Wolf Matematik Ödülü

Wolf Matematik Ödülü veya Matematikte Wolf Ödülü (İngilizceWolf Prize in Mathematics), neredeyse her yıl[a] Wolf Foundation tarafından İsrail'de verilmektedir. Vakıf tarafından kurulan ve 1978 yılından bu yana verilen altı Wolf Ödülünden biridir; diğerleri Tarım, Kimya, Tıp, Fizik ve Sanat alanlarındadır. Wolf Matematik Ödülü, 2013 ve 2014 yıllarında yapılan bir itibar araştırmasına göre, Abel Ödülü ve Fields Madalyası'ndan sonra matematik alanındaki en prestijli üçüncü uluslararası akademik ödüldür.[1][2] Abel Ödülü verilmeye başlanana kadar, Fields Madalyası her dört yılda bir sadece 40 yaşın altındaki matematikçilere verildiğinden, muhtemelen "Matematikte Nobel Ödülü"nün en yakın eşdeğeriydi. Wolf Ödülü 100.000 dolarlık bir para ödülü içermektedir.[3]

Ödül sahipleri

değiştir
Yıl Ad Milliyet Atıf
1978 Israel Gelfand   Sovyetler Birliği fonksiyonel analiz, grup gösterimi alanlarındaki çalışmaları ve matematiğin birçok alanına ve uygulamalarına yaptığı ufuk açıcı katkılar için.
Carl L. Siegel   Almanya sayılar teorisi, çeşitli karmaşık değişkenler teorisi ve gök mekaniği alanlarındaki katkıları için.
1979 Jean Leray   Fransa topolojik yöntemlerin geliştirilmesi ve diferansiyel denklemler çalışmalarına uygulanması konusundaki öncü çalışmaları için.
André Weil   Fransa sayılar teorisine cebirsel-geometrik yöntemlerini ilham verici bir şekilde tanıttığı için.
1980 Henri Cartan   Fransa cebirsel topoloji, kompleks değişkenler, homolojik cebir alanlarındaki öncü çalışmaları ve bir nesil matematikçiye ilham veren liderliği için.
Andrey Kolmogorov   Sovyetler Birliği Fourier analizi, olasılık teorisi, ergodik teori ve dinamik sistemler alanlarındaki derin ve özgün keşifleri için.
1981 Lars Ahlfors   Finlandiya ufuk açıcı keşifler ve geometrik fonksiyon teorisi alanında güçlü yeni yöntemlerin yaratılması için.
Oscar Zariski   ABD değişmeli cebir ile birleştirerek cebirsel geometri'ye modern yaklaşımın yaratıcısı..
1982 Hassler Whitney   ABD cebirsel topoloji, diferansiyel geometri ve diferansiyel topoloji alanlarındaki temel çalışmalarıyla tanınmaktadır.
Mark Krein   Sovyetler Birliği fonksiyonel analiz ve uygulamalarına yaptığı temel katkılar için.
1983/84 Shiing-Shen Chern   Çin
  ABD
tüm matematiği derinden etkileyen küresel diferansiyel geometri'ye olağanüstü katkıları için.
Paul Erdős   Macaristan sayılar teorisi, kombinatorik, olasılık, küme teorisi ve matematiksel analiz alanlarına yaptığı sayısız katkı ve dünya çapındaki matematikçileri kişisel olarak teşvik etmesi nedeniyle.
1984/85 Kunihiko Kodaira   Japonya karmaşık manifoldlar ve cebirsel çeşitler çalışmalarına yaptığı olağanüstü katkılardan dolayı.
Hans Lewy   ABD kısmi diferansiyel denklemlerdeki klasik ve önemli birçok gelişmeyi başlattığı için.
1986 Samuel Eilenberg   Polonya
  ABD
cebirsel topoloji ve homolojik cebir alanlarındaki temel çalışmalarıyla tanınmaktadır.
Atle Selberg   Norveç sayılar teorisi ve ayrık gruplar ve otomorfik formlar üzerine yaptığı derin ve özgün çalışmaları için.
1987 Kiyoshi Itō   Japonya özellikle stokastik diferansiyel ve integral hesap'ın yaratılması olmak üzere, saf ve uygulamalı olasılık teorisi'ne yaptığı temel katkılar için.
Peter Lax   Macaristan
  ABD
analiz ve uygulamalı matematik alanlarına yaptığı olağanüstü katkılardan dolayı.
1988 Friedrich Hirzebruch   Almanya topoloji, cebirsel geometri ve diferansiyel geometri ile cebirsel sayılar teorisi'ni birleştiren olağanüstü çalışmaları ve matematiksel işbirliği ve araştırmayı teşvik etmesi nedeniyle.
Lars Hörmander   İsveç modern analizdeki temel çalışmalar için, özellikle sözde diferansiyel operatör ve Fourier integral operatörlerinin doğrusal kısmi diferansiyel denklemlere uygulanması.
1989 Alberto Calderón   Arjantin tekil integral operatörleri ve bunların kısmi diferansiyel denklemlerdeki önemli problemlere uygulanması üzerine çığır açan çalışmaları için.
John Milnor   ABD cebirsel, kombinatoryal ve diferansiyellenebilir bakış açılarından topoloji alanında önemli yeni ufuklar açan geometri alanındaki dahiyane ve son derece özgün keşifleri için.
1990 Ennio de Giorgi   İtalya kısmi diferansiyel denklemler ve varyasyonlar hesabı alanlarındaki yenilikçi fikirleri ve temel başarıları için.
Ilya Piatetski-Shapiro   Sovyetler Birliği
  İsrail
homojen alanlarındaki temel katkılarından dolayı karmaşık alanlar, ayrık gruplar, temsil teorisi ve otomorfik formlar.
1991 Ödül verilmedi.
1992 Lennart Carleson   İsveç Fourier analizi, karmaşık analiz, yarı-konformal eşlemeler ve dinamik sistemlere yaptığı temel katkılardan dolayı.
John G. Thompson   ABD sonlu grup teorisinin tüm yönlerine ve matematiğin diğer dallarıyla bağlantılarına yaptığı derin katkılar için.
1993 Mikhail Gromov   Rusya
  Fransa
Küresel Riemanncı ve simplektik geometri, cebirsel topoloji, geometrik grup teorisi ve kısmi diferansiyel denklemler teorisine yaptığı devrimsel katkılardan dolayı;
Jacques Tits   Belçika
  Fransa
cebirsel ve diğer grup sınıflarının yapısı teorisine ve özellikle yapılar teorisine yaptığı öncü ve temel katkıları için.
1994/95 Jürgen Moser    İsviçre
  ABD
Hamilton mekaniğinde kararlılık üzerine yaptığı temel çalışmalar ve doğrusal olmayan diferansiyel denklemlere yaptığı derin ve etkili katkılar için.
1995/96 Robert Langlands   Kanada sayılar teorisi, otomorfik form ve grup temsili alanlarındaki çığır açan çalışmaları ve olağanüstü kavrayışı için.
Andrew Wiles   Birleşik Krallık sayılar teorisi ve ilgili alanlara yaptığı olağanüstü katkılar, temel varsayımlardaki büyük ilerlemeler ve Fermat'nın Son Teoremi'ni çözmesi nedeniyle.
1996/97 Joseph B. Keller   ABD özellikle elektromanyetik, optik ve akustik alanlarındaki derin ve yenilikçi katkılarından dolayı dalga yayılımı ve akışkan, katı, kuantum ve istatistiksel mekanik.
Yakov G. Sinai   Rusya
  ABD
istatistiksel mekanik ve dinamik sistem'lerin ergodik teorisi ve fizik'teki uygulamalarında matematiksel olarak titiz yöntemlere yaptığı temel katkılar için.
1998 Ödül verilmedi.
1999 László Lovász   Macaristan
  ABD
kombinatorik, teorik bilgisayar bilimi ve kombinatoryal optimizasyon alanlarındaki üstün katkılarından dolayı ödüllendirilmiştir.
Elias M. Stein   ABD Klasik ve Öklidyen Fourier analizi alanlarına yaptığı katkılar ve etkili öğretileri ve yazılarıyla yeni nesil analistler üzerindeki olağanüstü etkisi için.
2000 Raoul Bott   Macaristan
  ABD
topoloji ve diferansiyel geometri alanlarındaki derin keşifleri ve bunların Lie grubu, diferansiyel operatör ve matematiksel fizik alanlarındaki uygulamaları için.
Jean-Pierre Serre   Fransa topoloji, cebirsel geometri, cebir ve sayılar teorisi alanlarındaki birçok temel katkısı ve ilham verici dersleri ve yazıları için.
2001 Vladimir Arnold   Rusya dinamik sistemler, diferansiyel denklemler ve tekillik teorisi dahil olmak üzere matematiğin birçok alanındaki derin ve etkili çalışmaları için.
Saharon Shelah   İsrail matematiksel mantık ve küme teorisi alanlarındaki temel katkıları ve bunların matematiğin diğer alanlarındaki uygulamaları için.
2002/03 Mikio Sato   Japonya hiperfonksiyon teorisi ve mikrofonksiyon teorisi, holonomik kuantum alan teorisi ve soliton denklemlerinin birleşik bir teorisi dahil olmak üzere cebirsel analiz yaratmasıyla tanınır.
John Tate   ABD cebirsel sayılar teorisinde temel kavramları yaratmasıyla tanınmaktadır.
2004 Ödül verilmedi.
2005 Gregory Margulis   Rusya
  ABD
cebir'e, özellikle de yarı basit Lie grup'lardaki kafes teorisine yaptığı anıtsal katkılar ve bunun ergodik teori, temsil teorisi, sayı teorisi, kombinatorik ve ölçü teorisi'ne çarpıcı uygulamaları için.
Sergei Novikov   Rusya cebirsel ve diferansiyel topoloji ve matematiksel fizik alanlarındaki temel ve öncü katkıları, özellikle de cebirsel-geometrik yöntemlerini tanıtması nedeniyle.
2006/07 Stephen Smale   ABD diferansiyel topoloji, dinamik sistem, matematiksel ekonomi ve matematiğin diğer konularının şekillenmesinde temel bir rol oynayan çığır açan katkıları için.
Hillel Furstenberg   ABD
  İsrail
ergodik teori, olasılık, topolojik dinamikler, simetrik uzaylar üzerinde analiz ve homojen akışlar alanlarına yaptığı derin katkılar için.
2008 Pierre Deligne   Belçika karışık Hodge teorisi; Weil varsayımları; Riemann-Hilbert yazışması üzerine çalışmaları ve aritmetik'e katkıları için.
Phillip A. Griffiths   ABD Hodge yapılarının varyasyonları üzerine çalışmaları; abelian integrallerin periyotları teorisi; ve kompleks diferansiyel geometri'ye katkıları için.
David B. Mumford   ABD cebirsel yüzeyler; geometrik değişmezler teorisi ve modern eğirilerin modüllerinin cebirsel teorisi ve teta fonksiyonunun temellerini atan çalışmalarıyla tanınmaktadır.
2009 Ödül verilmedi.
2010 Shing-Tung Yau   ABD geometri ve fiziğin birçok alanı üzerinde derin ve dramatik bir etkiye sahip olan geometrik analiz alanındaki çalışmaları için.
Dennis P. Sullivan   ABD cebirsel topoloji ve konformal dinamikler alanlarındaki yenilikçi katkıları için teşekkür etti.
2011 Ödül verilmedi.
2012 Michael Aschbacher   ABD sonlu gruplar teorisi üzerine yaptığı çalışmalar için.
Luis Caffarelli   Arjantin kısmi diferansiyel denklemler üzerine yaptığı çalışmalar için.
2013 George D. Mostow   ABD geometri ve Lie grup teorisine yaptığı temel ve öncü katkılardan dolayı.
Michael Artin   ABD hem değişmeli hem de değişmeli olmayan cebirsel geometriye yaptığı temel katkılardan dolayı.
2014 Peter Sarnak   Güney Afrika
  ABD
analiz, sayılar teorisi, geometri ve kombinatorik alanlarındaki derin katkılarından dolayı.
2015 James G. Arthur   Kanada iz formülü üzerine anıtsal çalışması ve indirgeyici grupların otomorfik temsil teorisine yaptığı temel katkılar için.
2016 Ödül verilmedi.
2017 Richard Schoen   ABD geometrik analize ve kısmi diferansiyel denklemler ile diferansiyel geometrinin birbiriyle bağlantısının anlaşılmasına yaptığı katkılardan dolayı.
Charles Fefferman   ABD karmaşık çok değişkenli analiz, kısmi diferansiyel denklemler ve alt eliptik problemler de dahil olmak üzere bir dizi matematik alanındaki katkılarından dolayı.
2018 Alexander Beilinson   Rusya
  ABD
geometri ve matematiksel fiziğin kesiştiği noktada önemli ilerlemeler sağlayan çalışmaları için.
Vladimir Drinfeld   Ukrayna
  ABD
2019 Jean-Francois Le Gall   Fransa stokastik süreçler teorisine yaptığı derin ve zarif katkılar için.
Gregory Lawler   ABD silinmiş döngüler ve rastgele yürüyüşler üzerine yaptığı kapsamlı ve öncü araştırmaları için.[4]
2020 Simon K. Donaldson   Birleşik Krallık diferansiyel geometri ve topolojiye katkılarından dolayı.[5]
Yakov Eliashberg   ABD
2021 Ödül verilmedi.
2022 George Lusztig   Romanya
  ABD
temsil teorisi ve ilgili alanlara yaptığı çığır açıcı katkılardan dolayı.[6]
2023 Ingrid Daubechies   Belçika
  ABD
dalgacık teorisi ve uygulamalı harmonik analiz alanındaki çalışmaları için.[7]

Ülke başına ödül sahipleri

değiştir

Aşağıda ülke bazında tüm ödül sahiplerinin bir tablosu yer almaktadır (2023 ödül sahiplerine göre güncellenmiştir). Bazı ödül sahipleri, birden fazla vatandaşlığa sahip olmaları halinde birden fazla kez sayılmaktadır.

Ülke Ödül alanların sayısı
  ABD 34
  Sovyetler Birliği /   Rusya 10
  Fransa 7
  Macaristan 4
  İsrail 3
  Japonya 3
  Belçika 3
  Almanya 2
  Birleşik Krallık 2
  Kanada 2
  Arjantin 2
  İsveç 2
  Ukrayna 2
  Güney Afrika 1
  Polonya 1
  İtalya 1
  Çin 1
  Norveç 1
  Finlandiya 1
  Romanya 1
  1. ^ Wolf Foundation web sitesi ödülü yıllık olarak tanımlamaktadır; ancak bazı ödüller yıllara bölünürken bazı yıllarda ödül verilmemektedir.

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ IREG Observatory on Academic Ranking and Excellence. IREG List of International Academic Awards (PDF). Brüksel: IREG Observatory on Academic Ranking and Excellence. 12 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2018. 
  2. ^ Zheng, Juntao; Liu, Niancai (2015). "Mapping of important international academic awards". Scientometrics. Cilt 104. ss. 763-791. doi:10.1007/s11192-015-1613-7. 
  3. ^ "The Wolf Prize". 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2023. 
  4. ^ "Wolf Prize 2019 - Mathematics". 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2023. 
  5. ^ "Wolf Prize 2020 - Mathematics". 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2023. 
  6. ^ "Wolf Prize 2022 - Mathematics". 8 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2023. 
  7. ^ "Wolf Prize 2023 - Mathematics". 7 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2023. 

Dış bağlantılar

değiştir