J. R. R. Tolkien'in oluşturduğu yapay diller

Yapay dil dizisi
(J. R. R. Tolkien Tarafından Oluşturulan Yapay Diller sayfasından yönlendirildi)
12 Temmuz 2024 tarihinde kontrol edilmiş kararlı sürüm gösterilmektedir. İnceleme bekleyen 1 değişiklik bulunmaktadır.

J. R. R. Tolkien tarafından oluşturulan yapay diller, bir yapay dil dizisidir. Bu kurgusal dillerin hepsi olmasa da birçoğu, genelde Orta Dünya olarak adlandırılan Tolkien'in Kurgusal evren'i için yaratılmştır. Bu diller The Hobbit adlı eserinde Elrond veya Bolg şeklinde birkaç adda, Yüzüklerin Efendisi adlı eserinde kimi adlar için (Galadriel, Aragorn gibi) ve kimi şiirlerde ("Namárië") ve Silmarillion adlı eserinde neredeyse tüm isimlerde ek olarak eserin adının kendisi için ve birkaç cümle halinde kullanılmıştır.

Tolkien mektuplarından birinde şöyle yazmıştır : "eserlerimle ilgili olarak düşündüğüm temel unsur, benzer biçimde ve temel olarak dilbilimlik bir esine iye olmalarıdır. [. . .] Bu bir ‘hobi’ değildir, başka birinin çalışmasından epeyce farklı olması açısından, bir mecra arayışı olarak ele alınmıştır. Dillerin icadı temel teşkil eder. Dillerin öyküler için oluşturulmasından ziyade, ‘öyküler’ bu dillere bir dünya sağlamak amacıyla yazılmıştır. Bana göre, önce bir ad gelir ve ardından onu öyküsü izler. ‘Elfçe’ yazmayı yeğlemeliydim. Ama tabii ki, Yüzüklerin Efendisi gibi bir eser düzenlenirken, içerisinde okuyucuların ancak sindirebileceğini düşündüğüm kadar ‘dil’ örneği bırakıldı. (Şimdi, çoğu kişinin daha fazlasından hoşlanabileceğini görüyorum.) [. . .] Her halükarda, bana kimi zaman ‘tüm bunlar ne hakkında’ diye soranlara cevabım, bana göre büyük ölçüde ‘dilbilimlik estetik’ ile ilgili bir deneme olduğudur."[1]

Tolkien tarafından oluşturulan yapay dillerin listesi

değiştir

Tolkien, dil mucitlerinin en meşhur ve üretken olanlarından birisidir. Değişken derinliğe iye, bir dil bilgisi ve söz varlığı olan yirmiden fazla dil oluşturdu. Bu dillerin tam sayısının bilinmemesinin yanı sıra, pek çok dilbilimlik makalesi hala yayınlanmamıştır.

Tolkien'in kurgusal evreninde kullanılan yapay diller

değiştir

Diğer yapay diller

değiştir
  1. Naffarin tamamen Tolkien tarafından oluşturulan ilk yapay dildir.
  2. Gautisk Tolkien tarafından Undarhruiménitupp olarak adlandırılan "kaydedilmemiş" Germanik dil.[2]
  3. Mágo/Mágol Macarca temelli bir dil.

Glossopoeia

değiştir

Glossopoeia J. R. R. Tolkien tarafından türetilmiş bir terimdir. Günümüzde yapay dil oluşturma (genel olarak artistik dillerin) manasında kullanılmaktadır,[3]

Yapay alfabeler

değiştir

Tolkien sadece yeni diller icat etmemiş, aynı zamanda bu diller için alfabeler de icat etmiştir.

Tolkien tarafından icat edilen alfabelerin listesi

değiştir

Kronolojik sırayla:

  1. Rúmil'in Tengwar'ı ya da Sarati
  2. Gondolinic Runlar (Gondolin kentinde kullanılan runlar)
  3. Valmaric Yazı
  4. Andyoqenya
  5. Qenyatic
  6. Yeni İngilizce alfabesi
  7. "Goblin alfabe"si (The Father Christmas Letters de)
  8. Fëanor'un Tengwar
  9. Daeron'un Cirth'i

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
Dipnotlar
  1. ^ The Letters of J.R.R.Tolkien, pp. 219–220
  2. ^ J. Garth, Tolkien and the Great War. p. 17.
  3. ^ Sarah L. Higley: Hildegard of Bingen's Unknown Language. Palgrave Macmillan, 2007.
Genel Kaynaklar
  • C. F. Hostetter, Tolkienian Linguistics: The First Fifty Years, Tolkien Studies 4 (2007).

Dış bağlantılar

değiştir