun polise saldırması ve bunlara karşı polisin zayıf müdahalesi tartışmalara neden oldu.[87][88][89] Bazı yayın organları bunu Akp'nin seçmenine yönelik bir oyun olarak yorumladı. Bazı yabancı yayın organları ise bu kimseleri provokatör sivil polis olarak gösterip başbakanı gezi parkına müdahaleye açmak için sahte bir senaryo uygulamakla suçladı. Polis bu gruba parktaki kişilerin durdurma yönündeki müdahalesine de engel oldu.[90] Bununla birlikte polis bu grubun ve sonrasında gelen bir kısım grupların Gezi parkına girme ve diğer göstericilere müdahale girişimini engelledi. Polis polise karşı koyan bu 10-15 kişilik grubun sivil polis değil, SDP li olduğunu ve svil polis diye gösterilen bir kimsenin de SDP üyesi olduğunu ve yakalandığını açıkladı.[91][92] Kısa sürede meydana hakim olan polis, AKM binası ve Cumhuriyet anıtı üzerinde bulunan pankartları topladı.[93][94] Vali Hüseyin Avni Mutlu gezi parkına müdahale edilmeyeceğini açıkladı.[95] Ancak, göstericilerin ailelerine seslenerek gezi parkında kalanların can güvenlikleri olmadığını açıkladı.[96]

Öğleden sonra polisin Gezi Parkı'na girmek istemesi sonucu akşamüstü Gezi Parkına yardıma gelen gruplarla polis arasında sabaha kadar süren çatışmalar yaşandı. Olaylar CNN, BBC gibi pek çok yayın kuruluşu tarafından canlı olarak verildi. Hükûmet bu kuruluşların bir iç savaş gibi durumu göstermesine tepki gösterdi.[97] Diğer yandan Amanpour canlı yayında başbakanlık danışmanı İbrahim Kalın'ın konuşmasını ve röportajını "show is over" diyerek yarıda kesti. Bu durum medyada büyük tartışmalara neden oldu.[98] Bu arada Taksime polis müdahalesini protesto eden ve oturma eylemi yapan Çağlayan Adliyesindeki 50 den fazla avukat göz altına alındı.[99] Akşam saatlerinde Gezi Parkı'na giren polis, girişteki bazı malzemeleri ve çadırları kaldırdıktan sonra geri çekildi.[100]

BM, USA, Uluslararası Af Örgütü ve bazı ülkelerden orantısız güç kullanılmaması ve gösteri haklarına saygı gösterilmesi çağrısında bulunuldu.[101][102] AKP içerisinden muhalif milletvekilleri ve muhalefet partileri milletvekilleri tepki mesajları yayınladılar.[103] Diğer yandan Ankara, Adana dahil pek çok il ve ilçede polisle göstericiler arasında gerginlik ve gösteriler devam etti.

12 Haziran

değiştir

Sabah saat 04:00'e kadar süren olaylar polisin meydana çekilmesi ile sakinleşti. Aynı gün Başbakan Tayyip Erdoğan, Gezi Parkı'ndan eylemlerde yer alan grupların bazılarının temsilcileri ile bir araya geldi.[104] Bu toplantının ardından AKP Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik referanduma gidebileceklerini ilk kez telaffuz etti.[105] Bu arada gece Taksim Meydanı'na piyanosunu getirten İtalyan piyanist Davide Martello ve bazı eylemciler piyano dinletisi sundu.[106]

13 Haziran

değiştir

Gezi Parkı ve civarında İstanbul'da tencere tava eylemleri haricinde gün sakin geçti. buna karşın Ankara, Adana gibi pek çok il ve ilçede halk protestolara ve polis müdahalelere devam etti. Bu arada gece boyunca Taksim Meydanı'na piyano çalan İtalyan piyanist Davide Martello akşam saatlerinde tekrar dinleti sundu.[107] Başbakan sert üslupla konuşmalarını sürdürdü. Avrupa Parlamentosu eylemlerdeki şiddet için Türk hükûmetini kınarken Erdoğan bu kararı tanımadığını belirtti. Bununla birlikte parkın akıbeti için referandum yapılabileceğini söyledi.[108][109]

14 Haziran

değiştir

Başbakan Tayyip Erdoğan, Gezi Parkı'ndan eylemlerde yer alan grupların bazılarının temsilcileri ile ikinci kez bir araya geldi. Bu kez temsilciler arasında Taksim Platformu’nu temsil edenler de katıldı. Taksim Dayanışması üyeleri Başbakan Tayyip Erdoğan ile yapılan görüşmenin ardından, nihai bir karar alabilmek için Gezi Parkı’nda forumlar düzenledi.[110]

15 Haziran

değiştir

Başbakan Tayyip Erdoğan, Ankara’nın Sincan ilçesinde yaptığı “Milli İrade'ye Saygı” mitinginde “Taksim Meydanı boşaldı, boşaldı; yoksa güvenlik güçlerimiz boşaltmasını bilir.” diyerek Gezi Parkı'ndakilere yakında müdahale edilebileceği sinyalini verdi.[111] Taksim Dayanışması üyeleri ise 14 Haziran görüşmesinin ardından düzenledikleri forumların kararını saat 10:00'da açıkladı.[110] Alınan ortak karara göre direnişin sadece Taksim Dayanışması çadırında sürdürüleceği, park ve çevresindeki diğer çadırların, flamaların ve bayrakların indirileceği belirtildi.[112] Saat öğlen 16:00'e gelindiğinde Taksim Platformu haricindeki diğer flamalar ve bayraklar indirildi, ayrıca Gezi Parkı'ndan meydana açılan bölgedeki barikatlar da temizlendi.[113]

Saat 17:30 dan itibaren polis Park'daki göstericilere dağılmaları yolunda anons yapmaya başladı. Saat 20:50'de göstericilere müdahale başladı; ve kısa sürede polisler Gezi Parkı'na girdi. Bu sırada protestocuların büyük kısmı parkı boşalttı. Ancak kendisine taş, molotofkokteyli ve havai fişek ile çatışan küçük bir gruba gaz bombası ile müdahale etti.[114] Gezi parkını kontrole alan polis temizlik ve belediye işçilerinin parka girmesini sağladı. Yaklaşık 1000 işçi flamaları, çadırları ve kamyonlarca çöpü gece boyunca topladı.[113]

Taksim Meydanı ve Gezi Parkı'nın boşalmaya başlamasının ardından kalabalıklar Harbiye, İstiklal Caddesi ve Tarlabaşı yönlerinde toplanmaya başladı. Saat 23:00 civarından itibaren Taksim'in yanı sıra İstanbul'un Kartal, Ortaköy, Kadıköy, Etiler, Gazi Mahallesi gibi bölgelerinde de protesto gösterileri tekrar başladı.

16 Haziran

değiştir

Geceyarısından itibaren gösteriler İstanbul'un diğer bölgelerine de yayıldı.[114] İlk kez polis kuvvetlerine ek olarak Jandarma ekipleri de göstericilere Divan Oteli ve çevresinde müdahale etti. Boğaziçi köprüsünden Taksim'e Anadolu yakasından yürüyüşe geçen gruplara Polis müdahalede bulunup, Jandarma ihtiyatta bekletildi.[115] Gecenin geç saatlerinde Jandarma köprüden çekilince gruplardan bir kısmı köprüyü geçip Mecidiyeköy'e kadar ulaştı. Polis gruba gece 2:15 civarı TEM-Okmeydanı bağlantı yolunda müdahale etti.[116] Gece geç saatlerden sabaha kadar Akaretler, Taksim-Karaköy arası, İstiklal Caddesi, Harbiye, Tarlabaşı gibi bütün yollardan Taksim'e çıkan gruplara polis müdahaleleri devam etti. Polislerin halka basınçlı su sıkan TOMA'ların su tankına kimyasal madde koyduğu medyada yer almıştır.[117]

Başbakan Milli İrade'ye Saygı mitinglerinin ikincisini Kazlıçeşme'de düzenledi. Mitingdeki katılım sayısı tartışmalara neden oldu.[118][119][120][121][122] Bu miting sonrasında da gece boyunca olaylar ve polis müdahaleleri sürdü.

Ankara, Mersin, Adana, İzmir gibi pek çok ilde gösteriler gün boyu da devam etti. Ankara'da ölen Ethem Sarısülük'ün cenazesinin Kızılay meydanına getirilmek istenmesi üzerine olaylar çıktı.[123] Bir grup CHP Şişhane ilçe binasının camlarını kırdı.[124]

Çanakkale'de protestocular iskele yolunu kapatınca Çanakkale-Eceabat ve Çanakkale-Kilitbahir seferleri iptal edildi.[125]

17 Haziran

değiştir

Disk ve Kesk sendikaları genel greve gittiler. Sendikaların, saat 16.00'da Taksim'e yürümek istemesine polis izin vermedi. Görüşmeler neticesi Taksim'e yürümekten vazgeçtiler;[126] ancak grupların bazıları dağılmadı ve polis bu grupları güç kullanarak dağıtmak zorunda kaldı, bu sırada bazı esnaflarda polis müdahalesine yardım etti. İstiklal Caddesinden yürümek isteyen protestoculara da polis müdahale etti.[127]

Protestolar İstanbul'da daha pasifist eylemlere dönüştü. Bazı üyeleri gözaltına alınan Çarşı grubu, destek için Abbasağa Parkında eylemsizlik duruşu ile hükûmeti protesto etti.[128][129] Erdem Gündüz isimli bir kişi Taksim AKM önünde polisin müdahalelerini protesto için konuşmadan AKM önünde ayakta durma eylemi başlattı. Protesto başladıktan sonra kısa sürede durma eylemine durarak destek olanların arttı. Eylemcilerin bazısının yaya ve trafik akışını engellemesi üzerine polis eylemi sonlandırdı ve bazılarını gözaltına aldı. Erdem Gündüz polis müdahalesinden önce protestosunu durdurdu.[130]

18 Haziran

değiştir

Başbakan sert üslubunu sürdürdü, polisi daha da güçlendireceğini ve eylemlerde polisin çok başarılı bir demokrasi sınavı verdiğini şiddet uygulayanların terörist ve anarşist gruplar olduğunu söyledi.[131] Eskişehir'de gerginlik ve yer yer polis müdahaleleri gerçekleşti. İstanbul'da ise halk Taksim'de gözaltılara karşın AKM'deki Atatürk posterine dönük olarak ayakta durma eylemi yaptı, Türkiye'nin ve İstanbul'un pek çok yerinde ayakta durma tencere tava eylemleri yapıldı.[132][133]

19 Haziran

değiştir

Oturan adam eylemleri tüm Türkiye'de devam ederken, Çarşı grubu Abbasağa parkında, diğer eylemciler ise çeşitli parklarda forumlar düzenlediler. Ankara ve özellikle Eskişehir'de polis müdahaleleri ve çatışmalar sürerken, Adana ve Mersin gibi pek çok ilde gösteriler devam etti.[134][135]

20 Haziran

değiştir

Eskişehir'deki gösterilere öğrencilerin yanında Eskişehirspor taraftarları da katıldı.[136] Başbakan Erdoğan'ın Akdeniz Oyunları açılış töreni için geldiği Mersin'de olaylar gün boyunca sürdü, 2'si polis 6 kişi yaralanırken 8 kişi gözaltına alındı. Ankara'da ise Kuğulu Park'ta toplanıp yürüyüşe geçen gruba Kennedy Caddesi'nde polis gaz bombası ve tazyikli suyla müdahale etti.[137] İzmir'de Gündoğdu meydanında kurulan gezi parkı çadırları kaldırmak isteyen polisle protestocular arasında çıkan tartışma ve protestolar polis müdahalesi ile sonuçlandı. Duran adam eylemleri ve forumlar devam ederken Yeniköy Parkı'nda toplanan eylemciler ile AKP yanlısı karşıt görüşlü bir grubun parka gelmesi ile gerginlik meydana geldi, yaralananlar oldu.[138][139] Bu arada İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş 30 Mayıs'ta yanan çadırlar için çadırları yakan zabıta memurları adına özür diledi ve bundan sonra bir durağın yerini değiştirirken bile halka danışacaklarını söyledi.[140] Eğer gezi parkı ile ilgili mahkemenin parkın kaldırılması aleyhine karar vermesi halinde referandum yapılacağı ve bunun İstanbul çapında bir referandum olacağı yolundaki beyanatı tekrarladı.[141]

21 Haziran

değiştir

Mersin, Ankara, İzmir gibi pek çok ilde gösteriler devam ederken, duran adam eylemleri de hız kesmeden devam etti. Ankara ve Mersin'de yer yer polis müdahaleleri oldu. Halk Abbasağa, Büyükdere, Yoğurtçular Parkı gibi parklarda İstanbul'da toplanıp forumlara devam etti. Tencere tava eylemlerinde ise azalma oldu. Bu arada polis 100.000 göz yaşartıcı gaz kartuşu ve 60 yeni TOMA alacağını duyurdu.[142]

22 Haziran

değiştir

Taksim Dayanışma Platformu halkı Gezi Şehitlerini anmak için karanfillerle Taksimde toplanmaya çağırdı. Binlerce kişi Taksim'e akın etti. Başbakan Samsun'daki konuşmasında biber gazı istemeyenlerin rahat durmaları gerektiğini söyledi ve sert üslubunu sürdürdü. Gezi Parkına 9 kişilik bir grup özel izinle karanfil bıraktı. Halk polise karanfiller dağıtmaya çalıştı. Ancak polis bir süre sonra "Halka ait yolu meydanı kapatıyorsunuz boşaltın" çağrısı yapıp gruplara önce TOMA'lardan basınçlı su, cop ardından biber gazı ile müdahale etti. Bütün gece boyunca göstericiler ve halk arasında çatışmalar yaşandı. Bir kısım göstericilerin "polis halkına ihanet etme" "Polis simit sat ve onurlu yaşa" diye slogan attığı görüldü. Polisin önce yumuşak şekilde başlayan müdahalesinin sokak aralarında çok sertleştiği görüldü, gözaltılar yaşandı. Bir kısım gazetecilerin kameralarının polisçe alındığı, yayınlarının engellenmeye çalıştığı gözlendi. Türkiye'deki çok az yayın kuruluşunun olayları göstermesi yine tepkilere neden oldu.[143][144][145][146][147][148][149]

Polis Ankara'da Dikmen, Kuğulu Park, Kennedy Caddesi üzerindeki gruplara sert müdahalelerde bulundu. Dikmen'deki ağır müdahale tepkilere neden olurken[150] polisin yerli ve yabancı gazetecilere müdahalesi de gözden kaçmadı. CNN Muhabiri Tom Burton Ankara'da TOMA tarafından tazyikli su ile ıslatıldı.[151][152][153] Bunun yanında Türkiye'nin çeşitli illerinde protestolar duran adam, tencere tava protestoları ve parklarda forum düzenleme faaliyetleri devam etti.

23 Haziran

değiştir

Sabahın erken saatlerine kadar Taksim çevresinde ve Ankara'da gösteri polis müdahaleleri ve çatışmalar devam etti. Sonrasında ise göstericiler İstiklal Caddesi, Tarlabaşı gibi Taksim çevresindeki bölgelerde eylemlerine son verdiler, gözaltılar yaşandı. Kadıköy'de Sivas katliamının 20. yıl mitingi düzenlendi ve Taksim Dayanışması mitinge katılanlar arasındaydı. Diğer taraftan LGBT'ler İstiklal Caddesinde yürüyüş düzenlediler. Her iki yürüyüşte olaysız sona erdi. Halk çeşitli parklardaki forumlarda toplandı.[154][155][156]

Ankara'da Dikmen gibi çeşitli semtlerde ve Adana gibi illerde protestolar ve polis müdahaleleri devam etti.[157][158]

24 Haziran

değiştir

Başbakan ise polis akademisinde yaptığı konuşmada "Polisimiz kurşun yiyor, karşılığında su ve biber gazı sıkıyor. AB müktesebatında da polisin su ve gaz sıkma hakkı olduğu görülür. Türkiye’nin polisi konusunda takdirde bulunacak merci başka ülkelerin parlamentoları değil millettir. Polisimize nasıl şiddet uygulandığını gösteren görüntüleri önümüzdeki günlerde ortaya koyacağız" dedi ve polisin başarılı bir demokrasi sınavı verdiğini söyledi.[159][160]

Duran adam eylemleri devam ederken; gezi protestolarında polis kurşunu ile ölen Ethem Sarısülük'e ateş eden polisin serbest bırakıldığı haberinin ulaşması üzerine Ankara, İstanbul'da eylemler yapıldı. Ankara Dikmen'de, İstanbul Kadıköy ve Cihangir'de yapılan yürüyüş ve protesto gösterilerine polis müdahale etmedi. Protestocular çeşitli parklarda forumlar düzenlediler.[161] Disk Ethem Sarısülük'ün ölümü dolayısıyla 25 Haziran'da bir günlük genel grev ve ülke çapında yürüyüş yapılacağını bildirdi.[162][163][164][165]

İzmir'de ise yapılan tutuklama ve gözaltılar için Gündoğdu Meydanı, AKP İl Binası Önünde 2000 kişinin katılımıyla protesto yapıldı, protestolar olaysız sona erdi.[166]

Bu arada saat 17.00 sıralarında Beyazsaray tarafından aranan başbakanın 1 saat boyunca ABD başkanı ile görüştüğü açıklandı. Beyazsaray'dan gelen açıklama başbakanın barışçıl gösterilere hoşgörü ile yaklaşılması ve basın haklarına müdahale edilmemesi yönünde uyarıldığı yönündeydi.[167][168][169]

25 Haziran

değiştir

Taksim'de duran adam protestoları devam ederken Disk'in liderliğini yaptığı Sendikal Güç Platformu da, Taksim'de üyeleriyle duran adam eylemi yaptı. Bununla birlikte Ankara Güvenpark, Keçiören, Batıkent ve Dikmen; İstanbul Taksim meydanında Ethem Sarısülük'ü öldüren polisin serbest bırakılması kararı protesto edildi. Oturma eylemi ve Ethem Sarısülük'ün öldürülmesini gösteren "düşen adam" ve "yatan adam" eylemi yapıldı. Metro seferleri aksadı.[170][171][171] Dikmen'de polis göstericilere müdahale etse de diğer yerlerde polis tarafından gösterilere herhangi bir müdahalede bulunulmadı. Gösteriler olaysız şekilde sona erdi. Taksim'deki gösterilerde bir gösterici grubunun polise karşı gezi olaylarında ölen polis komiseri Mustafa Sarı için "Acınız acımızdır, kaybınız kaybımızdır, Komiser Mustafa Sarı ölümsüzdür" yazılı pankart taşıması da dikkat çekti.[172][173][173][174][175][176]

Yine ülke çapında çeşitli parklarda forumlar ve yürüyüşler yapıldı. 15 Haziran'daki müdahale'den sonra hala Gezi Parkı'nın ise kapalı durumda kalması ve polis güçleri dışında parka kimsenin alınmaması da dikkat çekti.

27 Haziran

değiştir

Gezi olaylarının görüşüldüğü AKPM'de Türkiye'nin adı zikredilmeden kabul edilen kararda, Avrupa devletlerinden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına uymaları istendi.[177]

28 Haziran

değiştir

Redhack, İstanbul İl Özel İdaresi'nin internet sitesini hackleyerek pek çok kamu kurumunun devlete olan borcunu sildi.[178]

Taksim yayalaştırma projesi kapsamında yapılan çalışma sırasında iş makinesi su borusunu patlattı, su basması nedeniyle Taksim Metrosu İstasyonu'na giriş durduruldu.[179]

29 Haziran

değiştir

Bir grup sanatçı, toplumda oluşan nefret söylemi hakkında "Kaygılıyız" başlıklı bir ilan yayınladı.[180]

Taksim Dayanışması öncülüğünde Taksim'de toplanan grup polisin biber gazı ve boyalı mermi kullandığı müdahaleyle karşılaştı, çok sayıda gözaltı gerçekleşti.[181]

30 Haziran

değiştir
İstanbul Onur Yürüyüşü'nde "#Diren Ayol" yazılı bir döviz.

Gezi Parkı direnişi sürecinde başlayan forumların önemli merkezlerinden biri olan Kadıköy'deki Yoğurtçu Parkı'na sabaha karşı 10-15 kişilik bir grup tarafından bıçaklı saldırı düzenlendi.[182] 24-30 Haziran tarihleri arasında düzenlenen 21. İstanbul Onur Yürüyüşü etkinliklerinin son günü 30 Haziran'da LGBT'lerce "Onur Yürüyüşü" düzenlenmiş, İstiklal Caddesi'nden başlanarak Taksim Meydanı'na kadar devam eden geleneksel yürüyüşte çeşitli pankart, döviz ve sloglanlarla Gezi Parkı protestolarına[183] destek verilmiştir.[184]

1 Temmuz

değiştir

Gezi Parkı protestosunu konu alan son sayısı nedeniyle Doğuş Yayın Grubu'nda krize yol açan "NTV Tarih" dergisi kapatıldı.[185]

2 Temmuz

değiştir

İstanbul 6. İdare Mahkemesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Gezi Parkı'yla ilgili yürütmeyi durdurma kararına karşı yaptığı itirazı da reddetti.[186]

10 Temmuz

değiştir

Eskişehir Anadolu Üniversitesi İngilizce Öğretmenliği bölümünde öğrenci olan 19 yaşındaki Ali İsmail Korkmaz, 2 Haziran 2013'te polisin basınçlı su ve biber gazlı müdahalesinin ardından ara sokağa kaçtı, burada sivil giyimli 5-6 kişinin saldırısına uğradı. 3 Haziran 2013'te Mavi Hastanesi'nde yapılan ilk müdahalenin ardından kafa travması açısından değerlendirilmek üzere Yunus Emre Devlet Hastanesi'ne sevk edildi. Burada tomografisi çekildikten sonra evine gönderildi. Evine gidip uyuduktan sonra fenalaşan Korkmaz'ın, götürüldüğü Eskişehir Devlet Hastanesi'nde yapılan tetkiklerde beyin kanaması geçirdiği belirlendi.

Sevk edildiği Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Hastanesi'nde 4 Haziran'da beyin ameliyatı oldu. Ameliyat sonrası yoğun bakım servisinde tutulan Korkmaz, 3-4 gün ilaçlarla uyutuldu. İlaçların kesilmesinin ardından solunumu ve bilinci açılmayan Korkmaz, yoğun bakım servisinde solunum cihazına bağlı olarak tedavi altında tutuldu. 3 Temmuz 2013'te solunum cihazından çıkarılan ve kendi kendine nefes almaya başlayan ancak bilinci yerine gelmeyen Korkmaz, 10 Temmuz 2013 günü öğle saatlerinde öldü. Ön otopsi raporunda, “Darba bağlı beyin içi kanamasının olması ve kanamanın devam etmesi neticesi ölüm” denildi. 11 Temmuz 2013'te memleketi Hatay'da toprağa verildi.[187][188][189]

30 Temmuz

değiştir

İstanbul Serbest Mimarlar Derneği (İSMD) gezi parkı tasarımıyla ilgili mimarlık öğrencilerine yönelik bir yarışma açtı.[190] Yarışma mimarlık alanından 250 üzerinde öğretim üyesi ve öğrencinin tepkisine neden oldu.[191]

10 Eylül

değiştir

Antakya'da ODTÜ'de yaşanan polis saldırısını[192] protesto eden göstericilerden Ahmet Atakan'ın polis tarafından öldürüldüğü iddia edilmektedir.[193][194]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Gezi Parkı'na kepçe direnişe gaz". Birgün gazetesi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2013. [ölü/kırık bağlantı]
  2. ^ a b c "Taksim'le başladı yurdun dört yanına yayıldı". Hürriyet gazetesi. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2013. 
  3. ^ "Gezi Parkı'ndaki nöbete biber gazı". NTV. 12 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2013. 
  4. ^ "Taksim Gezi Parkı için nöbet tuttular". Sabah Gazetesi. 12 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2013. 
  5. ^ "Eylemciler Gezi Parkı'nda sabahladı". 19 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2013. 
  6. ^ "Gezi Parkı'nda direniş: 29 Mayıs programı". www.sendika.org. 14 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2013. 
  7. ^ "Gezi Parkı için karar verdik". Hürriyet gazetesi. 28 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2013. 
  8. ^ "Gezi Parkı eylemine sürpriz destek". Hüriyet gazetesi. 16 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2013. 
  9. ^ "Gezi Parkı'na ikinci şafak baskını". Hürriyet gazetesi. 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2013. 
  10. ^ "Peaceful Protest Over Istanbul Park Turns Violent as Police Crack Down". New York Times. 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  11. ^ a b "Turkey: End Police Violence at Protests". Human Rights Watch web sitesi. 8 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  12. ^ "Occupy Gezi: Police against Protesters in Istanbul". New Yorker. 8 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  13. ^ "Taksim'de seyyar hastaneler kuruldu". Radikal gazetesi. 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2013. 
  14. ^ "Ankara ve İzmir'deki Gezi Parkı eylemlerine gazlı müdahale". Radikal gazetesi. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2013. 
  15. ^ "Gezi Parkı direnişi 9 ile yayıldı, onbinlerce kişi sokağa döküldü!". T24. 5 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2013. 
  16. ^ "Ankara ve İzmir'deki Gezi Parkı eylemlerine gazlı müdahale". Radikal gazetesi. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  17. ^ "Mahkemeden yürütmeyi durdurma kararı!". Milliyet gazetesi. 26 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2013. 
  18. ^ "Göstericiler Boğaz Köprüsü'nü kapattı". Milliyet gazetesi. 9 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2013. 
  19. ^ a b "Polis, Taksim Meydanı'ndan ayrıldı". Milliyet gazetesi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2013. [ölü/kırık bağlantı]
  20. ^ "Erdoğan: Taksim'e yürüceklermiş dediler Bırakın yürüsünler dedim..." Milliyet gazetesi. 16 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2013. 
  21. ^ "Gezi Parkı eylemcileri Boğaz Köprüsünde yürüdü". Milliyet gazetesi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2013. [ölü/kırık bağlantı]
  22. ^ "Göstericiler Kızılay'a da girdi..." Radikal gazetesi. 26 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2013. 
  23. ^ a b c d e "Tüm Türkiye'de 'Gezi Parkı' protestosu". Radikal gazetesi. 7 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2013. 
  24. ^ "Rize'de 'Gezi Parkı' Eylemi". SonDakika. Erişim tarihi: 1 Haziran 2013. [ölü/kırık bağlantı]
  25. ^ "Bodrum'da olaylı gece". Hürriyet gazetesi. 27 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  26. ^ "Polisin Taksim'den çekilmesi Antalya'da da kutlandı". Radikal gazetesi. 10 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  27. ^ "Ülkücüler, eylemci gençleri sopalarla dövdü". Habervitrini.com. 24 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2013. 
  28. ^ "Göstericiler Ak Parti binasına girdi". Radikal gazetesi. 22 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  29. ^ "Trabzon'da 'Gezi Park' eylemleri sürüyor". Mynet. 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2013. 
  30. ^ "Ordu'dan Gezi Parkı'na Destek Eylemi". haberexen. 18 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2013. 
  31. ^ "Zonguldak'ta 'Taksim Gezi Parkı' Protestosu". haberler.com. 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2013. 
  32. ^ "Kayseri'de 'Gezi Parkı' Eylemi". haberler.com. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2013. 
  33. ^ "Kahramanmaraş'tan Gezi Parkı'na destek." kanal46.com. Erişim tarihi: 4 Haziran 2013. [ölü/kırık bağlantı]
  34. ^ "Taksim Gezi Parkı'ndaki Olaylar Isparta'ya sıçradı". haber32. 8 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2013. 
  35. ^ "Erzurum'da 'Gezi Parkı' Protestosu". haber3. Erişim tarihi: 4 Haziran 2013. [ölü/kırık bağlantı]
  36. ^ "Gezi Parkı eyleminin bilançosunu açıkladı". Hürriyet. 7 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  37. ^ "Ankara Tabib Odası 01 Haziran 2013 BASIN AÇIKLAMASI". 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  38. ^ "AKUT İlk Yardım Desteği İçin Bölgede". AKUT Arama Kurtarma Derneği. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2013. 
  39. ^ "Nasuh Mahruki yaralandı". Hürriyet gazetesi. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  40. ^ "Uygulanan Orantısız Şiddet Kabul Edilemez!". Türk Tabipleri Birliği web sitesi. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  41. ^ "Turkey: Disgraceful use of excessive police force in Istanbul". Uluslararası Af Örgütü web sitesi. 5 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  42. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  43. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2014. 
  44. ^ "Polis Ankara'da göstericilere müdahale etti". Radikal gazetesi. 6 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  45. ^ "Ankara Kızılay'da 200 gözaltı". haber.rotahaber.com. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  46. ^ "Başbakanlığa yürüdüler". Hürriyet gazetesi. 25 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
  47. ^ "Ankara'da bir gencin durumu ağır, doktorlar gözaltında". Hürriyet gazetesi. 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
  48. ^ a b "İzmir ve Ankara'da müdahale". CNNTürk.com. 8 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
  49. ^ "İzmir'de iki kişi plastik mermiyle vuruldu". Radikal gazetesi. 12 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
  50. ^ "Eskişehir'de göstericilere kırmızı boyalı su". Hürriyet gazetesi. 8 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
  51. ^ "Adana'da gezi parkı eylemine 370 gözaltı". Radikal gazetesi. 12 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
  52. ^ "Tunceli'de karakol taşlandı". Radikal gazetesi. 1 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
  53. ^ "Borsa'da son 10 yılın en büyük düşüşü!". Akşam. 23 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2013. 
  54. ^ "Beşiktaş'ta sabah saatlerinde gaz bombaları atıldı". Radikal gazetesi. 6 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
  55. ^ "İstanbul'da çok sayıda eylemci gözaltında". Radikal gazetesi. 12 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  56. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  57. ^ a b "Ankara'nın gazına bak!". Vatan gazetesi. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2013. 
  58. ^ "Ankara'da ODTÜ'lülerin yürüyüşüne polis müdahale etti". Radikal gazetesi. 13 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2013. 
  59. ^ "Antalya'da polis eylemcilere gül dağıttı". Radikal gazetesi. 12 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  60. ^ "İzmir'de Lozan Kapısı ateşe verildi". Radikal gazetesi. 14 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  61. ^ "Afyon'da Gezi eylemine 'sivil' saldırı". Radikal gazetesi. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  62. ^ "Antakya'daki gösterilerde bir kişi hayatını kaybetti". Radikal gazetesi. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  63. ^ "Ak Parti Eski İlçe Başkanı, Taksim'e Destek Eylemi Yapan Göstericiler Tarafından Bıçaklandı". Haberciniz internet sitesi. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  64. ^ "Balıkesir'de göstericilere bıçaklı saldırı". Radikal gazetesi. 6 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  65. ^ a b c d e f Arıkan, Fatih. "Gündüz sohbet gece savaş". Hürriyet gazetesi. 14 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  66. ^ Çelik, Ramazan. "Antakya'da cenaze gerginliği". Hürriyet gazetesi. 9 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  67. ^ "Kask numaralarını gizliyorlar". 4 Haziran 2013. 18 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  68. ^ "Dayak Atarken Numaraları Gizlediler". 9 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  69. ^ a b c "'Gezi' protestosu için sendikalar sivil toplum örgütleri iş bıraktı". Hürriyet gazetesi. 24 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  70. ^ "Çarşı Kandil Kutlayıp Simit Dağıttı". Milliyet gazetesi. 10 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  71. ^ "Gezi Parkı'nda Kandil'li eylem". Radikal gazetesi. 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  72. ^ "Ankara Gezi Parkı Eylemlerinde son durum". 30 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  73. ^ "Rize'deki Gezi Parkı Eyleminde Tehlikeli Gerginlik". Akşam gazetesi. 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  74. ^ "Tunceli'de Gezi Parkı Eylemi". Yurt gazetesi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  75. ^ "Köprü'den düşen komiser ağır yaralandı". Akşam gazetesi. 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013. 
  76. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2014. 
  77. ^ Başbakan yurda döndü, Başbakan'ı onbinler karşıladı.Haberkıtası.com internet sitesi[ölü/kırık bağlantı]
  78. ^ "Başbakan Erdoğan'dan gece 03:00 mitingi". 18 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  79. ^ "Milliyet haber internet sitesi 07.06.2013-Gezi'de cuma namazı kılanları böyle korudular". 28 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  80. ^ "'Eli sopalılara' soruşturma". Haber.kanald.com.tr. 14 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2013. 
  81. ^ "Kadir Topbaş'tan 'Gezi' açıklaması". Milliyet. 8 Haziran 2013. Erişim tarihi: 8 Haziran 2013. [ölü/kırık bağlantı]
  82. ^ Parlamento haber internet sitesi Erişim Tarihi=08.08.2013[ölü/kırık bağlantı]
  83. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  84. ^ "AKP'den İki Dev Miting Kararı Habertürk Erişim Tarihi=09.06.2013". 18 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  85. ^ "Taksim Gezi Parkı ilk kez bu kadar kalabalık gördü! Taksim Gezi'de son durum". aksam.com.tr. 29 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2013. 
  86. ^ "Başbakan'dan 'Gezi Parkı' randevusu". trthaber.com. 13 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2013. 
  87. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  88. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  89. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  90. ^ "CNN:"And the Oscar Goes To...Recep Tayyip Erdoğan" başlıklı 11 Haziran 2013 tarihli haber". 23 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  91. ^ "Molotoflu Saldırgan Kendini Yaktı. Hürriyet Haber 12 Haziran 2013 Tarihli Haber". 21 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  92. ^ "Polis SDP Binasını Bastı". 19 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  93. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  94. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  95. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  96. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  97. ^ BBC CNN İnternational'a Gezi Parkı Tepkisi[ölü/kırık bağlantı]
  98. ^ "Amanpour'dan İbrahim Kalın'a bayım gösteri bitti. Radikal Gazetesi 12 Haziran 2013". 12 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  99. ^ "Çağlayan Adliyesi'nde çok sayıda avukat gözaltına alındı". 15 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  100. ^ "Polis Gezi Parkı'na girdi". 14 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  101. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  102. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  103. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  104. ^ "Erdoğan'dan Gezi heyetine randevu". Radikal gazetesi. 17 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2013. 
  105. ^ "Çelik: Referanduma gidebiliriz". Milliyet gazetesi. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2013. 
  106. ^ "Taksim Meydanı'nda piyano dinletisi". 15 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  107. ^ "Tutuklu piyano!". 27 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  108. ^ "AKP, Avrupa'da bitti... Gezi Parkı direnişçileri kazandı başlıklı 13 Haziran 2013 tarihli Gazeteciler Online internet sitesindeki haber". 16 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  109. ^ ""Başbakan: Gezi Parkı Sidik Kokuyor" Aktif Haber internet sitesi 13.06.2013 tarihli haber". 16 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  110. ^ a b "Gezi Parkı 'ortak karar'ı bugün açıklıyor". Radikal gazetesi. 20 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2013. 
  111. ^ "Erdoğan: Güvenlik güçlerimiz parkı boşaltmasını bilir". Radikal gazetesi. 7 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2013. 
  112. ^ "Direniş Taksim Dayanışması çadırında sürecek". Radikal gazetesi. 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2013. 
  113. ^ a b "Polis Gezi Parkı'nı müdahaleyle boşalttı, gösteriler sürüyor". Radikal gazetesi. 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2013. 
  114. ^ a b "Polis 'Gezi Parkı'na girdi". Milliyet gazetesi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2013. [ölü/kırık bağlantı]
  115. ^ "Müdahalede ilk kez jandarma toması". Radikal gazetesi. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2013. 
  116. ^ "Eylemciler Köprüyü Yürüyerek Geçti" Yeni Şafak Gazetesi
  117. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  118. ^ Boğaziçi'li akademisyenler Kazlıçeşme'deki katılımcı sayısını hesapladı. 17 Haziran 2013 tarihli Milliyet İnternet Sitesi Haberi Bu habere göre mitinge 295.000 kişi katılmıştır[ölü/kırık bağlantı]
  119. ^ Kazlıçeşmeye Katılım 765.000 19 Haziran 2013 tarihli Milliyet İnternet Sitesi Haberi bu habere göre Yalçın Akdoğan 1 milyon 300 bin kişinin mitinge katıldığını iddia ederken AKP'nin bildirimi ise 765.000 kişidir.[ölü/kırık bağlantı]
  120. ^ "Takvim Gazetesi internet sitesinin 16 haziran 2013 tarihli haberi Haberde miting alanında 1.000.000 kişi olduğu iddia edilmektedir". 19 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  121. ^ "Kazlıçeşme Mitingine En Çok Hangi İlçeden Vatandaş Katıldı Timetürk internet sitesi 18.06.2013 tarihli haber". 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  122. ^ "Sözcü Gazetesi 16 Haziran 2013 tarihli Haber-Haber'de o gün Türkçe olimpiyatlarına katılan kişi sayısının 105.000 kişi olduğu iddia edilirken Kazlıçeşme Mitingine 200.000 kişi katıldığını söylenmektedir". 19 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  123. ^ Gazeteciler Online İnternet Sitesi[ölü/kırık bağlantı]
  124. ^ "CHP Şişhane İlçe Binasına Saldırı Gazete Vatan İnternet Sitesi". 10 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  125. ^ "Eylemciler Feribot Seferlerini İptal Ettirdi. İhlas Haber". 21 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  126. ^ Türkiye'de sendikalar İş bırakma Eyleminde T24 Haber[ölü/kırık bağlantı]
  127. ^ "Osmanbey ve İstiklâl Caddesi'nde polis müdahalesi T24 Haber internet sitesi". 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  128. ^ "Sol Haber Portal". 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  129. ^ "Çarşı Grubuna Zello operasyonu". 22 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  130. ^ "Taksimde duran adam Haber3 internet sitesi". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  131. ^ ""Erdoğan: Polis demokrasi sınavını geçti." Aktifhaber internet sitesi Erişim Tarihi:19.06.2013". 21 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  132. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2013. 
  133. ^ "Milliyet İnternet sitesi-Duran adam eylemleri durmuyor Erişim Tarihi:19.06.2013". 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  134. ^ ""Eskişehir Karıştı" başlıklı 19.06.2009 tarihli Haberdokuz internet sitesi haberi". 20 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  135. ^ "Gezi Parkı Odaklı Gelişmeler Haber 3 internet sitesi". 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  136. ^ "Eskişehirspor taraftarlarından eylemcilere destek 20 Haziran 2013 tarihli Haberler.com İnternet Sitesi Haberi". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  137. ^ "Ankara ve Mersin'de Gezi gerginliği". 25 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  138. ^ "Yeniköy'de gergin Gece başlıklı 20 Haziran 2013 tarihli Milliyet Haber İnternet sitesi haberi". 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  139. ^ "Mersin'de Tehlikeli Gerginlik 6 Yaralı başlıklı objektif Haber İnternet Sitesi Haberi". 24 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  140. ^ Hurriyet Daily News, 20 June 2013, Istanbul mayor to ask residents about all future projects 28 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  141. ^ Hurriyet Daily News, 20 June 2013, Istanbul to vote for Gezi Park if court gives green light 28 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  142. ^ Hurriyet Daily News, 19 June 2013, Turkish police to buy 100,000 gas bomb cartridges 23 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  143. ^ "Sözcü Muhabirine Gözaltı Gerçek Günden İnternet Sitesi 22 Haziran 2013 Tarihli Haber". 25 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  144. ^ "Halk TV Böyle Engellendi. Gerçek Gündem 23 Haziran 2013 tarihli Haber". 26 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  145. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  146. ^ "Karanfillere TOMA'lı saldırı!". Muhalefet. 22 Haziran 2013. 8 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013. 
  147. ^ "Karanfile gaz sıktılar!". Sözcü. 23 Haziran 2013. 24 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013. 
  148. ^ "Karanfilli anma sırasındaki polis saldırısı ile ilgili Taksim Dayanışması'ndan açıklama". Yeşil Gazete. 23 Haziran 2013. 20 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013. 
  149. ^ "Karanfile karşı TOMA ve Gaz Bombası". SoL. 23 Haziran 2013. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013. 
  150. ^ "Anka Dikmen'de Gezi Parkı Müdahalesi 23 Haziran 2013". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  151. ^ Cnn Muhabirine Polisten Sulu Müdahale Haber FX İnternet Sitesi 23 Haziran Tarihli Haber[ölü/kırık bağlantı]
  152. ^ "Polisten Sert Müdahale Çay Yolu İnternet Sitesi". 26 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  153. ^ http://www.minute15.com/bbcden-dunku-taksim_73024.html#.UcdDPNhc2b0
  154. ^ Sivas Olaylarının 20. yılı Anma Mitingi Erişim Tarihi:23.06.2013[ölü/kırık bağlantı]
  155. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  156. ^ Sivas Olaylarının 20. yılında Kadıköy'de anma Mitingi Erişim Tarihi:23.06.2013
  157. ^ [1]
  158. ^ "Dikmen'de Gezi Eylemi-Akşam Gazetesi Erişim Tarihi:23.06.2013". 29 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  159. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  160. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  161. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  162. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  163. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  164. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  165. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  166. ^ http://www.egepostasi.com/izmir/gezi-gozaltilarini-yaklasik-2-bin-kisi-protesto-etti-h38858.html[ölü/kırık bağlantı]
  167. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  168. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  169. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  170. ^ http://www.objektifhaber.com/taksimde-genis-guvenlik-onlemi-180566-haber/
  171. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 29 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  172. ^ "Posta Gazetesi İnternet Sitesi-"Taksim'de Yatarak Eylem" Erişim Tarihi:25.06.2013". 30 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  173. ^ a b http://www.haberedikkat.com/Haberler/82128/taksimde-ethem-sarisuluk-icin-anma-eylemi[ölü/kırık bağlantı]
  174. ^ "Radikal Gazetesi İnternet Sitesi "Ethem Sarısülük için Güvenparkta Protesto Erişim Tarihi:25.06.2013". 29 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  175. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  176. ^ "Timetürk İnternet Sitesi-"Ethem Sarısülük Anısına Tomalı Müdahale", Erişim Tarihi:26.06.2013". 27 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  177. ^ "Deutsche Welle-"AKPM'den adı konmayan karar" Erişim Tarihi:02.07.2013". 1 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  178. ^ "Radikal-"Redhack İstanbul İl Özel İdaresi'ni hackledi" Erişim Tarihi:02.07.2013". 9 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  179. ^ Milliyet-"Taksim Metrosu İstasyonu'na giriş durduruldu" Erişim Tarihi:02.07.2013 [ölü/kırık bağlantı]
  180. ^ "GazetePort-"Kaygılıyız" Erişim Tarihi:02.07.2013". 2 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  181. ^ "Radikal-"Gezi'nin yeni bir sloganı var: Lice'ye sahip çık!" Erişim Tarihi:02.07.2013". 2 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  182. ^ "Evrensel-"Yoğurtçu Parkı'nda bıçaklı saldırı" Erişim Tarihi:02.07.2013". 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  183. ^ Taksim stages exuberant gay pride march joined by Gezi protesters 28 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hürriyet Daily News. Yayın tarihi: 30 Haziran 2013.
  184. ^ "Gezi Parkı Protestoları ve Onur Yürüyüşü – Emre Yeşilbaş". YeşilGazete.org. 30 Haziran 2013. 
  185. ^ "Radikal-"NTV Tarih dergisi 'Gezi' sayısı nedeniyle kapatıldı" Erişim Tarihi:02.07.2013". 4 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  186. ^ "Milliyet-"Mahkeme Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Gezi Parkı itirazını reddetti" Erişim Tarihi:02.07.2013". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013. 
  187. ^ "Ali İsmail Korkmaz nasıl öldü?". trthaber.com. 25 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2013. 
  188. ^ "Ali İsmail Korkmaz'a veda". hurriyet.com.tr. 25 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2013. 
  189. ^ "Gezi eylemleri: Ali İsmail Korkmaz hayatını kaybetti". bbc.co.uk/turkce/. 8 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2013. 
  190. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2013. 
  191. ^ http://www.change.org/tr/kampanyalar/gezi-park-taksim-design-competition-should-be-cancelled-gezi-park-taksim-tasar%C4%B1m-yar%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1-iptal-edilmelidir#
  192. ^ ODTÜ ve civarında Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan yol çalışmasıyla ilgili ODTÜ Rektörlüğünün açıklaması Açıklama 18 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  193. ^ 10 Eylül 2013 tarihli 11 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. SoL (haber portalı) 11 Eylül 2013 tarihinde erişilmiştir
  194. ^ 11 Eylül 2013 tarihli[ölü/kırık bağlantı] Milliyet haberi 11 Eylül 2013 tarihinde erişilmiştir