Yehoyakin
Yehoyakin (Yekoniya veyâ Koniya) (İbranice: יְכָנְיָה "Tanrı (halkını) güçlendirecek", Yunanca: Ιεχονιας; Latince: Joachin), Babil kralı MÖ 6. yüzyılda kendisini tahtından edip sürgüne gönderene kadar Yehuda Krallığı'nın kralıydı. Yehoyakin hakkındaki bilgilerin çoğu Eski Ahit'ten gelmektedir. Irak'ta yapılan kazılar sonucu bulunan Yehoyakin'in İstihkak Tabletleri'yle Yehoyikan'ın varlığı su üstüne çıkarıldı. Bu tabletler Babil'in İştar Kapısı'nın yakınlarında bulunmuş olup tarihi yaklaşık MÖ 592'ye dayandırılır. Çivi yazısıyla yazılan tablette Yehoyakin'in ("Ya-'-ú-kinu") ve beş oğlunun Babil'deki yemek harçlığıyla ilgili bilgi mevcuttur.[2] Babil kayıtlarıyla İbrani dini kayıtlar kıyaslandığında Yehoyakin'in sürgündeki süresi doğru bir şekilde hesaplanabilmektedir. Bir ölçüde, Kudüs'ün düşüşü MÖ 597'ye dayandırılabilir.
| Yehoyakin | |
|---|---|
 "Promptuarii Iconum Insigniorum" | |
| Yehuda Kralı | |
| Hüküm süresi | MÖ 9 Aralık 598 - MÖ 15/16 Mart 597 |
| Önce gelen | Yehoyakim |
| Sonra gelen | Sıdkiya |
| Doğum | MÖ 615 veya MÖ 605 Kudüs |
| Hanedan | Davud Hanedanlığı |
| Babası | Yehoyakim |
| Annesi | Nehuşta[1] |
Yazıtlarda Yehoyakin
değiştirHükümdarlığı
değiştirYehoyakin'in hükümdarlığı MÖ 9 Aralık 598'den 15/16 Mart 597'ye kadar, yani üç ay on gün sürdü.[3][4] Yehuda kralı Yehoyakim,[5] çevre topraklardan gelip Kudüs'ü işgal edenler tarafından[6] Aralık 598'de öldürülünce yerine oğlu Yehoyakin geçti. Yehoyakim, MÖ 601'den sonra ayaklandığı için büyük olasılıkla bu istilanın arkasında Babil kralı bulunmaktaydı. Yehoyakin iktidarının üçüncü ay ve onuncu gününde II. Nebukadnezar, Kudüs'ü bir bahar günü kuşattı. Amacı, üst sınıf Yehuda esirlerini Babil toplumu içinde asimile etmekti. MÖ 15/16 Mart 597'de,[7] Yehoyakin, tüm ailesi ve üç bin elit Yahudi Babil'e sürgüne gönderildi.
Yaş uyuşmazlığı
değiştirFarklı kaynaklar kıyaslandığında Yehoyakin'in hangi yaşta tahta geçtiği konusunda uyuşmazlık söz konusudur. Tarihler Kitabı'nda on sekiz yaşında tahta geçtiği belirtilirken[8] Yunanca ve Süryanice versiyonlarda sekiz yaşında tahta geçtiği açıklanmaktadır. Bazı görüşe göre, sekiz yaşında babası Yehoyakim ile birlikte ortak krallık yapmış ve on sekiz yaşında tek başına kral olmuştur.[9]
Sürgün
değiştir
Yehoyakin tahtından edildiği zaman yerine II. Nebukadnezar tarafından Yehoyakin'in amcası Sıdkiya Yehuda Krallığı'nın başına getirildi. Fakat, sürgündeki Yahudiler meşru krallarının Yehoyakin olduğunu düşünmeye devam etmekteydi. Yehoyakin sürgündekilerin ilk lideri (eksilark) kabul edilir. Hezekiel Kitabı'nın yazarı dahi Yehoyakin'in hükümdarlık dönemine sürgündeki zamanını da eklemektedir. Yazar, kendisinin Yehoyakin zamanında yaşamış Hezekiel olduğunu belirtip Sıdkiya'dan hiç bahsetmemektedir.
Serbest bırakılışı
değiştirKrallar Kitabı'na göre, Babillilerin başına Evil-Merodak geçtiği zaman Yehoyakin "sürgündeki otuz yedinci yılında" serbest bırakıldı.[10] Bu yıl hesabında yılbaşı İbrani takvimine göre sonbahara denk gelen 1 Tişri'dir.
Babil kayıtları Evil-Merodak'ın tahta geçişini MÖ Ekim 562 olarak gösterir.[11] Babil'de ise kraliyet yılı bahara denk gelen 1 Nisan'da başlar yani Evil-Merodak'ın tahta geçişi MÖ 1 Nisan 562'dir. Krallar Kitabı'nda "on ikinci ayının yirmi yedinci günü" Yehoyakin'in serbest bırakıldığını belirtir fakat bunun İbrani takvimine göre mi yoksa Babil takvmine göre mi olduğu açık değildir. Eğer Babil takvimi dikkate alınırsa serbest bırakılış tarihi MÖ 561 baharına denk gelmektedir bu sebeple sürgüne gönderiliş yılı MÖ 598/597'dir.
Soy ağacı
değiştirYehoyakin, Yehoyakim ile Kudüslü Elnatan'ın kızı Nehuşta'ın oğluydu.[12][13] En az yedi çocuğu vardı: Şealtiel, Malkiram, Pedaya, Şenassar, Yekamya, Hoşama, Nedavya.[14]
Lanet
değiştirYeremya Kitabı'nda Yeremya'nın Yehoyakin'in lanet ettiği ve bir daha onun soyundan gelenlerin İsrail tahtına oturamayacağı belirtilir:[15]
- RAB diyor ki, "Bu adamı çocuksuz, Ömrünce başarısız biri olarak yazın. Çünkü soyundan gelen hiç kimse başarılı olmayacak, Soyundan gelen hiç kimse Davut'un tahtında oturamayacak, Yahuda'da bir daha krallık etmeyecek."[16]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "2 Krallar 24:8". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2011.
- ^ James B. Pritchard, ed., Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1969) 308.
- ^ Anchor Bible Dictionary New York: Doubleday 1997, 1992. "It is now known that the end of Jehoiachin's reign occurred on the 2d day of the month of Adar in the 7th year of Nebuchadrezzar (BM 21946 verso, line 12; see Wiseman 1956: 73; TCS 5, 102). This date corresponds to either March 15 or March 16 (the Babylonian day extended from sunset to sunset, and thus overlaps 2 days of our calendar) 597 b.c.e.
- ^ "Jehoiachin". Eerdmans Dictionary of the Bible, 2000. (ISBN 9053565035, 9789053565032), pg. 678
- ^ "2 Krallar 24:6". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2011.
- ^ "2 Krallar 24:2". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2011.
- ^ Edwin Thiele, The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings, (1st ed.; New York: Macmillan, 1951; 2d ed.; Grand Rapids: Eerdmans, 1965; 3rd ed.; Grand Rapids: Zondervan/Kregel, 1983). (ISBN 082543825X, 9780825438257), 217.
- ^ "2 Tarihler 36:9". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2011.
- ^ 2 Paralipomenon 36:9
- ^ "2 Krallar 25:27". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2011.
- ^ Richard Parker and Waldo Dubberstein, Babylonian Chronology 626 B.C. – A.D. 75 (Providence RI: Brown University Press, 1956) 12.
- ^ "1 Tarihler 3:16". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2011.
- ^ "2 Krallar 24:6-8". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2011.
- ^ "1 Tarihler 3:17-18". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2011.
- ^ "Yeremya 22:28-30". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2011.
- ^ "Yeremya 22:30". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2011.
Dış bağlantılar
değiştir- Jehoiachin in Babylonia 2 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)