Vücut sıvısı

Vücut sıvıları veya biyosıvılar, insan vücudunda bulunan sıvılardır. Yağsız sağlıklı yetişkin erkeklerde toplam vücut suyu, toplam vücut ağırlığının %60'ı (%60-67) civarıdır; bu oran kadınlarda genellikle biraz daha azdır. Vücut ağırlığıyla ilişkili sıvının tam yüzdesi, vücut yağı yüzdesiyle ters orantılıdır. Örneğin, 70 kg olan yağsız bir erkeğin vücudunda 42 litre civarında (42-47 litre) su bulunur.

İntrasellüler ve ekstrasellüler sıvı bölümleri. Ekstrasellüler sıvı bölümü; interstitial sıvı ve intravasküler sıvı bölümlerine ayrılmıştır.

Vücuttaki toplam su, hücre içi (intraselüler) sıvı bölümü (boşluk veya hacim de denir) ile hücre dışı (ekstraselüler) sıvı bölümü arasında ikiye-bir oranıyla bölünmüştür; yani 70 kilo bir insanda toplam suyun 28 (28-32) litresi hücrelerin içinde ve 14 (14-15) litresi hücrelerin dışında bulunur.

Hücre dışı bölüm (kompartman), hem hücrelerin hem de kan damarlarının dışında olan interstisyel sıvı hacmi ile kan damarlarının içinde olan damar içi (intravasküler) hacim (damarsal hacim ve kan plazması hacmi de denir) arasında üçe-bir oranıyla bölünmüştür; örneğin, interstisyel sıvı hacmi 12 litre civarındayken vasküler hacim 4 litre civarındadır.

İnterstisyel sıvı bölümü, tüm sıvının üçte ikisi civarı veya 8 (6-10) litre olarak lenfatik sıvı bölümüne ve kalan üçte bir sıvı veya 4 litre civarı olarak transselüler sıvı (boşluktaki sıvı) bölümüne ayrılmıştır.

Vasküler hacim, toplardamar hacmine ve atardamar hacmine ayrılmıştır; atardamar hacminin kavramsal olarak kullanışlı olan ancak ölçülemeyen alt bölümüne efektif arteryel kan hacmi denir.

Yerlerine göre bölümler

• İntraselüler sıvı
• Ekstraselüler sıvı
  • İntravasküler sıvı (kan plazması)
  • İnterstisyel sıvı
  • Lenfatik sıvı (bazen interstisyel sıvıda bulunur)
  • Transselüler sıvı

Sağlık

Vücut sıvısı, en sık tıbbi ve sağlık bağlamında kullanılır. Modern tıbbi, halk sağlığı ve kişisel hijyen uygulamaları, vücut sıvılarının potansiyel olarak kirli olarak değerlendirir. Bunun nedeni, vücut sıvılarının cinsel yolla bulaşan hastalıklar veya kan yoluyla bulaşan hastalıklar gibi bulaşıcı hastalıkların taşıyıcısı olabilmesidir. Evrensel önlemler ve daha güvenli seks uygulamaları, vücut sıvılarının değişiminden kaçınmaya çalışır. Vücut sıvıları; mikropları, inflamasyonları ve kanserleri tespit etmek için tıbbi laboratuvarlarda incelenebilir.

Klinik örnekleri

Klinik örnekleri; genellikle aralarında kan, salya, boşaltım sıvıları, vücut dokuları, doku sıvıları ve, kan ürünleri olan FDA onaylı farmasötikler gibi bulaşıcı olmayan insan veya hayvan materyalleri olarak tanımlanır. Klinik örneği, tıbbi bağlamda teşhis muayenesi veya değerlendirmesi ve hastalık veya durumun tanımlanması için alınan bir örnektir.

Örnek alma

Örnek alma yöntemleri, aşağıdakileri içerir:

• Herhangi bir kan testi için kan örneği alma
  • Arteriyel kan örneği alma, radyal arteriyel delinmesi gibi
  • Venöz kan örneği alma, venipünktür de denir
• Beyin-omurilik sıvısı örneği almak için lomber ponksiyon
• Peritoneal sıvı örneği almak için parasentez
• Prevral sıvı örneği almak için torasentez (torakosentez)
• Amniyotik sıvı örneği almak için amniyosentez

Ayrıca bakınız

• Temel çoğalma sayısı
• Kanla bulaşan hastalıklar
• Klinik patoloji
• Fluid bonding, uzun süreli ilişkilerdeki korunmasız seks
• Humoral Patoloji Teorisi
• Hijyen
• Arınma ayini

Daha fazla bilgi

• Paul Spinrad. (1999) The RE/Search Guide to Bodily Fluids. Juno Books. 1-890451-04-5ISBN 1-890451-04-5
• John Bourke. (1891) Scatalogic [sic] Rites of All Nations. Washington, D.C.: W.H. Lowdermilk.

Dış bağlantılar

• Neurobiology of Body Fluid Homeostasis: Transduction and Integration. Boca Raton: CRC Press/Taylor & Francis. 2014. ISBN 9781466506930. 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2021.