Hafize Gaye Erkan
Hafize Gaye Erkan (d. 12 Nisan 1979, İstanbul), Türk ekonomist, bankacı ve mühendistir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının eski başkanlarındandır.[1] Boğaziçi Üniversitesinden mezun olmasının ardından eğitimine Amerika Birleşik Devletleri'nde devam etti ve orada finans alanında çalışmaya başladı. Çeşitli finans danışmanlığı şirketleri ve bir bankada üst düzey yöneticilik yaptı.[2] Bazı ekonomi dergileri tarafından dikkat çeken genç ekonomistler arasında gösterildi.[3] Haziran 2023'te Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası başkanlığına getirildi ve bu göreve atanan ilk kadın oldu. 2 Şubat 2024 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile görevden alındı ve yerine Fatih Karahan getirildi.[4]
| Dr. Hafize Gaye Erkan | |
|---|---|
| 26. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı | |
| Görev süresi 9 Haziran 2023 - 3 Şubat 2024 | |
| Cumhurbaşkanı | Recep Tayyip Erdoğan |
| Yerine geldiği | Şahap Kavcıoğlu |
| Yerine gelen | Fatih Karahan |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 12 Nisan 1979 İstanbul, Türkiye |
| Milliyeti | Türk |
| Uzmanlık alanı | Ekonomi |
| Evlilik(ler) | Batur Biçer |
| Çocuk(lar) | 1 |
| Bitirdiği okul | Boğaziçi Üniversitesi Princeton Üniversitesi (PhD) Harvard Üniversitesi |
| Mesleği | Ekonomist, bankacı |
İlk yılları ve eğitimi
değiştirHafize Gaye Erkan 1979 yılında İstanbul'da doğdu.[5] Elazığlı makine mühendisi babası Erol Erkan ile matematik öğretmeni annesi Gamze Erkan, onu sayısal zekâsını geliştirecek okullara yönlendirdi.[5][6] İstanbul Erkek Lisesinden ikincilikle mezun oldu ve öğrenci yerleştirme sınavında Türkiye 26'ncısı olarak 1997 yılında Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünü kazandı.[7] Lisans eğitimi sırasında o dönem hem Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü müdürü, hem de Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölüm başkanlığını yürüten Gülay Barbarosoğlu ile çalıştı. Erkan, daha sonra verdiği bir röportajda, Barbarosoğlu için "en önemli akıl hocalarımdan birisi ve kariyerime ABD'de devam etmem konusunda beni cesaretlendiren kişi" olarak bahsetti.[8][9]
2001 yılında bölümünü birincilikle tamamladı ve aralarında Stanford, Cornell, Boston ve Kaliforniya Üniversitesinin de olduğu 9 üniversiteden burs teklifi aldı.[10] Erkan, her yıl iki kişiye verilen onursal doktora bursu sahibi olarak tercihini Princeton Üniversitesinden yana kullandı ve Amerika Birleşik Devletleri'ne taşındı.[8][11] Princeton'da operasyon araştırmaları ve finansal mühendislik alanında doktora yaptı.[12] Erkan, 2 yıl süren ve 12 dersten oluşan doktora programını 1 yılda tamamladı ve Princeton Üniversitesinin 276 yıllık tarihinde programı bir yılda bitiren ilk öğrenci olma başarısını gösterdi.[11] Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en genç finans profesörü unvanını kazandı. Princeton Üniversitesi daha sonra doktora derecesi için gerekli minimum çalışma süresini bir yıl olarak değiştirdi.[13] Daha sonra Harvard Üniversitesinin lisansüstü işletme programı olan Business School'da yönetim bilimleri ve Stanford Üniversitesinde liderlik üzerine iki eğitim programını daha tamamladı.[14]
Kariyeri
değiştirSektöre Princeton'daki eğitimini tamamlamasının ardından, aldığı teklif üzerine 2005 yılında Goldman Sachs'da başladı. Burada yaklaşık 9 yıl finansal kuruluşlar grubu analitik ve stratejiler bölüm başkanı olarak görev aldı.[12] Goldman Sachs'ta iken bankalara, sigorta şirketlerine, varlık yönetim firmalarına sayısal modelleme ve risk yönetimi modelleri sundu.[8]
Erkan, Goldman Sachs'ta çalışırken First Republic Bank'a birkaç yıl sermaye stres testi hazırlıkları konusunda danışmanlık yaptıktan sonra 2014'te First Republic ekibine katıldı ve yatırım bölümü başkanı ve risk yönetimi eş başkanı olarak çalışmaya başladı. Ocak 2016'da bankanın mevduat bölümü başkanı, Mayıs 2017'de de yönetim kurulu başkanlığına getirildi.
13 Şubat 2019'da First Republic Bank yönetim kurulu, başkan Hafize Gaye Erkan'ı bankanın icra kurulu başkanı olarak tayin etti.[15] 2019-2021 yılları arasında bankanın yönetim kurulunda yer aldı ve First Republic'i 1985'te kuran James H. Herbert ile birlikte 15 Temmuz 2021 tarihinde eş-CEO oldu.[8][16] 31 Aralık 2021'de yapılan yazılı açıklamada James Herbert'ın kalp damar bozuklukları nedeniyle altı ay kadar izne ayrılacağı, Gaye Erkan'ın icrâ kurulu başkanlığı görevine devam edeceği duyuruldu.[17]
Erkan üç gün sonra, 3 Ocak 2022'de First Republic Bank'taki görevinden istifa etti. Erkan, görevini Mike Roffler'e bırakırken, bankanın hisseleri % 5,8 oranında geriledi.[18] 1 Mayıs 2023'te ise First Republic Bank, Federal Deposit Insurance Corporation tarafından devralındı ve yılın üçüncü büyük banka iflasında JPMorgan'a satıldı.[19][20] Erkan, bankada yöneticilik yaptığı süre boyunca başarılı bir performans sergiledi. Başkan seçildiği 2017 sonunda 97,7 milyar dolar olan First Republic Bank'ın toplam varlıkları 2021 sonunda 181 milyar dolara yükseldi.[8]
Bankacılık, yatırım, risk yönetimi, teknoloji ve dijital inovasyon konularında uzmanlığa sahip olan Erkan, Princeton Üniversitesi Yöneylem Araştırması ve Finansal Mühendislik Bölümü Danışma Konseyi'nde de görev yaptı. Erkan ayrıca Louis Vuitton'un çatı şirketi LVMH tarafından 2021'de satın alınana dek ABD merkezli mücevher şirketi Tiffany & Co.'da iki yıl yönetim kurulu üyeliği yaptı.[21] Halen daha küresel finans danışmanlığı şirketi Marsh McLennan'da yönetim kurulu üyesi olarak yer almaktadır.[22] 27 Haziran 2022'de ABD merkezli ulusal emlak finansman şirketi Greystone & Co Inc.'in icrâ kurulu başkanlığına getirildi ve bu görevini Aralık 2022'ye kadar sürdürdü.[23]
Merkez Bankası başkanlığı
değiştirMayıs 2023'te Recep Tayyip Erdoğan'ın yeniden başkan seçilmesi ve Mehmet Şimşek'in yeni maliye bakanı olarak atanmasının ardından, basında Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun yerine Erkan'ın getirileceği haberleri yer aldı.[24] 9 Haziran 2023 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan cumhurbaşkanlığı kararı ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası başkanlığına getirildi.[25] 8 Haziran 2023'te Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle başkan olan Erkan, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının ilk kadın başkanı oldu.
2 Şubat 2024'te sosyal medya platformu Twitter'dan yaptığı açıklamada "Yakın zamanda şahsıma karşı büyük bir itibar suikastı kampanyası düzenlendi" ifadelerini kullanarak görevinden istifa ettiğini açıkladı.[26] 3 Şubat tarihli Resmî gazete'de yayınlanan kararla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası başkanlığı görevine Fatih Karahan atandı.[4]
Kişisel hayatı
değiştirTCMB başkanlığı görevine getirildikten sonra İstanbul'a yerleşmiştir.[5] Finans uzmanı Batur Biçer ile evli olan Gaye Erkan'ın Aslan Selim adında bir oğlu vardır.[27] 2018'de San Francisco Business Times'ın haberine göre, ABD'nin en büyük 100 bankasından birinde başkan ya da icrâ kurulu başkanı unvanına 40 yaşından önce sahip olan ilk kadın oldu.[12] Gaye Erkan ayrıca Dünya gazetesinin ekonomi alanında köşe yazarlığı yapmaktadır.[28]
Dış bağlantılar
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Dr. Hafize Gaye Erkan". TCMB. 10 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2023.
- ^ "Hafize Gaye Erkan kimdir? Hafize Gaye Erkan kaç yaşında? Hafize Gaye Erkan ne iş yapıyor?". Cumhuriyet. 6 Mayıs 2023. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023.
- ^ "Merkez Bankası Başkanı olacağı konuşulan Hafize Gaye Erkan kimdir?". Yeniçağ Gazetesi. 2 Haziran 2023. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023.
- ^ a b "Resmi Gazete: ATAMA KARARI" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 3 Şubat 2024. 2 Şubat 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024.
- ^ a b c "Core Leadership Team". Heritage Book | First Republic Bank (İngilizce). 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2023.
- ^ Sultan Uçar (9 Haziran 2023). "Gözyaşı bavulları!". Sözcü. 9 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2023.
- ^ Ülker, Kerim (6 Mayıs 2023). "Tek hayalim, ülkeme hizmet etmek". Dünya. 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2023.
- ^ a b c d e Tuncer, Gökçen (10 Haziran 2023). "Opera besteleri, başarılar ve davalar: Yeni Merkez Bankası Başkanı hakkında merak edilen her şey". The Independent. 10 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2023.
- ^ "TurkofAmerica 30 Most Influential Turkish-American Women List". YouTube. 13 Ekim 2017. 5:05 dakika. 10 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2023.
- ^ "Küresel finans dünyasının kaptan köşkündeki en genç Boğaziçili | Tanıtım Ofisi". tanitim.boun.edu.tr. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2023.
- ^ a b "A Young Boğaziçi Graduate at the Helm of the World of Global Finance | Boğaziçi University Alumni Office Global Outreach Program". Boğaziçi Üniversitesi. 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2023.
- ^ a b c "Merkez Bankası için adı geçen Hafize Gaye Erkan kimdir? – DW – 05.06.2023". Deutsche Welle. 5 Haziran 2023. 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.
- ^ A Young Boğaziçi Graduate at the Helm of the World of Global Finance 3 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Boğaziçi Üniversitesi
- ^ Hafize Gaye Erkan, Linkedin
- ^ "FEDERAL DEPOSIT INSURANCE CORPORATION". First Republic Bank. 13 Şubat 2019. 1 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2023.
- ^ "ABD'de Türk Kadın Bankacı Hafize Gaye Erkan Zirveye Yükseldi". Amerika'nın Sesi. 31 Temmuz 2021. 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2023.
- ^ "First Republic Bank Board of Directors Announces Leadership Transitions". www.businesswire.com (İngilizce). 13 Aralık 2021. 13 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2023.
- ^ Alix, Laura (3 Ocak 2022). "First Republic co-CEO resigns in latest succession twist". American Banker (İngilizce). 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2023.
- ^ "FDIC: Failed Bank Information for First Republic Bank, San Francisco, CA" (İngilizce). Federal Deposit Insurance Corporation. 1 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.
- ^ "First Republic Bank seized by FDIC and sold to JPMorgan". NBC News (İngilizce). 1 Mayıs 2023. 1 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.
- ^ Calvey, Mark (15 Şubat 2022). "Former First Republic Bank co-CEO joins Fortune 500 board". www.bizjournals.com. Erişim tarihi: 10 Haziran 2023.
- ^ William, Harris (14 Şubat 2022). "Marsh McLennan Appoints Hafize Gaye Erkan to Its Board of Directors". citybiz (İngilizce). Erişim tarihi: 10 Haziran 2023.
- ^ Marotta, Karen (27 Haziran 2022). "Greystone Appoints Hafize Gaye Erkan as CEO". Greystone (İngilizce). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2023.
- ^ "Who is Turkey's New Central Bank Governor? Erdogan Picks Hafize Gaye Erkan - Bloomberg". web.archive.org. 24 Haziran 2023. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023.
- ^ "TCMB'nin Yeni Başkanı Hafize Gaye Erkan Oldu! Hafize Gaye Erkan Kimdir?". coinotag.com. 9 Haziran 2023. 8 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2023.
- ^ "Fatih Karahan, Hafize Gaye Erkan'ın yerine Merkez Bankası Başkanlığına atandı". BBC Türkçe. 2 Şubat 2024. 5 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ "Yeni Merkez Bankası Başkanlığı için adı geçen Hafize Gaye Erkan, Türkiye'ye geliyor". www.patronlardunyasi.com. 7 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2023.
- ^ "Dr. Hafize Gaye ERKAN". Dünya Gazetesi. 5 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.
| Hükûmet görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Şahap Kavcıoğlu |
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı 9 Haziran 2023 - 3 Şubat 2024 |
Sonra gelen: Fatih Karahan |