Kudüs Kuşatması (MÖ 597)
Kudüs Kuşatması (MÖ 597), Yeni Babil İmparatorluğu Kralı II. Nebukadnezar'ın, o zamanlar Yehuda Krallığı'nın başkenti olan Kudüs'ü kuşattığı askeri bir seferdir. Şehir teslim olmuş ve kralı Yehoyakin Babil'e sürgün edilerek yerine Babil tarafından atanan amcası Zedekiah getirilmiştir. Kuşatma hem İbranice İncil'de (Tekvin Kings) hem de Babil Nebukadnezar Kroniği'nde yer almaktadır.
| Kudüs Kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Kudüs kuşatması Nebukadnezar Kroniği'nin ilk yıllarında bahsedilir (ABC 05) | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Yeni Babil İmparatorluğu | Yehuda Krallığı | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| II. Nebukadnezar |
Yehoiakim (ölü) Yehoyakin  | ||||||
| Güçler | |||||||
| Bilinmiyor | Çok daha az | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Bilinmiyor | Birçoğu öldürüldü, diğerleri esarete götürüldü | ||||||
MÖ 601 yılında II. Nebukadnezar Mısır'ı ele geçirmeye çalışmış ancak başarılı olamamış ve ağır kayıplar vererek geri çekilmiştir. Yahuda Kralı Yehoiakim, peygamber Yeremya'nın güçlü itirazlarına rağmen, Babil yönetimine karşı isyan etmek için bu fırsatı değerlendirdi ve Mısır yanlısı bir tavır takındı.[1][2][3] Yehoyakim'in ölümünün koşulları net değildir. Yerine genç oğlu Yehoyakin geçmiştir.[4][5]
Babilliler Kudüs'ü kuşattılar ve MÖ 597 yılının Mart ayında şehir teslim olmuştur. Yehoyakin, saray halkı ve diğer önde gelen vatandaşlar ve zanaatkarlar Babil'e sürgün edilmiştir.[6] Bu olay, Babil esaretinin ve Yahudi göçünün başlangıcı olarak kabul edilir. Yehoyakin'in amcası Zedekiah, Yahuda'nın vasal kralı olarak atanmıştır.
On yıl sonra Zedekiah, Babillilere karşı bir isyan daha başlattı; ancak bu isyan II. Nebukadnezar tarafından acımasızca bastırılmıştır. MÖ 587'de Kudüs'ün ikinci kuşatması şehrin ve Süleyman Mabedi'nin yıkılmasıyla sonuçlanmış ve Yahuda Krallığı son bulmuştur.[1]
Tarihlendirme
değiştirDonald Wiseman tarafından 1956 yılında yayımlanan Babil Kronikleri, Nebukadnezar'ın Kudüs'ü ilk kez MÖ 16 Mart 597'de ele geçirdiğini ortaya koymaktadır.[7] Wiseman'ın yayımından önce, E. R. Thiele, İncil metinlerinden Nebuchadnezzar'ın Kudüs'ü ilk ele geçirmesinin MÖ 597 baharında gerçekleştiğini belirlemiş[8] ancak William F. Albright da dahil olmak üzere diğer bilim insanları, olayı daha sıklıkla MÖ 598 olarak tarihlendirmişlerdir.[9]
Kuşatma
değiştirKudüs'ün yıkılmasını önlemek için, Yahuda Kralı Yehoyakim, üçüncü yılında Mısır'a olan bağlılığını Babil'e çevirmiştir. Kudüs'teki hazineden haraç ödemiş ve Nebukadnezar, tapınaktaki bazı eserleri ve kraliyet ailesinden ve soylulardan bazılarını rehin almıştır.[10] MÖ 601 yılında, hükümdarlığının dördüncü yılında Nebukadnezar Mısır'ı işgal etmeye çalışmış ancak başarılı olamamış ve ağır kayıplar vererek geri çekilmiştir. Bu başarısızlık, Babil'e bağlı Levant devletleri arasında Yehuda da dahil olmak üzere çok sayıda isyana yol açmıştır, Kral Yehoyakim Nebukadnezar'a haraç ödemeyi bırakıp[3] Mısır yanlısı bir tutum takındmıştır.
Nebukadnezar bu isyanlarla kısa sürede başa çıktı. Nebukadnezar Kroniği'ne göre Kudüs'ü kuşatmış ve şehir MÖ 597'de düşmüştür. Kronik'te şöyle denilmektedir:[11]
[Nebukadnezar'ın MÖ 598'deki hükümdarlığının] Yedinci yılı, Kislev ayında [Kasım/Aralık], Babil kralı ordusunu topladı ve Hatti (Suriye/Filistin) topraklarını işgal ettikten sonra Yahuda şehrini kuşattı. Adar ayının ikinci günü [16 Mart] şehri fethetti ve kralı [Yehoyakin] esir aldı. Yerine kendi seçtiği bir kralı [Zedekiah] tayin etti ve zengin bir haraç aldıktan sonra Babil'e gönderdi.[12]
Yehoyakin'in kuşatma sırasında, muhtemelen MÖ 10 Aralık 598'de[13] veya Kislev[14] veya Tevet[15] aylarında öldüğü düşünülmektedir. Nebukadnezar, şehri ve Mabedi yağmalamış ve 8 veya 18 yaşında olan yeni kral Yehoyakin, saray halkı ve diğer önemli vatandaşlar ve zanaatkarlar Babil'e sürülmüştür.[6] Sürgün, MÖ 597 yılının Nisan ayından önce gerçekleşmiş olup, Hezekiel Kitabı'ndaki tarihler bu olaydan itibaren sayılmaktadır.[16]
Nebukadnezar, Yehoyakin'nın amcası Zedekiah'ı Yahuda'nın kukla kralı olarak atamış ve Yehoyakin Babil'de kalmaya zorlanmıştır.[17] Zedekiah'ın hükümdarlığının başlangıcı, MÖ 597 Nisan ayının başlangıcından birkaç hafta önce,[18] veya sonra [19][20] olarak çeşitli tarihlere dayanmaktadır.
Krallar Kitabı (M.Ö. 7. ve 6. yüzyıllarda yazılmıştır) bu süre zarfında 10.000 kişinin sürgün edildiğini kaydeder,[21] ayrıca 7.000 zanaatkar ve 1.000 "demirci" daha eklenerek [22] toplam sayı 18.000'e çıkarılmıştır.[23] Karşılaştırmalı olarak, Yeremya Kitabı 3.023 kişinin esir alındığından bahseder.[24] Bazı âlimler bu sayının sadece erkekleri kapsayıp kapsamadığını sorusunu ileri sürmüşlerdir. Eğer bu doğruysa, belki de 15.000 ila 30.000 kadar Yahudi sürgüne gönderilmiş olabilir.[23]
Kaynakça
değiştir- ^ a b Bickerman, E. J. (Ocak 2007). Nebuchadnezzar And Jerusalem. Brill. ss. 961-974. ISBN 978-90-474-2072-9. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2024.
- ^ Malamat, A. (1975, January). The twilight of Judah: in the Egyptian-Babylonian maelstrom. In Congress Volume Edinburgh 1974 (pp. 123-145). Brill.
- ^ a b "The Divided Monarchy c. 931–586 BC". 20 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2024.
- ^ Smit, E. J. (1994). "So how did Jehoiakim die?". Journal for Semitics. 6 (1). ss. 46-56. hdl:10520/AJA10318471_285. 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2024.
- ^ Begg, C. (1996). "The end of King Jehoiakim: the afterlife of a problem". Journal for Semitics. 8 (1). ss. 12-20. doi:10.10520/AJA10318471_366. 18 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2024.
- ^ a b The Oxford History of the Biblical World, ed. by Michael D Coogan. Published by Oxford University Press, 1999. pg 350
- ^ D. J. Wiseman, Chronicles of Chaldean Kings in the British Museum (London: Trustees of the British Museum, 1956) 73.
- ^ Edwin Thiele, The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings, (1st ed.; New York: Macmillan, 1951; 2d ed.; Grand Rapids: Eerdmans, 1965; 3rd ed.; Grand Rapids: Zondervan/Kregel, 1983). 0-8254-3825-X, 9780825438257, 217.
- ^ Kenneth Strand, "Thiele's Biblical Chronology As a Corrective for Extrabiblical Dates," Andrews University Seminary Studies 34 (1996) 310, 317.
- ^ C. Hassell Bullock (May 2007). An Introduction to the Old Testament Prophetic Books. Moody Publishers. s. 340. ISBN 9781575674360.
- ^ Geoffrey Wigoder, The Illustrated Dictionary & Concordance of the Bible Pub. by Sterling Publishing Company, Inc. (2006)
- ^ No 24 WA21946, The Babylonian Chronicles, The British Museum
- ^ Horn, Siegfried H. (1967). "The Babylonian Chronicle and the Ancient Calendar of the Kingdom of Judah" (PDF). Andrews University Seminary Studies. V (1). s. 21. 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ekim 2024.
- ^ Lipschits, Oded (2002). "'Jehoiakim Slept with his Fathers...' (II Kings 24:6) – Did He?". Journal of Hebrew Scriptures. Cilt 4. s. 23. doi:10.5508/jhs.2002.v4.a1
. ISSN 1203-1542.
- ^ Green, Alberto R. (1982). "The fate of Jehoiakim". Andrews University Seminary Studies. 20 (2). s. 106. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014.
- ^ Young, Rodger C. (Mart 2004). "When Did Jerusalem Fall?" (PDF). Journal of the Evangelical Theological Society. 47 (1). ss. 32ff. 26 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ekim 2024.
- ^ Britannica.com, Zedekiah 27 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Thompson, John Arthur (1980). The Book of Jeremiah. Wm. B. Eerdmans Publishing. s. 729.
- ^ Hayes, John H.; Hooker, Paul K. (2007). A New Chronology for the Kings of Israel and Judah and Its Implications for Biblical History and Literature. Wipf and Stock Publishers. s. 95.
- ^ Thiele, Edwin R. (1970). The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings. Kregel Academic. s. 192.
- ^ Tekvin 24:14
- ^ Tekvin 24:16
- ^ a b Smith-Christopher, D. L. (1 Ocak 1997), "Reassessing the Historical and Sociological Impact of the Babylonian Exile", Exile: Old Testament, Jewish, and Christian Conceptions, BRILL, ss. 7-21, doi:10.1163/9789004497719_008, 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Mayıs 2022
- ^ Yeremya 52:28
Dış bağlantılar
değiştir- The Siege on the Encyclopædia Britannica website[ölü/kırık bağlantı]
- The Chronicle Concerning the Early Years of Nebuchadnezzar II 5 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.