Vikipedi

Kobani Kuşatması

Kobani kasabasının kırsal bölgesinde yaşanan silahlı çatışmalar

Kobani Kuşatması, Suriye'nin Halep vilayetine bağlı Kobani (Kobanê, Ayn el-Arap veya Kuban olarak da bilinir.) kasabasının kırsal bölgesinde 13 Eylül 2014 [19] tarihinde Irak Şam İslam Devleti militanlarının PYD'nin kontrolünde bulunan köylere taarruzuyla başlamıştır.

Kobani Kuşatması
Suriye İç Savaşı Kuzey Cephesi
Suriye İç Savaşı

Kobani Kuşatması'nın gelişimi:
  1 Mart 2014
  18 Eylül 2014
  21 Eylül 2014
  24 Eylül 2014
Tarih13 Eylül 2014-27 Ocak 2015
Bölge
Ayn el-Arap (Arapça) veya Kobani (Kürtçe), Halep, Suriye
Sebep Bölgenin, IŞİD'in ele geçirdiği topraklar arasında kalması. IŞİD'in, ele geçirdiği topraklar arasındaki bütünlüğü sağlamaya çalışması.
Sonuç

Kürt güçlerin IŞİD karşısındaki zaferi:

  • 5 Ekim'de IŞİD Kobani şehrine girdi.[5]
  • 16 Ekim'de IŞİD, Kobani'de gerilemeye başladı.[6]
  • 24 Ekim'de IŞİD mevzilerine ABD hava saldırıları başladı.[7]
  • 27 Ocak'ta IŞİD, hava saldırıları nedeniyle kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldı[8]
  • Kobani şehrinin çatışmalar sonucu %70'i yıkıldı.[9]
  • Mart 2015'te Kobani civarındaki tüm köyler IŞİD'den geri alındı.[10]
Taraflar

Burkan el-Fırat

Destekleyen:
Amerika Birleşik Devletleri ABD

Destekleyen:
Türkiye Türkiye[2][3][4]
Amerika Birleşik Devletleri ABD		 Irak ve Şam İslam Devleti
Komutanlar ve liderler

Salih Müslim[11]
Nalin Afrin (Maysa Abdo)[12]
Mahmud Berhveda[13]
İsmet Hasan[14]
Meryem Kobani[15]
Ebu Cuma Abannavi[16]
Ebu Layit[17]

Amerika Birleşik Devletleri Barack Obama
Mesud Barzani		 Ebu Hattab el-Kurdi
Ebu Ömer el-Şişani
Ebu Ali el-Anbari
Osman el-Nezih el-Asıri (ölü)
Ebu Muhammed el-Amriki (ölü)
Sultan el-Safri el-Harbi (ölü)
Güçler
15.000 YPG-YPJ militanı
1.000 Peşmerge		 20.000+ IŞİD militanı
50-65 tank
6 insansız hava aracı
Kayıplar
408 YPG-YPJ militanı
13 Suvar El Rakka militanı
1 Peşmerge[18]		 3.710 IŞİD militanı (YPG iddiası)[18]
1.272-2.000 IŞİD militanı (Suriye İnsan Hakları Gözlemevi iddiası)
2.000+ IŞİD militanı (Birleşmiş Milletler iddiası)
18 tank
2 insansız hava uçağı
200.000 mülteci Türkiye'ye sığındı.
32-46 sivil öldü.

2 Aralık 2014'ten Irak Şam İslam Devleti, Kobani civarındaki 350 köyü ele geçirmiştir [20] ve sayıları 300.000'i bulan Kobanililer, mülteci durumuna düşerek Türkiye'ye kaçmışlardır. Destek gelmediği takdirde Kobani'nin, Irak Şam İslam Devleti'nin eline geçeceğinin anlaşılmasından sonra Özgür Suriye Ordusu ve Peşmerge karadan, ABD, Arap ülkeleri ve Fransa havadan bombardıman yapmak suretiyle YPG'ye destek vermeye başlamışlardır.[21]

26 Ocak 2015'te IŞİD; YPG, Özgür Suriye Ordusu, Peşmerge güçlerinin kara saldırıları ve ABD, Fransa ile Arap ülkelerinin hava bombardımanları karşısında Kobani merkezinden çekilmek zorunda kalmıştır.[8][22]

2 Şubat 2015 itibarıyla IŞİD; hava bombardımanlarının etkisiyle ve karadan ilerleyen YPG, Özgür Suriye Ordusu ve Peşmerge ittifakı karşısında köylerde de gerileyerek Kobani şehir merkezinin 25 km gerisine çekilmiştir.[23][24] IŞİD, elinde kalan diğer köylerdeki kuvvetlerini geri çekerek Halep ve Rakka taraflarındaki köylerde savunma hatları oluşturmuştur.[25] Martın ortalarında ise IŞİD, Kobani'nin doğusunda yer alan otuz civarındaki köyü muhafaza etmiştir.[26]

2015'in ortalarına doğru ise IŞİD bir zamanlar kalesi konumunda olan Tel-Abyad, Ayn İssa, Silük gibi kentleri kaybetmiş ve Kuzey Suriye'den büyük ölçüde çekilmek mecburiyetinde kalmıştır.

Arka plan

değiştir

2011 yılında Suriye'de isyanların patlak vermesiyle beraber Suriye Kürtleri, PYD tabanında örgütlenmeye başlamışlardır. Esad ve radikal örgütlerin saldırıları karşısında 2012 yılında YPG militan gücünü oluşturmuşlardır. 19 Temmuz 2012 tarihinde Kobani, Beşar Esad kuvvetlerinin Şam'daki ihtiyaç nedeniyle Kuzey Suriye'den çekilmesiyle beraber YPG militanları tarafından kontrol altına alınmıştır.[27] Kobani, uzun bir süre Suriye'deki üç PYD kantonunun ortasındaki kantonun merkezi olarak görev görmüştür. Ağustos 2014 itibarıyla artan IŞİD taarruzları karşısında YPG militanları geri çekilmek zorunda kalmışlardır. Böylece Kobani kasabası eylül ayı ortası itibarıyla IŞİD tarafından kuşatılmıştır.

Çatışmalar

değiştir

17 Eylül'de Fırat Nehri üzerindeki kritik köprüyü ele geçiren IŞİD, Kobani'yi kuşatmaya yönelik genel taarruza geçti. Irak'ta ele geçirilen tank, roket ve havan topları karşısında tutunamayan YPG, Kobani'ye doğru çekilmeye başladılar. IŞİD ise 2 Ekim itibarıyla Kobani ve çevresindeki 354 köyün 350'sini ele geçirdi. Yine 6 Ekim'de IŞİD, kritik Miştenur Tepesi'ni ele geçirerek şehrin 100 metre yakınına kadar geldi. Ertesi sabah doğu mahallelerden şehre sızmaya başladı. Ekim ortası itibarıyla IŞİD şehrin yarısını ele geçirmiş durumdaydı. 28 Ekim'e kadar IŞİD, Kobani'nin Türkiye tarafındaki sınır kapısını ele geçirmek için beş kez saldırı düzenlemiş ve böylece Kobani'yi dört taraftan kuşatmayı amaçlamıştır. Ama bu saldırılar başarısız olmuş,[28] ekim itibarıyla ABD Hava Kuvvetleri saldırılarının başlamasından dolayı gerilemeye başlamıştır.

Kasım 2014'te YPG, kritik Miştenur Tepesi'ni ele geçirmiştir.[29][30] Ayrıca YPG militanları, IŞİD'in Rakka ve Tel Abyad şehirlerinden sevkiyat yaptığı Helinç yolunu kısa bir süre denetim altına almıştır. Bu durum, Kobani çevresindeki IŞİD militanlarının mühimmat ve asker desteğinin azalmasına sebep olmuştur.[31] Ocak ayına kadar sık sık el değiştiren Miştenur Tepesi'nin 19 Ocak'ta YPG'nin eline geçtiği PYD tarafından açıklanmıştır.

YPG militanları; 20 Ocak'ta Kobani'deki büyük hastaneyi ve kentin güneybatısında kalan Memit köyünü, 23 Ocak'ta ise Kobani'nin güneyinde yer alan Termik Bijan köyünü ele geçirdi. Yine 26 Ocak itibarıyla IŞİD, geri çekildi ve çekildiğini 2 Şubat'ta doğruladı. Bu açıklamadan sonra IŞİD, Kobani'yi füzelerle vurmaya başladı.[32][33][34] [35][36]

Dış Müdahale

değiştir

Irak'ta IŞİD'e karşı hava operasyonları düzenleyen ABD, Kobani'nin; destek gelmediği takdirde düşeceğinin anlaşılması üzerine IŞİD'e karşı Suriye'de de hava saldırılarına başladı. 28 Eylül'den itibaren Kobani'deki IŞİD hedefleri, ABD tarafından havadan vurulmaya başlandı. ABD saldırıları nedeniyle IŞİD, Kobani'de gerilemeye başladı.

Türkiye, ekim sonu itibarıyla Özgür Suriye Ordusu ve Peşmerge'nin sınırından Kobani'ye geçmesine izin vermiştir. Böylece dış kara birlikleri de çatışmalara dâhil olmuşlardır.[37]

Kobani Kuşatması'nın Dış Sonuçları

değiştir

Kobani'deki savaş, Türkiye'de ve Batı Avrupa'da büyük protestolara neden olmuştur. IŞİD'in, YPG militanlarının savunma hattını delerek Kobani'ye doğru ilerlemesi sonucu Kobani ve çevre köylerde yaşayan yaklaşık 200.000 Suriyeli, mülteci olarak Türkiye'ye sığınmıştır.[38] Kobani'deki çatışmalar, PKK'lı birimler arasındaki gerilimi de gün yüzüne çıkarmıştır. Kobani Kuşatması, Türkiye içindeki Kürt grupları da karşı karşıya getirmiştir. PKK sempatizanları ile HÜDAPAR üyeleri arasında Kobani Olayları yaşanmıştır.[39][40] Türkiye içindeki Kürt organizasyonlar olan HAK-PAR, KPG, KUDP-H ve Dicle-Fırat Diyalog Grubu; PKK'nın bu saldırılarını kınamışlardır.[41]

Uluslararası tepkiler

değiştir
 
Ekim 2014'te Paris şehrinde IŞİD karşıtı Kobani eylemi
 
Grafiti, İtalya, Bologna Üniversitesi
  •   Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan; "Kobani düştü, düşüyor." diyerek sadece havadan bombalamanın bir işe yaramayacağını söyledi. Kara harekâtında bu görevi ifa edenlerle iş birliği kurulmasının önemine değindi.[42] Ayrıca bir başka konuşmasında "Kobani ile Türkiye'nin ne alakası var?" diyen Erdoğan, bir başka açıklamasında da Halep'in, Kobani'den daha önemli olduğunu ifade etti.[43][44]
  •   ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Marie Harf, PYD ile PKK'nın ayrı yapılar olduğunu ifade etti. Ayrıca Türkiye'nin IŞİD'e karşı oluşturulan koalisyona katılmasını sıcak karşılayacaklarını belirtti.[45]
  •   Özgür Suriye Ordusu komutanlarından Albay Malik el-Kürdi, Esad rejiminin üç yıldır insanlık suçu işlemesine rağmen ABD'den önemli bir yardım almamalarını, bunun yanında ise Kobani gibi küçük bir yer için ABD'nin YPG'ye bu denli yardım yapmasını eleştirdi.[46]
  •   Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani, Kobani'nin kendileri için çok önemli olduğunu ve kurtarmak için ellerinden geleni yapacaklarını ifade etti.[47]
  •   PKK liderlerinden Cemil Bayık, Türkiye'nin IŞİD ile iş birliği yaptığını iddia etti ve ateşkesin bitebileceğini söyledi.[48]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Demir, Arzu (28 Ocak 2015). "Preparations for international brigade in Rojava". Firat News Agency. 11 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2015. 
  2. ^ "Turkey allows Iraqi Kurds across borders to fight Isil in Kobane, in pictures". Telegraph.co.uk. 29 Ekim 2014. 21 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2015. 
  3. ^ "Turkey to let Iraqi Kurds join Kobane battle". Al Jazeera English. 21 Ekim 2014. 24 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2015. 
  4. ^ Martin Chulov. "Turkey to allow Kurdish peshmerga across its territory to fight in Kobani". the Guardian. 7 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2015. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2015. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2015. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2015. 
  8. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "syriahr.com" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2015. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2015. 
  11. ^ Paula Astih (November 7, 2014). "Kurdish PYD leaders says Peshmerga "effective" in Kobani fight". Asharq al-Awsat
  12. ^ Thomas Wyke (October 13, 2014). "Syria Isis News: Female 'General' Leading Kurdish Defence of Kobani from Islamic State Onslaught". International Business Times
  13. ^ "YPG Chief Commander in Kobane Berxwedan: Kobane is Resisting for Humanity". Mutlu Civiroglu. Retrieved 25 December 2014
  14. ^ Ruth Pollard (October 7, 2014). "Islamic State gains ground in besieged Kurdish town despite US air strike". Sydney Morning Herald
  15. ^ "Interview with YPJ Commander in Kobane and Mishtenur Hill". 17 November 2014. Retrieved 13 November 2013
  16. ^ "قيادة ألوية "فجر الحرية" تُعين قائداً جديداً مكان "أبو الليث"". halabnews.com. Retrieved 9 March 2015
  17. ^ "Kurdish man in Kobane: IS trying to reach downtown Kobane". BBC. Retrieved 7 October 2014
  18. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "evrensel.net" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  19. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015. 
  20. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015. 
  21. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015. 
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015. 
  23. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2015. 
  24. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015. 
  25. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015. 
  26. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015. 
  27. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2014. 
  28. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2014. 
  29. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2015. 
  30. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014. 
  31. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014. 
  32. ^ http://www.aljazeera.com.tr/haber/isid-kobaniden-cikarildi [ölü/kırık bağlantı]
  33. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2015. 
  34. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2015. 
  35. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  36. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  37. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2014. 
  38. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2014. 
  39. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014. 
  40. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014. 
  41. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014. 
  42. ^ "Erdogan warns Syria's Kobane about to fall to ISIS". Al Arabiya News. 7 Ekim 2014. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2014. 
  43. ^ "Erdoğan Rize'de konuştu: "Kobani ile Türkiye'nin ne alakası var!"". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2015. 
  44. ^ "Erdoğan: Halep, Kobani'den daha önemli". 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2015. 
  45. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2014. 
  46. ^ FSA DISAPPOINTED WITH US AIRDROPPING WEAPONS TO KURDS 23 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., dailysabah.com.
  47. ^ Daragahi, Borzou (12 Ekim 2014). "Iraqi Kurds send aid to Syrian counterparts". The Financial Times. 13 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2014. 
  48. ^ "Exclusive: PKK commander threatens to resume war". Al-Monitor. 25 Eylül 2014. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2014. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kobani_Kuşatması&oldid=33945989" sayfasından alınmıştır